این روزها با وجود تمام اخبار مثبتی که منتشر ميشود شرایط اقتصادی کشور آن طور که باید رو به رونق و رشد نیست و فعالان همچنان در انتظار کاهش بیشتر قیمتها و رخداد تحولی ویژه در اقتصاد چشم انتظار نشسته اند. کارشناسان اقتصادی ایجاد هرگونه تحولی دراین بازار را نیازمند الگوی مدیریتی و برنامه نوینی از سوی متولیان ميدانند و معتقدند تا زمانی که الگوی برنامهریزی شده از سوی دولت ارایه نشود شاهد اتفاق رو به رشدی در بازار نخواهیم بود.
حسین خواجویی کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازار در تشریح روند کنونی اقتصاد و بازار سرمایه کشور در گفتوگو با سیاستروز گفت: با توجه به اتفاقاتی که در کلان اقتصاد در حال رخ دادن است اگر دولت دست از سیاستهای انقباضی خود بردارد ميتوان سریعتر ازحد انتظار شاهد جنبش، تحول و تغییر دراقتصاد کشور و به تبع آن در سایر بازارها بود.
وی افزود:با توجه به فضای اقتصادی موجود پیش بینی ميشود اگر در ۳ ماه آینده بازگشایی ارزی صورت گیرد تاثیرآن در اقتصاد ایران در نیمه دوم سال ۹۵ مشاهده خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر دولت در کناراین موضوع نسبت به وحدت رویه و کاهش نرخ سود بانکی اقدام کند گفت: اگر متولیان نسبت به این مهم اقدام کنند شرایط با سرعت بهتری و بالاتری روبه مطلوبیت ميرود.
تحولات مثبت
به گفته وی این احتمال هم وجود دارد که با تسهیل سیاستهای پولی دولت همراستا با گشایشهای ارزی از دی و یا بهمن ماه سالجاری شاهد تحولات مثبت در اقتصاد باشیم.
خواجویی با بیان اینکه این روند در بازار سرمایه در بازه بلند مدت شکل خواهد گرفت گفت: بی شک بازار سرمایه و بازارهایی مانند بورس در بلند مدت از تاثیرات مثبت مسایل هستهاي بهره خواهند برد اما کلیت وضعیت اقتصادی در کوتاه مدت به سیاستهای پولی بر ميگردد.
وی با اشاره به اینکه این احتمال که در نیمه دوم مهر ماه شاهد بازاری مثبت در حوزه سهام باشیم تصریح کرد: بازار سهام از این میزان پایین تر نميرود و منفی شدن این بازار در روزهای اخیر مبنای منطقی و معقولی ندارد.
شرایط بدتر شده است
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در ماههای قبل از جمعبندی توافق شرایط بازار سرمایه به مراتب بدتر بود اما همچنان در برخی قیمتها سهامهای خاص خرید و فروش ميشدند گفت:در حال حاضر شرایط اقتصادی به مراتب بدتر از زمانی شده که هنوز به جمعبندی توافق نرسیده بودیم.
وی افزود: تا پیش از جمعبندی این نوع نگاه که حتی در ماههای اخیر گشایشهای مالی صورت بگیرد وجود نداشت ولي در حال حاضر این امید وجود دارد اما همچنان بازارهای مختلف در رکود قرار دارند.
خواجویی با اشاره به مطالبات بانکی و وضعیت آنها خاطرنشان کرد: وضعیت مطالبات بانکی هم چندان صورت مناسبی ندارد و همانند سالهای قبل روبه افزایش است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه بازار در حال حاضر بیش از حد با عکسالعمل منفی روبرو شده است خاطرنشان کرد: با وجود این ریزش بیش از حد در بازار خیلیها به دنبال تحلیلهای بنیادی از آن هستند اما قدر مسلم حجم قابل توجهی از افت این بازار ناشی از فشار روی فروشی است که بر روی کارگزاران است تا نسبت به تسویه مشتریان خود اقدام کنند. وی با بیان اینکه با توجه به ابلاغ سپرده گذاری مرکزی مبنی بر اینکه فریز کردن حسابها ماهیت قانونی ندارد موجب روند بالای فروش سهام شده است.
رکودی دیرینه
خواجویی منفی بودن بازار سرمایه کشور که همگان آن را آیینه تمام نمای اقتصاد کشور ميدانند ناشی از ساختار اقتصادی کشور و شرکتهای مدنظر در آن و جو روانی منفی حاکم بر بازار دانست و گفت: همین فضای منفی هر روز در حال تشدید است و این روند منفی مربوط به امروز نیست و ماههاست که بازار در گیر آن است.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر حاکم بودن فضای منفی بر اقتصاد کشور و بازار سرمایه آن خاطرنشان کرد: در حال حاضر در بررسی روند کنونی بازار بزرگترین نقد به متولیان اقتصادی وارد است به این معنا که عمده این متولیان با کار عملیاتی اقتصاد آشنا نبوده و نتوانسته اند شرایط کنونی اقتصاد را درک کنند و پیرو آن تصمیماتی ميگیرند که شرایط را بحرانی تر ميکند.
