طی هفته‌های اخیر نوسان نرخ ارز از جمله دلار قابل توجه بوده است، نوسانی رو به بالا که اجازه عبور قیمت دلار را به زیر ۳ هزار تومان نداده است.
هرچند از ابتدای سال جاری با برنامه‌ریزی‌هایی که در مورد مسایل هسته‌اي ایران و روند اقتصادی کشور پیرامون آن وجود دارد پيش‌بيني مي‌شد این نرخ به پایین تر از این رقم‌ها هم برسد اما برآیند کلی از قیمت دلار به دست آمده آن است که اگر این پشت سبز کاغذی هم بخواهد نمي‌تواند مسیر کاهش را طی کند چرا که اگر چنین شود برنامه‌های متولیان برهم خواهد ریخت. از دید کارشناسان اقتصادی روند روبه رشد قیمت دلار در این روزها به نوع نگاه متولیان اقتصادی باز مي‌گردد که در تلاش هستند با حل مشکلات اقتصادی سامانی را به این بازار باز گردانند اما روند حرکت موضوعات سیاسی مربوط به پرونده هسته‌اي، دیدگاه‌های دیپلماسی و میزان ابهامات موجود سبب شده تا این ارز نرخ صعودی خود را برای پوشش تمام مخاطرات موجود در نظر بگیرد.
این نوسان قابل توجه و مبهم چیزی نیست که تنها کارشناسان اقتصادی نسبت به آن احساس نگرانی داشته باشند و این دغدغه چنان گسترده شده که حتی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران از این روند و تبعات ناشی از دستکاری نرخ ارز هشدار داده است.وی در ارزیابی روند کنونی بازار ارز با بیان اینکه قیمت ارز اکنون در بازار دستکاری می‌شود مدعی است که این بازار نیست که قیمت ارز را تعیین می‌کند؛ در نتیجه فاصله میان ارز آزاد و مبادله‌ای بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان به‌وجود مي‌آید. وی در ادامه منابع محدود ارز مبادله‌ای را مدنظر قرار داده و می‌گوید: از آنجایی که دولت باید این منابع محدود را میان متقاضیان این ارز ارزان توزیع کند.
به اعتقاد وی اگر تعیین نرخ ارز با عرضه و تقاضا باشد و بر مکانیزم ارزی، شناور مدیریت شده حاکم شود، این اندازه هم انگیزه رانت‌جویی شکل نمي‌گیرد و بنابراین باید اجازه داد که بخش خصوصی کار خود را انجام دهد و مکانیزم‌های عرضه و تقاضا به بازار ورود کرده و تعیین نرخ کنند، البته نظارت دولت هم همچنان باید حفظ شود. وی روند افزایش قیمت ارز را به موضوع واردات نسبت داده و می‌گوید:محدود بودن منابع سبب مي‌شود تا دولت برای واردات نسبت به صدور مجوز اقدام کند و اینکه چه افرادی مي‌توانند کالا وارد کنند و چه افرادی نمي‌توانند این کار را انجام دهند، بحث‌برانگیز می‌شود.
البته خوانساری مدعی است همه مسایل مربوط به نرخ ارز به همین جا خلاصه نمي‌شود چرا که بعد از این اقدام دولت مجبور است گام بعدی را برداشته و در تعرفه‌ها دخالت کند، بنابراین آنها را دستکاری مي‌کند، بالا و پایین مي‌برد و در این حین، فساد شکل مي‌گیرد، چراکه رانت توزیع مي‌شود؛ پس دستگاه‌های نظارتی باید ورود کنند و همین منجر به بگیر و ببند در اقتصاد خواهد شد.
تامین هزینه با تبدیل دلار به ریال
علی همافر کارشناس بازارهای جهانی و تحلیلگر مالی با بیان اینکه ۲ عامل بر روند قیمتی دلار اثر گذار است به سیاست روز گفت:کاهش قیمت نفت منجر به کاهش درآمدهای نفتی کشور شده است و با توجه به بودجه تدوین شده این روند کسری بودجه را برای متولیان در بر داشته و دارد.
وی افزود: متولیان با بالا بردن قیمت دلار در صدد هستند تا بخشی از هزینه‌های خود را از طریق تبدیل دلار به ریال پوشش دهند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه رد نشدن توافق برجام در کنگره را مدنظر قرار داد و تصریح کرد: با روندي که مذاکرات هسته‌اي ایران در پیش گرفته به نظر مي‌رسد که افق‌ها برای رسیدن به یک توافق وجود داشته باشد و پیرو این موضوع با برداشته شدن تحریم‌ها بی شک بازار تشنه نیازمندی خود را در تامین برخی محصولاتی که تاکنون به کشور وارد نشده بیشتر نشان مي‌دهد.
همافر با بیان اینکه نیاز به محصولات و قطعات و مواد اولیه مورد تقاضا برای دلار را افزایش مي‌دهد خاطرنشان کرد: بی شک بالا رفتن تقاضا از سوی وارد کنندگان به واسطه انجام توافق پیش رو میتواند نوسانات روبه بالاي قیمت دلار را بیشتر کند.
طرح‌های توسعه ای گران
فردین آقا بزرگی کارشناس اقتصادی و بازار سرمایه با بیان اینکه افزایش قیمت دلار بیشتر اثر گذاری را بر قیمت تمام شده محصولات مي‌گذارد به سیاست روز گفت: اینکه با افزایش قیمت دلار برخی شرکت‌ها مجبور خواهند بود تا ارز قیمت آزاد مواد و محصولات اولیه مورد نیاز خود را تامین کنند سبب مي‌شود تا طرح‌های توسعه ای این شرکت‌ها را گران تر کند.
به گفته وی بیشترین تاثیرات این نوسان روبه بالای قیمت دلار بیش از آنکه عایدات ناشی از صادرات داشته باشد ؛سبب رشد قیمتی بالا برای هزینه تمام شده تولید کنندگان دارد.
مرز مقاومت
محمد رضا کفاش کارشناس بازار با بیان اینکه رشد این روزهای دلار در مقایسه با سال‌های گذشته رقم قابل توجهی نبوده است به سیاست روز گفت:این روند در ماههای اخیر برای قیمت دلار نشان مي‌دهد که متولیان هم تمایل چندانی به پایین‌تر از این رقم آمدن دلار ندارند.
وی افزود: نظر دیدگاه متولیان آن است که قیمت دلار را بالا نگه دارند تا اگر شوکی هم به واسطه برخی اتفاقات سیاسی وارد شد قیمت دلار خیلی کاهش نیابد. کفاش با اشاره به نرخ دلار بازار آزاد و بازار مبادله ای تصریح کرد:در حال حاضر تفاوت قابل توجهی میان قیمت دلار در بازار آزاد و بازار مبادله ای وجود ندارد و این دو نرخ در حال نزدیکی به یکدیگر هستند.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی صنایع و تدوین طرح‌های توسعه ای آنها بر روی قیمت دلار ۳ هزار تومانی خاطرنشان کرد: به نظر مي‌رسد با روندي که بنگاه‌ها و صنایع مختلف در نظر گرفتند بهتراست که قیمت دلار از ۳ هزار تومان کمتر نیاید و این اتفاق خوبی نخواهد بود.
به گفته این کارشناس افت بیش از این قیمت دلار علاوه بر تضعیف صادرات و درآمد حاصل از آن مي‌تواند درآمدهای بودجه ای کشور را نیز کاهش دهد.
