اگر چه نوری مالکی معاون رئيسجمهوری عراق، پیشتر نیز به تهران سفر کرده بود، اما این بار سفر وی به دلیل شرایط منطقهای و نیز تحولات عراق متفاوت بود. نوری مالکی به جزء سخنرانی در افتتاحیه نشست مجمع جهانی اهلبیت و نیز افتتاحیه اتحادیه رادیو تلویزیونهای کشورهای اسلامی، در یک نشست هماندیشی که در رسانهها نیز بازتاب داشت به پرسش خبرنگاران و شبکههای تلویزیونی پاسخ داد. در اين نشست به چند رسانه از جمله روزنامه سیاست روز به دلیل حمایت از محور مقاومت، لوح تقدیر داده شد. اما سخنان مالکی مبنی بر اينکه «سقوط موصل به دست داعش، توطئه آنکارا بود»، به شدت خشم ترکیه را به دنبال داشت و وزارت خارجه این کشور در بیانیهای به این سخنان اعتراض کرد! معاون رئيسجمهور عراق در گفتوگو با سیاست روز با اشاره به اينکه سمتهای اداری و دولتی منشا قدرت سیاسی یک فرد نیست گفت که لغو برخی از سمتها از جمله معاون رئيسجمهور از اختیارات دولت نیست. با اين حال وی گفت که حزب وی بالاترین کرسیهای پارلمان را در اختیار دارد. این در حالی است که مالکی با وجود آنکه از نظر قانونی میتوانست برای سومینبار نخستوزیر عراق شود اما به دلیل حفظ وحدت و یکپارچگی عراق از حق قانونی خود چشمپوشی کرد. اگر چه نخستوزیر کنونی عراق یعنی حیدر العبادی نیز از حزبالدعوه است. و از اينرو وی در جایی دیگر از سخنان خود به این موضوع اشاره کرد که اختلافی با العبادی ندارد و اگر اختلافی هست به سلیقه و جزئیات باز میگردد. با این حال مالکی هنوز هم بهعنوان یک شخصیت و یکی از رهبران مقاومت اسلامی در منطقه شناخته میشود و سطح دیدارهای وی درتهران نیز آشکارا، اهمیت حضور وی در تحولات راهبردی منطقه و عراق را روشن ساخت. بویژه اينکه میتوان صحت این موضوع را در موضع سعودیها دانست. کینه سعودیها به مالکی به دلیل آشکار کردن سیاستهای آنان در حمایت از داعش، تمام شدنی نیست. از اینرو رسانههای عربی به همراه ترکها نقش مهمی را در تخریب مالکی برعهده گرفتهاند. حتی یک کمیته رسانهای برای تخریب و فشار به مالکی در ترکیه و عربستان تشکیل شده است که ماموریت آن، فشار به شخص مالکی و حمایت از جریانهای سیاسی مخالف وحدت عراق است. مالکی همچنین در این گفتوگو به نقش رسانههای همگرای منطقه و نیز قدرت رسانهای غرب و مخالف محور مقاومت اشاره کرد و گفت که غرب برای این رسانهها میلیاردها دلار هزینه میکند. گفتوگوی سیاست روز با معاون رئيسجمهوری عراق را میخوانید:
***
برخی معتقدند که شما دیگر معاون رئيسجمهور عراق نیستید؟ چراكه تمامی سمتهای معاون ریاست جمهوری عراق از سوی نخستوزیر و با تایید پارلمان لغو شده است؟
سمتهای معاون ریاست جمهوری عراق از اختیارات قانون اساسی است. اما من بر این باورم که سمتهای اداری و دولتی نمیتواند منشا قدرت سیاسی باشد. لغو برخی از سمتها از اختیارات دولت است و برخی نیز مانند سمت معاون رئيسجمهور و استانداران از اختیارات دولت نیست. همانگونه که میدانید حزب من در پارلمان، ۱۰۳ کرسی یعنی بیشترین کرسیها را دارد. پشتوانه مردمی مهمترین شاخصه قدرت سیاسی یک شخص است.
