آمريكايي‌ها و ديگر كشورهاي غربي عضو ۱+۵ از جمله فرانسه و انگليس به گونه‌اي سخن مي‌گويند كه انگار قرار است ايران مستعمره آنها شود، به همين خاطر در حاشيه گفت‌وگوهاي هسته‌اي كه همچنان در نيويورك ادامه دارد، سخناني را مطرح مي‌كنند كه به هيچ عنوان قابل پذيرش از سوي ايران نيست. آيا با اين مواضعي كه از سوي آمريكا و ديگر كشورهاي غربي عليه توافق مطرح مي‌شود مي‌توان به دستيابي توافق اميدوار بود؟!
تيم مذاكره كننده هسته‌اي كشورمان در حالي مشغول چانه زني با ۱+۵ در چارچوب نگارش پيش‌نويس طرح توافق‌نامه جامع است كه مقامات امريكايي و متحدانش همچنان از تريبون‌هاي مختلف در مسير نگارش متن و نيز توافق احتمالي سنگ‌اندازي مي‌كنند.
مصداق بارز اين رفتار را در اظهارات تازه وزير خارجه امريكا مي‌توان مشاهده كرد، جان کری در سفری کاری كه به سریلانکا رفته، در مصاحبه با کانال ۱۰ تلویزیون اسرائیل به صهیونیست‌ها اطمینان داد که بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران محدود به ۱۰ یا ۲۵ سال نیست و تا ابد ادامه می‌یابد.
براساس گزارش روزنامه جروزالم پست، جان کری در این مصاحبه تلویزیونی گفت: «تکرار مي‌کنم، توافقی را که راه ایران برای ساخت بمب را نبندد و به ما و کارشناسان بین‌المللی اطمینان ندهد که مي‌توانیم از کار ایران سر در بیاوریم و از ساخت بمب اتمی توسط آنها جلوگیری کنیم، امضاء نمی‌کنم.» وي در ادامه مصاحبه تلویزیونی خود از اوباما هم نقل قول کرد و گفت: «پرزیدنت اوباما قاطعانه قول داده که آنها (ایرانیان) به سلاح هسته‌اي دست پیدا نمی‌کنند؛ من معتقدم راهی که در پیش گرفته‌ایم، در حقیقت به محافظت از اسرائیل منتهی مي‌شود.»
کری در‌خصوص بحث دوم یعنی بازرسی‌هاي سرزده هم سخن گفت و خطاب به صهیونیست‌ها افزود: «بازرسان ما هر روز آنجا (ایران) خواهند بود؛ این یک توافق ۱۰ ساله نیست، توافق همیشگی است و حضور بازرسان ضروری است.» جان کری در این مصاحبه بار دیگر لحن آمریکایی‌ها را در‌خصوص ایران در ذهن مخاطبان زنده کرد و گفت: «در‌خصوص ایران هیچ گزینه‌اي را کنار نگذاشته‌ایم، تحریم‌ها و اقدام نظامی هنوز از احتمالات ما هستند.»
اين ادعاي جان كري در حالي مطرح مي‌شود كه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در روز بيست فروردين سال‌جاري در ديدار با مداحان و شاعران در بیان مطالبه بعدی به بحث بازرسی‌ها اشاره و تأکید کردند: مطلقاً نباید اجازه داده شود که به بهانه نظارت، به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند و مسئولین نظامی کشور نیز به هیچ‌وجه اجازه ندارند که به بهانه نظارت و بازرسی، بیگانگان را به این حریم راه دهند و یا توسعه دفاعی کشور را متوقف کنند.»
«رهبر انقلاب اسلامی در‌خصوص شیوه نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران نیز تاکید کردند: هیچگونه شیوه نظارت غیرمتعارف که ایران را به یک کشور اختصاصی از لحاظ نظارت‌ها تبدیل کند، مورد قبول نیست و نظارت‌ها باید تنها در محدوده همان نظارت‌های متعارفی که در همه دنیا انجام می‌شود اعمال شود، نه بیشتر.»
