هنوز داغ کشته شدن دو محیطبان زحمتکش کمتر نشده بود که خبر شهادت سومین محیطبان نیز با سرب داغ قاچاقچیان و شکارچیان غیرمجاز به گوش می‌رسد! هنوز از شنیدن خبر دستگیری قاتلین دو مورد قبلی شاد نشده‌ایم که لبخند بر روی لبانمان می‌خشکد و خبر داغ جدیدی می‌دهند. این‌بار هم سرب داغ سینه محیطبان زحمتکش را نشانه رفت و داغ دیگری بر جگر محیط‌زیست نهاد اما داغ بعدی را کسانی بر دل دوستان محیط‌زیست می‌زنند که کاری برای حال وخیم محیط‌بانی کشور انجام نمی‌دهند، جنگل‌ها و مراتع زیست‌محیطی کشور نه جایگاه تروریست‌های داعشی است و نه نیاز به قرارداد برجام برای بهبود اوضاعشان داریم! فقط یک ارزن همت می‌خواهد و اراده‌ای فولادین! تا کی خبر شهادت نقل کنیم و زجه بزنیم که به داد محیطبانان برسید! تا کی دلمان به آن اسلحه‌ای خوش باشد که به محیطبان داده‌اید و هزار تعهد گرفتید تا از آن استفاده نکند و اگر مجبور هم می‌شود برای حمایت از خودش از آن استفاده کند جایش زندان می‌شود و با قاتلان هم‌بند!!
در حالی که محیطبانان و فعالان محیط‌زیست، علت اصلی کشتارهای گستاخانه و خونین در قلمرو محیط‌زیست یعنی مناطق حفاظت شده و پارک‌های ملی را وفور سلاح شکاری اعم از مجاز و غیرمجاز و از سوی دیگر خلاء قانونی در زمینه برخورد مسلحانه با متخلفان دانسته و خواستار ارائه لایحه حمایت از محیطبانان به مجلس شورای اسلامی هستند، گزارش‌های دریافتی حکایت از آن دارد که در بسیاری از ادارات استانی محیط‌زیست از محیطبانان تعهد شفاهی و بعضا کتبی با امضا و اثر انگشت مبنی بر عدم استفاده از سلاحشان در برابر متخلفان اخذ می‌شود تا به منظور جلوگیری از آسیب دیدن احتمالی متخلفان، توسط محیطبانان و عواقب قانونی آن پیشگیری به عمل آید.
اما حالا مشاور خانم ابتکار آب پاکی را روی دست همه می‌ریزد و درگفت‌و‌گو با صدای امریکا! درست خواندید در گفت‌و‌گو با صدای امریکا! به صراحت اعلام می‌کند خلع سلاح محیطبان راه‌حل نجات و حفظ جانش است!!
کاری نداریم آقای کهرم کجا مصاحبه کرده اما دلمان می‌خواهد استدلال این مشاور خانم رئیس را بدانیم! برای همین با مروری بر اتفاقات تلخ چند روز اخیر استدلال آقای مشاور را می‌خوانیم!
شهادت سه محیطبان در یک هفته!
پیکر دو محیطبان هرمزگان چند روز قبل که بر اثر اصابت گلوله‌های اسلحه جنگی از ناحیه سینه و سر به شهادت رسیده بودند با توجه به وضعیت جغرافیایی محل و صعب‌العبور بودن منطقه با تلاش فراوان به پزشکی قانونی منتقل شدند و داغی بر دل خانواده‌های محیط‌زیستی گذاشت اما هنوز چند روز نگذشته بود و هنوز از اعلام دستگیری قاتلین این دو زحمتکش شاد نشده بودیم که خبری تلخ مخابره شد.
خبر تلخ است! یک محیطبان در استان فارس حین درگیری با شکارچیان از ناحیه سینه و گلو مورد اصابت گلوله قرار گرفت و... شکارچیان به سمت او شلیک کردند و گلوله به سینه و گلوی او خورد و از روی صخره به پایین پرت شد و به شهادت رسید.
استدلال مشاور ابتکار برای خلع سلاح!
اما دقایقی پس از شهادت محیطبان منوچهر شجاعیان، اسماعیل کهرم در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا، خلع سلاح محیطبانان را تنها راه برای پیشگیری از این گونه حوادث عنوان کرد تا ابتکارِ سیاستمدارانه جدید سازمان متبوعش را به رخ جامعه و علاقه‌مندان محیط‌زیست بکشد!
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در صدای آمریکا واکنش‌های شدیدی را از سوی کاربران فضای مجازی و محیطبانان به دنبال داشت.
