ممكن است براي شما عجيب باشد كه يك ماده غذايي، هم نقش يك لكهبر قوي را ايفا كند، هم به پوست و موي شما شادابي ببخشد، هم خطر برخي امراض و بيماريها را از شما دور كند، هم براي باغچه و حيوان خانگيتان به كار بياد و هم اثاثيه خانهتان را برق بيندازد! حتما با شنيدن اين حرفها به فكر يك ماده غذايي صنعتي ميافتيد كه با افزودن انواع و اقسام مواد خوراكي و غير خوراكي و افزودنيهاي مجاز و غيرمجاز توانسته يك تنه از پس اين همه كار بربيايد. اما بايد گفت تمامي اين خواص مفيد و كارآمد در يك ماده طبيعي همهكاره در سركه سيب جمع شده است.
خواص ضد باكتريايي، ضد ويروسي و ضد قارچي سركه سيب، آن را به يك ارتش يك نفره تبديل كرده است كه علاوه بر حفظ سلامتي و زيبايي بدن و تميزي محيط اطرافمان، به شدت با امراض و ناپاكيها ميجنگد. درمان دل درد و نفخ، كاهش دردهاي عضلاني، رفع خارش پوست، پيشگيري از ديابت، درمان گلودرد، مهار سينوزيت، سم زدايي از بدن، انرژي زايي، رفع سكسكه، كاهش كلسترول، درمان سوءهاضمه، كاهش وزن، درمان رگهاي واريسي، تنظيم قند خون، تنظيم PHD بدن، پيشگیري از پوكي استخوان، مقابله با پيري زودرس، تقويت سيستم ايمني بدن، تسكين دردهاي آرتروز، درمان شوره سر، رفع آثار كبودي و سوختگي از پوست، سفيدي دندانها، رفع بوي بد دهان و پا و ... گوشهای از خواص بي پايان سركه سيب است.
اما كاربردهای عجیب و غریب اين معجون جادويي به همين موارد خلاصه نميشود. علاوه بر استفاده از سركه سيب به عنوان افترشيو (ژل بعد از اصلاح) طبيعي، سركه سيب به عنوان يك محلول پاك كننده غيرسمي و همهكاره نيز موضوعيت دارد. شما ميتوانيد اسپريها و پاككنندههاي ديگر را كنار بگذاريد و به يك ضدعفونيكننده تازه روي بياوريد. اگر براي تميز كردن خانه خود از تركيبات شيميايي معمول استفاده ميكنيد، يك ماده غيرسمي و ضد باكتري را از دست دادهايد. فقط مقداري سركه سيب را در آب حل كنيد و در يك اسپري بريزيد و از آن استفاده كنيد. براي پاك كردن اجاق گاز و سطوح آشپزخانه ميتوان از تركيب ۱ به ۱ آب و سركه سيب استفاده كرد.
سفر به قطب توليد سركه سيب در جهان
شهرستان سميرم با مساحت ۵ هزار كيلومتر مربع در جنوب غربي استان اصفهان واقع است. سميرم منطقهاي كوهستاني با آب و هواي معتدل است و ۶۵ هزار نفر جمعيت دارد. سميرم از نظر منابع آبي بهترين شهرستان استان اصفهان محسوب ميشود و به همين دليل رتبه اول توليد سيب درختي در كشور را در اختيار دارد. با اين وجود فقدان فراگيري استفاده از صنايع تبديلي و اكتفا كردن به فروش سيب به صورت سنتي، يكي از چالشهاي صنعت كشاورزي در سميرم است كه ضايعات ۲۰ درصدي محصولات باغات را به همراه داشته است.
در سال ۱۳۹۴ در سميرم ۲۳۰ هزار تن سيب از باغات برداشت شد كه ۵۰ هزار تن آن (۲۰ درصد) به صورت ضايعات از بين رفت. در سال ۹۵، ۲۶۰ هزار تن سيب از باغات سميرم بدست آمد و با كاهش ۵ درصدي، ميزان ضايعات به رقم ۴۰ هزار تن رسيد.