فرانسه ديگر متحد امريكا نيز ادعايي قابل تامل را بيان داشته چنانچه وزير خارجه اين كشور با بیان اینکه ایران حق دارد از انرژی اتمی برای موارد صلح‌آمیز استفاده کند، گفت: تهران در لوزان اصل نظارت بر برنامه هسته‌ای را مقابل رفع تدریجی تحریم‌ها پذیرفته است اما راهی دشوار باقی مانده است.اين اظهارات را لوران فابیوس در گفتوگو با وبگاه روزنامه «الشرق» قطر مطرح كرده است.
دهم تیرماه پایان ضرب‌الاجل هفت ماهه ایران و ۱+۵ در راستای حصول توافق جامع هسته‌ای است. پس از تفاهم سياسي قرار شد گفت‌وگوها برای نگارش متن برنامه جامع اقدام مشترک آغاز شود، در همین راستا رایزنی‌هایی از دوم اردیبهشت تا چهارم اردیبهشت‌ماه در شهر وین برگزار شد، پس از آن ادامه گفت‌وگوها در حاشیه کنفرانس بازنگری معاهده NPT در نیویورک آغاز شد و كماكان نيز ادامه دارد، گويا قرار است تا پايان هفته در نيويورك نگارش متن ادامه داشته باشد.
در اين ميان بعیدی‌نژاد دو روز پيش ضمن ارائه لیستی از تحریم‌هایی که در توافق نهایی باید برطرف شوند، گفت: "تلاش برای لغو این تحریم‌ها پیچیدگی‌های متعدد حقوقی و فنی در بر دارند که نیاز به بحث‌های زیادی با طرف‌های غربی شامل آمریکا و اروپا دارد که تیم مذاکرهکننده هسته‌ای در تمامی سطوح مدیران و کارشناسان مشغول این مذاکرات است."
سید‌عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد کشورمان، نیز پیشتر با اشاره به اینکه مذاکره‌کنندگان ایران یک "کار سنگین دوماهه را شروع کرده‌اند" افزود: "هدف ما این است که ظرف چند روز آینده به پیش‌نویس توافق جامع برسیم".
اما به رغم تلاش خستگي‌ناپذير تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان براي رسيدن به توافقي برد برد گويا برخي از اعضاي ۱+۵ بخاطر زياده‌خواهي‌هايشان همچنان سعي مي‌كنند مسير گفت وگوها را با خواست‌هاي غير‌معقول و نا به جاي خود ناهموار كنند.
كارشناسان عرصه سياست خارجي اين رفتار امريكايي‌ها را بهانه‌جويي تلقي مي‌كنند و تاكيد دارند تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان در نگارش متن تمام دقت و هوشياري خود را به كار بندد تا پس از پايان نگارش و حتي انعقاد توافق ميان ايران و ۱+۵ غرب از هرگونه تفسير به نفع خود و ادامه كارشكني‌ها برحذر باشد.
تيم هسته‌اي كشورمان بهانه دست امريكايي‌ها ندهد
محمد صالح جوكار عضو كميسيون سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي پيرامون ادعاي قابل تامل وزير خارجه امريكا مبني بر بازرسي هميشگي از تاسيسات هسته‌اي ايران به سياست روز گفت: اظهارات متعارض امريكايي‌ها در قبال پرونده هسته‌اي ايران هميشه در همه نشست‌ها مطرح شده و در حال حاضر مي‌توان گفت به دور تكرار نيز افتاده است.
جوكار با با بيان اينكه ما با اعضاي ۱+۵ قرار است توافق كنيم نه فقط امريكايي‌ها ادامه داد: اينكه امريكايي‌ها به خود اجازه مي‌دهند براي توافق با ايران دخالت كنند بيشتر اظهاراتشان مصرف داخلي دارد و بطور حتم نه تيم مذاكره‌كننده به اين ادعاهاي بي‌منطق اهميت مي‌دهد و نه ملت ايران.