خواجویی با بیان اینکه اقتصادی که در طول سالیان سال به قهقرا رفته نتیجه بهتر از این نخواهد داشت تصریح کرد: مشکل کنونی بازارهایی مانند بورس و..فارغ از مسایل و مربوط به وضعیت اقتصادی کشور است.
به گفته وی شاید در شرایط کنونی خرید سهام شرکتهایی مانند فولادیها و سیمانیها با توجه به شرایط بازارهای جهانی و داخل صرفه اقتصادی نداشته باشد اما این مسئله را نميتوان در مورد سهام بانکها که قرار است به واسطه رفع تحریم با گشایش روبرو شوند صادق دانست.
وی افزود: از سوی دیگر صنایعی مانند صنعت دارو که قرار است به واسطه رفع تحریمها شاهد تحولات بزرگی باشند نميتوانند سهامهای قابل توجهی برای فعالان نباشند اما متاسفانه شرایط اقتصادی و بازار به گونه ای است که اقبالی به این قبیل سهامها نیست.
سیگنال غلط
خواجویی با اشاره به نا آگاهی فعالان، عدم ارایه سیگنال از سوی متولیان را مدنظر قرار داد و گفت:اگر متولیان اقتصادی کشور نسبت به ارایه برنامه و سیگنال به بازار اقدام ميکردند دیگر این بازار در بلاتکلیفی قرار نداشت.
وی افزود:در حال حاضر فعالان و سرمایه گذاران نميدانند دولت چه برنامه ای برای ۶ ماه آینده در مورد نرخ سود و یا سایر برنامههاي اثر گذار بر اقتصاد دارد و اگر دولت الگویی در اختیار اقتصاد و بازارهای اقتصادی قرار ندهد بازارها همچنان در بلاتکلیفی باقی خواهند ماند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه دراین شرایط سرمایه گذار منفعل است خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط موجود هر یک روزی که ميگذرد و شرایط بازار به همین شکل باقی میماند اعتماد فعالان و سرمایه گذاران در حال سلب شدن است و بازگشتن آن کار بس دشواری است که متاسفانه متولیان به آن توجهی ندارند.
خواجویی با بیان اینکه اقتصاد بیمار را بدون الگو نميتوان مدیریت کرد تصریح کرد: در حال حاضر در بازارهای مختلف از جمله بازار سرمایه ابزارهای متنوعی برای توزیع ریسک وجود دارد که مورد استفاده قرار نمیگیرد و مکانیزم خود تنظیميهم در بازار وجود ندارد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: زمانی که در بازار نقدینگی پایداری وجود ندارد باید در برخی موارد حمایتهایی از سوی متولیان صورت گیرد و این روند در تمام بازارهای دنیا مرسوم است.
حمایت دولت
وی با اشاره به بحران جهانی اقتصاد و عملکرد متولیان کشورهای پيشرفته در مواجهه با این روند گفت: در بحران جهانی کشورهايی با اقتصاد پیشرفته کف این صنعت را گرفتند و یا اینکه برای شرکتهای بیمه چتر حمایتی قرار دادند با وجود اینکه در آن کشورها اقتصاد آزاد مطرح است.
خواجویی با بیان اینکه متولیان باید مکانیزم تنظیم بازار بگذارند خاطرنشان کرد: تا زمانی که متولیان سیگنال و برنامه ای برای هدایت درست اقتصاد ارایه نکنند اقتصاد و بازارهای اقتصادی موجود در آن بلاتکلیف باقی خواهند ماند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر رکود انتظاری بر اقتصاد کشور حاکم است تصریح کرد: وقتی چنین رکودی بر اقتصاد حاکم است این صحبت متولیان که باید نقدینگی به سمت بازار ملک برود جای تعجب دارد و اگر بازاری مانند بورس کشور حال و روز این چنینی دارد به دلیل بی ارزش بودن شرکتها نیست به این خاطر است که دولت برنامهای برای بازار ندارد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه وقتی قیمت متانول در بازارهای جهانی ۵۰۰ دلار بود نرخ خوراک برای پتروشیمیها ۱۳ سنت بود در حال حاضر هم که قیمت متانول ۲۲۰ دلار است هم باز تاکید متولیان بر نرخ خوراک ۱۳ سنتی جای تامل دارد گفت:در حال حاضر نرخهایی که بر صنایع مختلف مانند پتروشیمی،سنگ آهن و... اعمال ميشود توجیه اقتصادی ندارد.
خواجویی با بیان اینکه ادعای متولیان که رشد اقتصادی کشور به ۴ درصد ميرسد باید ملموس شود گفت: کشورهای پیشرفته ای مانند ژاپن و آمریکا در طول یک دهه رشد نیم درصدی را تجربه کرده اند اما همچنان در جرگه اقتصادهای برتر دنیا قرار دارند با این وجود چطور ممکن است اقتصاد ایران ۳ درصد رشد داشته باشد و احساس نشود.