تهيه سركه سيب از سيبهاي درجه ۲ و ۳ يكي از راهكارهايي است كه ميتواند علاوه بر كاهش ضايعات محصولات باغات تا زير ۵ درصد، با خلق ارزش افزوده، اشتغال زايي مضاعف را هم در سميرم در پي داشته باشد. توليد سركه سيب از سيبهاي با كيفيت پايين و مصرف آن اگرچه به صورت سنتي از ديرباز در سميرم رواج داشته اما امروز بسياري از مردم با آن آشنايي ندارند. در روش سنتي، سيبها را به ۴ قسمت تقسيم ميكنند و به همراه كمي نمك و مخمر داخل دبه ميريزند و پس از يك سال محتويات دبه را از صافي ميگذرانند و به اين ترتيب سركه سيب حاصل ميشود.
راه اندازي ۳۳ واحد توليد سركه سيب
بسيج سازندگي در راستاي اقتصاد مقاومتي و نيز سياست قطببندي اقتصادي، با برگزاري كلاسهاي متعدد در سميرم و اختصاص تسهيلات بانكي براي راهاندازي كارگاههاي كوچك، تا اين لحظه ۳۳ واحد توليد سركه سيب را در سميرم راهاندازي كرده است.
ياسر ساعدي يكي از توليد كندگان موفق سركه سيب در سميرم است. او در اين باره ميگويد: «از طريق كلاسهايي بسيج سازندگي با مقوله توليد سركه سيب آشنا و متوجه شدم خيلي راحت ميشود با سيبي كه در سميرم خيلي زياد است و دور ريخته ميشود، درآمدزايي و ايجاد اشتغال كرد. در شهرستان ما به دليل فراواني زياد، سيب را ميتوان به قيمت مناسب و ارزان تهيه كرد كرد و به همين دليل توليد فرآوردههاي سيب مقرون به صرفه است. سرمايه اوليه تاسيس كارگاه و خريد دستگاه خرد كن با حمايت بسيج سازندگي فراهم شد».
او درباره نحوه توليد سركه سيب، خاطرنشان ميكند: «بعد از مرحله خرد كردن سيب با دستگاه، هسته و دم سيب را جدا ميكنيم. براي اين كار سيبهاي خرد شده را داخل آب ميريزيم تا هسته و دم آنها ته نشين شود. سپس با صافي سيب خرد شده داخل سبد ميريزيم تا آبش گرفته شود و سپس داخل دبه ميريزيم. بحمدلله درآمد خوبي داريم و در اولين برداشت محصول، با سود حاصله از فروش همه هزينههاي راهاندازي كارگاه برگشت. در حال حاضر نيز توليد چيپس سيب و رب سيب را در دستور كار داريم.»
دشواريهاي كسب مجوزهاي بهداشتي
سعدالله طورايي يكي ديگر از توليد كنندگان سركه سيب در سميرم است. او براي كاهش زمان طولاني توليد سركه سيب، از وسايل گرمايشي استفاده ميكند تا دماي كارگاهش همواره در ۳۷ درجه سانتي گراد ثابت باقي بماند. آقاي طورايي ميگويد: «در سميرم سيب را كيلويي ۳۰۰ تا ۷۰۰ تومان خريداري ميكنيم اما هر ليتر سركه سيب را ۷ هزار تومان به فروش ميرسانيم. براي توليد هر ليتر سركه ۳ يا ۴ كيلو سيب لازم است. در واقع سركه سيب حداقل ۶ برابر فروش سيب به صورت معمولي درآمد و ارزش افزوده دارد.»
مجيد نادري، يكي ديگر از توليد كنندگان سركه سيب، مهمترين مشكل كارگاههاي توليدي را سختگيري در ارائه مجوزهاي بهداشتي ميداند كه باعث شده است فروش محصولات به واحدهاي تجاري با دشواريهايي رو به رو باشد. او ميگويد: «براي دريافت شناسه نظارت و كد بهداشت معيارهاي دشواري در نظر گرفته شده كه با ماهيت كارگاههاي كوچك و زودبازده همخواني ندارد. از جمله اين موارد لزوم برخورداري كارگاه از مساحت ۲۰۰ مترمربع است. در حال حاضر بسيج سازندگي مشغول رايزني با نهادهاي مربوطه براي تسهيل روند صدور مجوزهاست.»
در سميرم سالانه ۷۰ تن سركه سيب توليد و ۵ تن آن به كشورهاي خارجي صادر ميشود. اسماعيل ياري، مسئول بسيج سازندگي ناحيه سميرم، درباره افق اقتصاد مقاومتي اين منطقه ميگويد: «اميدواريم به جايي برسيم كه سركه سميرم مثل گلاب كاشان به يك برند جهاني تبديل شود.»