در هفته اي كه گذشت صرافان بار ديگر رقم‌های هزار گان خود را بعد چند سال تغيير دادند و با جايگزين كردن رقم ۴ فصل جديدي از نوسانات را براي دلار رقم زدند.
در هفته اي كه گذشت دلار كه تا پيش از اين به ديد متوليان دولتي روند طبيعي خود را سپري می‌كرد و جايي براي نگراني در مورد روند صعودي آن وجود نداشت به يكباره مرزهاي دهگانئو صدگان را رد كرد و اختلاف قيمتي در بازار آزد و مبادله اي رافاحش تر كرد.
در روز چهارشنبه هفته گذشته قیمت دلار با جسارت تمام، مرز ۴۰۰۰ تومان را هم درنوردید و به ۴۰۱۳ تومان رسيد هرچند اين رقم در روز پنجشنبه تا حدودي تعديل شد اما باز هم نتوانست به رقم پايين تر از ۴ هزار برسد و در نهايت در رقم‌هاي؛ ۴۰۰۵ تومان در جریان معاملات پنجشنبه كار خود را به پايان رساند و در اوج نوسانات به تعطيلات رفت.
كارشناسان و تحليلگران بازار ارز در ارزيابي اين مساله دلايل متعددي از جمله كسري بودجه دولت و تلاش متوليان دولتي براي جبران كسري بودجه را مطرح می‌كنند اما برخي ديگر بروز چنين رويه اي را ناشي از شكست نتايج برجام و تمام تاثيرات مثبت ناشي از آن كه قرار بود حاصل بود می‌دانند به اين معنا كه اگر برجام آنطور كه گفته می‌شد اجرايي شده بود و طرف مقابل پاي تعهدات خود می‌ماند شايد آنگاه با فروش نفتي كه صورت گرفته اما پول آن وارد كشور نشده می‌شد شاهد اتفاقات بهتر بود. همچنين اين گروه با اين نگاه كه برجام هم نتوانست نقل و انتقال پول را مهيا كند و هنوز كه هنوز اندرخم يك كوچه دراين انتقالات هستيم می‌گويند اجراي برجام آنطور كه گفته می‌شد دريچه‌های باز اقتصادي را به همراه دارد نبوده كه اگر بود امروز در چنين شرايطي قرار نداشتيم.
سياست غيرمنطقي
محمدرضا پورابراهيمي رئيس كميسيوناقتصادي مجلس در اين خصوص به سياست روز گفت:آنچه مسلم است برنامه‌های ترامپ مبني بر تغيير نرخ سود در اين روند تاثير داشته و نه تنها نرخ دلار كه ساير ارزها را نيز دستخوش تغيير كرده است.
وي افزود: از سوي ديگر روزكد كسري بودجه دولت منجر به اين شده كه متوليان دولتي به منظور تامين اين كسري دلار را با قيمت مناسب با هدف كنترل بازار وارد آن كنند تا علاوه بر ايجاد نرخ تعادلي به نوعي كسري منابع آنها نيز تامين شود.
رئيس كمسيون اقتصادي مجلس با بيان اينكه تا قبل از بروز اين اتفاق علائم و شاخص هايي وجود داشت كه روند حركتي بازار ارز را قابل پيش بيني كرده بود تصريح كرد: رشد قيمت دلار در بودجه سال ۹۶ كه از سوي دولت ارايه شده و در مقايسه با سال ۹۵؛۱۰ درصد رشد داشت و همچنين رقم ۳۳۰۰ توماني كه براي آن لحاظ شد؛ اين پيش‌بيني را به وجود آورد كه امكان افزايش قيمت آن وجود دارد.
پورابراهيمي خاطرنشان كرد:در اين روند افزايشي تغيير نرخ مبادله اي دلار و بازار آزاد و نزديگكي آنها به هم نيز سهم عديده اي داشت و به نوعي علامت مثبتي بود براي رشد قيمت دوباره اين كالا.
وي تصريح كرد: از سوي ديگر با در نظر گرفتن قاعده انتظرات؛بانك مركزي با عدم عرضه به موقع دلار در بازار زمينه را براي رشد قيمتي آن مهيا كرد.