شما متهم به کوتاهی در پرونده موصل هستید. همچنین برخی معتقدند که حضور داعش به دلیل سیاستهای شما در عراق بوده است؟
آنچه که در موصل رخ داد یک توطئه برنامهریزی شده بود که در آنکارا و اربیل طراحی شد. ۸۵ درصد ارتش که از کردها و اهل سنت بودند، در یک طرح برنامهریزی شده از موصل عقبنشینی کردند. آنچه در موصل رخ داد یک جنگ نظامی نبود، توطئهای بود که در آنکارا و اربیل برنامهریزی شد. اما درباره اينکه سیاستهای چه کسی باعث افزایش تروریسم و داعش شده است من این پرسش را مطرح میکنم: آیا دولت مرکزی سبب افزایش تروریسم شد یا آنان که در اربیل و آنکارا برای سقوط عراق برنامهریزی کردند.
به موضوع اصلاحات باز گردیم،آیا شما به اصلاحات در عراق و قانون اساسی معتقد هستید؟
باید بگویم قانون اساسی عراق، پویا نیست و نیاز به بازنگری دارد اما نباید درخواستهای مردم برای خدماترسانی، سمت و سوی سیاسی بگیرد و از آن برای مخالفت با دولت بهره گرفت. ما از همان آغاز نخستوزیری به دنبال اصلاحات بودیم، اما شرایط عراق و بحرانهای اين کشور اجازه اين کار را نمیداد. دخالتهای خارجی نیز بهعنوان مهترین مانع برای انجام روند اصلاحات بود. بهعنوان مثال برخی از مردم عراق خواهان تغییر ساختار سیاسی از ریاست جمهوری به پارلمانی بودند. و دیدگاههای دیگر نیز وجود داشت و برخی نیز با سهمیهبندی دولتها مخالف هستند. با اين حال امکان اصلاحات وجود دارد.
ترکیه و عربستان سعودی به شدت علیه شما فعالیت میکنند، رسانههای آنان نیز همراه سیاستهای این دو کشور در تخریب وحدت عراق فعال هستند، ارزیابی شما چیست؟
ترکیه و سعودیها، بزرگترین حامیان داعش در منطقه هستند. زمانی که درهای اروپا به روی آنان بسته شد، آنان تلاش کردند تا براساس رویا و توهم امپراتوری عثمانی به سمت منطقه بیایند. سیاستهای اين کشور توسعهطلبانه و براساس طايفهگری است. درباره سعودی هم باید بگویم که من در جایی گفتم تا روشهای ترویجی سعودی (وهابیت) در جهان تغییر نکند، نمیتوان به راهکاری برای نابودی تروریسم امیدوار بود. پیشنهاد من درباره سعودی اين است که سعودی باید تحت قیومیت بینالملل قرار گیرد. با این حال من در سالهای دوران نخستوزیر در سفری به عربستان و دیدار با پادشاه وقت، تلاش کردم به این اختلافات پایان دهم اما نتیجهای در برنداشت و فکر میکنم تنها راه پایان دادن به روشهای ترویجی وهابیت در جهان است.
درباره رسانهها، نکتهای که در نشست خبری به آن اشاره کردید. شما به برخی نمایندگان رسانههای حامی مقاومت، لوح تقدیر هم دادید. ارزیابی شما از رویکرد رسانهها در تبیین واقعیتهای منطقه چیست؟
به اعتقاد من، رسانهها نقش مهمی در تبیین واقعیتهای منطقه دارند. رسانههای واگرا که دشمن مقاومت هستند، تلاش میکنند تا واقعیتها را وارونه جلوه دهند. رسانههایی که قربانی را مجرم جلوه میدهند. ما در برابر یک ارتش بزرگ رسانهای قرار داریم که برای تقویت آن میلیاردها دلار هزینه میشود. از اينرو باید رسانههای همگرا را تقویت کرد.