افغانستان را می‌توان سرزمینی دانست که طی چن دهه اخیر روی آرامش ندیده است. زمانی جنگ داخلی، دورانی جنگ با اشغالگران شوروی سابق، درگیری داخلی و نزدیک به دو دهه نیز حضور نیروهای آمریکایی این سرزمین را با رنج های بسیاری مواجه کرده است. نکته قابل توجه در تحولات اخیر افغانستان زنجیره بحران‌هایی که در عرصه سیاست داخلی و خارجی به این سرزمین تحمیل می‌شود. گزارش‌های منتشره نشان می‌دهد در حالی افغانستان با چالش سیاسی عدم تشکیل دولت ملی به دلیل اختلافات میان اشرف غنی و عبدالله مواجه است که گروه‌های تروریستی بر میزان حملات خود به مردم و مراکز دولتی افزوده اند. بر اساس آمار تقریبا روزی را نمی‌توان یافت که انفجاری خونین روی نداده باشد و چندین نفر به کام مرگ نرفته باشند. هر چند که عاملان این انفجارهای گروه‌های تروریستی و بعضا طالبان عنوان می شوند اما نگاهی ریشه ای به این بحران نکات قابل تامل دیگری را آشکار می سازد. آمریکا طی ماه‌های اخیر در حالی ادعای مذاکره با طالبان را سر داده که از یک سو به تعهدات خود عمل نکرده و از سوی دیگر مانع مذاکرات مستقیم و صحیح میان طالبان و دولت مرگزی افغانستان می‌شود. این مسئله موجب رویکرد طالبان به حملات نظامی برای وادار سازی آمریکا و دولت مرکزی به اجرای شروط طالبان شده است. از سوی دیگر بخشی از این ناآرامی‌ها را اگر از جانب داعش بدانیم نیز باید به این مهم اشاره کرد که آمریکا مسئول ورود داعش به این کشور است. آمریکا به رغم تعهدات امنیتی بر اساس توافق کابل – واشنگتن نه تنها به مقابله با این گروه‌های نپرداخته بلکه گزارش‌های رسمی نشان می دهد که عامل اعزام داعش به افغانستان بوده و عملا این کشور را به پایگاه داعش مبدل ساخته است. این سناریو مطرح است که ترامپ برای حضور دوباره در انتخابات نیازمند برگه افغانستان است. هر چند وی ادعای خروج نیروها را مطرح کرده اما در عمل آمریکا به دنبال اجرای این خروج نمی باشد بر این اساس از فرصت شدت بحران امنیتی برای توجیه عدم اجرای وعده‌اش بهره برداری می‌کند. نکته مهم آنکه آمریکا همزمان با تحمیل این بحران‌ها به افغانستان سعی دارد تا مانع بهره گیری افغانستان از ظرفیت‌های منطقه‌ای برای مقابله با تروریست‌ها و تحقق روند سیاسی شود که نمود آن را فتنه انگیزی در روابط ایران و افغانستان با ایجاد اخبار جعلی برای بردهم زدن روابط دو کشور می‌توان جستجو کرد. آمریکا می‌داند که ایران تنها کشور منطقه است که در مبارزه با تروریسم کارنامه‌ای موفق دارد لذا با ایجاد فتنه در مناسبات کابل- تهران سعی در محروم سازی افغانستان از این ظرفیت دارد. به هر تقدیر افغانستان امروز قربانی حضور نیروهای آمریکایی است و تنها راه نجات آن نیز اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور است.
نویسنده: علی تتماج