عضو كميسيون سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينكه در واقع امريكا به دنبال زمينه‌سازي مجدد براي فضاسازي منفي در آستانه توافق جامع است تصريح كرد: اينكه وزير خارجه امريكا خواستار بازرسي دائم از تاسيسات هسته‌اي ايران ما هرگز اين مسئله را نمي‌پذيريم البته بنابر آنچه در پروتكل الحاقي و بازرسي‌هاي متعارف باشد با آن مشكلي نداريم.
وي تاكيد كرد: تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان بايد در بحث‌هاي فني در چارچوب پيش‌نويس نگارش متن توافق جامع از كارشناسان خبره استفاده كند تا هرگونه راه بهانه‌جويي امريكايي‌ها بعد از پايان نگارش بسته شود.
تيم هسته‌اي در نگارش متن هوشيارانه عمل كند
حسن هاني‌زاده ديگر كارشناس حوزه سياست خارجي در اين خصوص به سياست روز گفت: در طول ماه‌هاي گذشته مقامات آمريکايي اظهارات ضد و نقيضي در خصوص مذاکرات هسته‌اي ايران بيان داشتند که اين اظهارات با واقعيت‌هاي موجود ايران همخواني ندارند.
وي افزود: مذاکرات هسته‌اي براساس توافق‌نامه ژنو ادامه يافت و اکنون مرحله نگارش توافق‌نامه نهايي آغاز شده است آنچه در طول مذاکرات مورد توجه تيم مذاکره کننده ايران قرار گرفت حق ملت براي برخورداري از فناوري هسته‌اي بود که مورد پذيرش کشورهاي ۱+۵ قرار گرفت. اين كارشناس سياست خارجي تصريح كرد لذا اگر ميان کنگره آمريکا و کاخ سفيد اختلاف‌نظرهايي وجود دارد اين موضوع ارتباطي به طرف مذاکرهکننده ايراني ندارد به همين دليل اظهارنظر مقامات آمريکايي نمي‌تواند ملاک داوري قرار گيرد.
وي در پايان خاطرنشان كرد: تيم مذاکرهکننده ايراني بايد با هوشمندي در نگارش توافق‌نامه، دقت عمل لازم را از خود نشان دهد و شرايطي را فراهم کند که اين توافق‌نامه در آينده با تفسير دوگانه‌اي مواجه نشود و مورد سوء‌استفاده آمريکا قرار نگيرد.
تيم هسته‌اي ايران نبايد از حقوق ملت كوتاه بيايد
محمد‌حسن قديري ديگر كارشناس سياست خارجي به سياست روز گفت: از آن جا که ايران عضو NPT است و دوربين‌هاي آژانس در مراکز هسته‌اي ايران مثل نطنز مستقراست مي‌توان گفت ايران هر روز بازرسي مي‌شود و اين بازرسي‌ها تا زماني که ايران عضو NPT باشد ادامه خواهد داشت.
قديري معتقد است: اين بازرسي‌ها قبل از مذاکرات اخير هم در جريان بود لذا اگر منظور آقاي کري همين باشد او تلاش مي‌کند براي راحت کردن مخالفين جملاتي را بسازد تا کارهاي خود را توجيه کند. اما اگر منظور وي اين است که تاسيسات نظامي يا هر نقطه ايران مورد بازرسي قرار گيرد چنين چيزي صحت ندارد.
وي ادامه داد: مثلا اگر بنده بگويم آمريکا تا ابد دشمن ما نخواهد بود مي‌تواند اين جمله اينگونه تعبير شود که ان‌شاءالله مردم آمريکا، مسلمانان و جمهوري اسلامي در آمريکا برقرار شود در آن صورت نه تنها آمريکا دشمن ما نخواهد بود بلکه دوست ما محسوب مي‌شود. وي به تيم مذاكره‌كننده توصيه كرد كه آنها نبايد از حقوق ملت ايران کوتاه بيايند چرا كه هر توافقي صورت گيرد دو طرف شيپور پيروزي سر خواهند داد.