کهرم با اعلام تعداد شهدای محیطبان، تنها راه جلوگیری از تکرار این حوادث را خلع سلاح محیطبانان عنوان کرد و گفت: تعداد محیط‌بانانی که جانشان را از دست می‌دهند رو به افزایش است و تنها راه این است که اسلحه را از محیطبانان بگیریم. همانطور که پلیس در انگلستان مسلح نیست. چون تجربه ثابت کرده که سلاح تحریک‌‌کننده هست برای کسی که می‌خواهد فرار کند که همین باعث می‌شود محیطبان جانش را از دست بدهد. ما اگر سلاح را از محیطبانان بگیریم، کیفیت کاری‌شان اصلا نازل نخواهد شد و جانشان حفظ خواهد شد.
ابتکار: لایحه حمایت از محیطبانان در دست تدوین است
اما واکنش رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم در نوع خود جالب است، خانم ابتکار این‌بار نه داعش را بهانه اتفاقات دو روز گذشته دانسته و نه بی‌تفاوت از کنار این ضایعه رد شده و نه علت این اتفاقات را به تبعات قرارداد برجام مربوط دانسته خوشبختانه این‌بار خانم رئیس موضوع جدیدی را مطرح کرده! بر همین اساس ابتکار طی یادداشتی نوشت: این سازمان لایحه قانونی حمایت از محیطبانان و تشدید مجازات مهاجمان مسلح را در دست تدوین دارد که البته این لایحه تکمیل‌کننده مقررات حمایتی فعلی است.
ابتکار در این یادداشت با عنوان «محیط بانان؛ سربازان شجاع خط مقدم» ضمن ابراز تاسف از شهادت محیطبانان توسط شکارچیان غیرمجاز، تاکید کرد: باید به جد با سلاح‌هایی که قلب محیطبانان را نشانه می‌رود مقابله شود.
خانم ابتکار نوشته که: محیطبانان دارای یگان و ساختار رسمی هستند و در هماهنگی با ستادکل نیروهای مسلح فعالیت می‌کنند. این ساختار سال گذشته نهایی و ابلاغ شد. ایشان ضابط قوه قضاییه و دارای اسلحه بوده و مانند هر مامور مسلح دیگری از قانون نحوه به کارگیری سلاح و آیین‌نامه‌های مرتبط تبعیت می‌کنند. محیطبانان آموزش‌های تخصصی ویژه‌ای را در زمینه‌های حقوقی، سلاح، تنوع زیستی، تعامل با جوامع محلی، مدیریت و توان‌افزایی برای کار در شرایط سخت محیطی می‌گذرانند.
سازمان حفاظت محیط‌زیست در جهت کمک به محیطبانان در حفاظت از مناطق تحت مدیریت خود، به دنبال توسعه تجهیزات و دوربین‌های پایش هوشمند بوده که در برخی استان‌ها این نوع پایش اعمال شده، ولی برای توسعه آن به اعتبارات لازم وابسته است. از فناوریهای جدید کمک و تجهیز محیطبانان، پهباد بوده که با همکاری معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور و وزارت دفاع در حال انجام است.
جلب همکاری وزارت دفاع برای توقف تولید سلاح‌های شکاری پیامی قوی در جهت حفاظت از گونه‌های جانوری ایران بوده که در سال گذشته محقق شد. لازم به ذکر است سازمان حفاظت محیط‌زیست، لایحه قانونی حمایت از محیطبانان و تشدید مجازات مهاجمان مسلح را در دست تدوین دارد که البته این لایحه تکمیل‌کننده مقررات حمایتی فعلی است.
حال باید پرسید چطور می‌شود با توسعه تجهیزات برای محیط‌بانی که رئیس نظر مساعدی به آن داد و خلع سلاحی که مدنظر مشاور وی است محیطبانان کشور را که خالصانه دربرابر قاچاقچیان با دست خالی مبارزه می‌کنند تا محیط‌زیست را از هرگونه صدمه‌ای حفظ کنند مراقبت کرد؟! امیدواریم این اقدام حداقل بعد از برطرف نشدن آلودگی هوا در روزهای سرد و ریزگردها در روزهای گرم رخ دهد تا بتوانیم اقدام مثبتی از محیط‌زیست شاهد باشیم.
شاید وقت برای تدوین لایحه و قانون وجود داشته باشد اما قطعا با روند رو به رشد کشته‌ها و زخمی‌هایی که در اداره محیطبانان ثبت می‌شود باید به حال این افراد دوستدار محیط‌زیست اورژانسی رسیدگی کرد.
مائده شیرپور