رئيس كميسيون اقتصادي مجلس خاطر نشان كرد: همچنين عمليات‌های سوداگري كه در راستاي عرضه ناموقع شكل گرفته سهم بزرگي در رشد قيمتي دلار داشت.
پورابراهيمي با اشاره به اينكه تمام اين موارد در رشد قيمت دلار نقش داشتند تصريح كرد:اين روند عملا نشان داد كه سياست تك نرخي كردن ارز از سوي بانك مركزي با شكست مواجه شده است.
وي با بيان اينكه تفاوت فاحش قيمت دلار در بازار آزاد و مبادله اي اتفاقي بود كه دلالان از آن كسب سود كردند گفت: در كنار عدم عرضه دلار از سوي متوليان بانك مركزي،عوامل پشت پرده اي به دنبال افزايش تفاوت قيمت دلار در بازار آزاد بودند و در همين راستا در پي رانت ايجاد شده عده اي از اين روند سو اسفاده كردند و بازار رشد قيمتي اين چنين را شاهد بود.
رئيس كميسيون اقتصادي مجلس افزود: با روند كنوني حاصل شده و مدلي كه متوليان دنبال كرده اند يكسان سازي نرخ ارز كاملا بي منطق است و معتقديم بانك مركزي در مواجه با اين اتفاق بايد براساس عرضه و تقاضا عمل می‌كرد و نسبت به مديريت اين بازار اقدام ميكرد تا جايي كه عدد منطقي براي آن فراهم شود.
در كنار اين گفته رئيس كميسيون اقتصادي مجلس برخي كارشناسان نيز مدعي هستند كه اکنون اختلاف نرخ دلار با نرخ رسمی بانک مرکزی به ۷۷۵ تومان رسيده و همين دولت را گامي ديگر از یکسانسازی نرخ ارز دور كرده و در كنار اين اتفاق موضوع جدي تر آن تداوم اين حركت در بازار ارز تبعات به مراتب بدتري دارد و می‌تواند ضربه سنگيني به دولت وارد كند.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در اين زمينه معتقد است كه افزایش قیمت دلار ناشی از تورم و سرکوب قیمت دلار بوده است که اکنون خود را با افزایش هیجانی نشان میدهد و باعث نگرانی مردم شده است و تنها ممکن است کسانی از این افزایش نرخ ارز سود ببرند که تولیدکننده نباشند و فقط برای یک بار صادرات انجام میدهند؛ پس با افزایش نرخ ارز منافع خوبی کسب خواهند كرد. به گفته لاهوتي وقتی بانک مرکزی از یک طرف تخصیص ارزهای مبادله ای را برای بسیاری از کالاها متوقف کرده و از سوی دیگر، معادل آن را به بازار تزریق نکند، در واقع تقاضا در بازار افزایش مییابد، در حالیکه افزایش نرخ ارز، اجتنابناپذیر است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی همچنين مدعي است وقتی دولت، خود ۱۰ درصد تورم اعلام میکند و قانون برنامه پنجم نیز تاکید کرده که نرخ ارز باید بر اساس مابه التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی تغییر کند، عملا افزایش ۸ تا ۱۰ درصدی نرخ ارز طبیعی است و در حال حاضر نرخ کنونی دلار در بازار در حدود ۳۹۵۰ تا ۴ هزار تومان، یک نرخ طبیعی نسبت به اول سال است که ناشی از تورم بوده؛ ولی نقدی که به دولت وارد می‌شود آن است که چرا تا نیمه اول سال، قیمت دلار را سرکوب کرده و اجازه رشد نداده است و اکنون، افزایش هیجانی باعث نگرانی بخش خصوصی، دولت و بانک مرکزی شده است.
لاهوتی معتقد است اگر بانک مرکزی اجازه افزایش نرخ ارز بر اساس تورم را می داد، هم اکنون این مشکل در بازار بروز نمیکرد و شاهد هیجانی قیمت نبودیم و اگر دولت اجازه می‌داد از ابتدای سال، نرخ دلار راه منطقی خود را بر اساس قانون طی كند امروز شاهد اينجهش هيجاني نبوديم.