آمریکا به بهانه هسته‌ای به دنبال سرک کشیدن در ایران است
فؤاد ایزدی کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتوگو با فارس، درباره اظهارت اخیر جان کری وزیر خارجه آمریکا درباره بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران و همچنین اظهارات جک لو وزیر خزانه‌داری آمریکا درباره تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، عنوان کرد: آمریکایی‌ها به بهانه هسته‌ای به دنبال سرک کشیدن در داخل ایران برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها هستند، به طور مثال آنها اطلاعاتی راجع به کارگاه‌های کوچک تولید کننده قطعات صنعت هسته‌ای را جمع‌آوری خواهند کرد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: طرف غربی به صراحت بیان کرده که آنها نه تنها سایت‌های هسته‌ای را بازرسی خواهند کرد، بلکه از سایت‌های کمک‌کننده به برنامه هسته‌ای کشورمان نیز بازدید خواهند داشت و در مجموع آنها تلاش دارند تا تمام نقاط چرخه سوخت هسته‌ای ایران را زیر نظر بگیرند، یعنی اینکه از تمام محیط‌های استخراج‌کننده اورانیوم تا هر محیطی که کمک‌کننده به این برنامه است را تحت نظر خود بگیرند که البته این موضوع فراتر از بازرسی‌هاست.
وی اظهار داشت: دولت آمریکا در عمل نشان داده که به قطعنامه‌ها و منشور سازمان ملل توجهی ندارد، زیرا در سخنرانی کری هم به صراحت تهدید به استفاده از گزینه نظامی علیه ایران وجود دارد، در حالی که تهدید به حمله نظامی خلاف فصل یکم منشور سازمان ملل است. آمریکایی‌ها هر هفته این فصل اول را نقض می‌کنند و متأسفانه تیم مذاکرهکننده ایرانی هم اعتراضی به این امر ندارد، پس چه تضمینی وجود دارد که فصل هفتم منشور نیز از سوی آمریکایی‌ها نقض نشود.
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: به طور حتم اگر دولت مجریه یک کشوری قراردادی را امضا کند و زیر آن بزند حتما موجب آبروریزی خود شده، ولی ما هم‌اکنون با دولتی سر و کار داریم که نگران آبروی خود نیست و اگر نگران این موضوع بود با دولت عربستان برای کشتن مردم یمن و انجام جنایت‌های مختلف همکاری نمی‌کرد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: هدف تیم مذاکره کننده ایرانی رسیدن به توافق است، نه لغو تحریم، لذا به نظر می‌رسد که آنها به دنبال آن هستند که به هر شرط و شرایطی به توافق برسند و درباره اینکه آیا تحریم‌های اصلی برداشته می‌شود یا نمی‌شود، دقتی ندارند.
ایزدی اظهار داشت: در حوزه تحریم‌ها طرف مقابل باید بپذیرد در حین توافق نهایی تحریم‌های مختلف هسته‌ای، حقوق بشر و تروریسم به این دلیل که ریشه سیاسی دارند برداشته شود که اگر این امر را پذیرفت در آن صورت توافق به امضا برسد و اگر هم آن را قبول نکرد به هیچ وجه توافقی صورت نگیرد، زیرا در آن صورت به نفع ما نخواهد بود چون امکان ندارد که هم در حوزه هسته‌ای امتیاز دهیم و هم اینکه تحریم‌های هسته‌ای سر جایشان باقی بمانند. وی در پایان تأکید کرد: اگر قرار است که برنامه هسته‌ای ایران رو به عقب حرکت کند، باید کلیه تحریم‌ها نیز لغو شود.
