حمایت ترکیه از داعش دیگر آنقدر عیان شده که مقامات این کشور هم نیازی به تکذیب آن نمیبینند. دو روز پیش روزنامه حریت ترکیه از قول کمال قلیچدار اوغلو، رئیس حزب مردم جمهوریخواه ترکیه که اپوزوسیون دولت است نوشت که آنکارا علنا از داعش حمایت میکند، مجروحان آنها را درمان کرده دوباره به جبهه جنگ ميفرستد و راه داوطلبان افراطی ترک را برای پیوستن به داعش باز گذاشته است. وی تاکید کرد که دولت ترکیه صرفا به دنبال سرنگونی بشار اسد است و موضوع داعش برایش اهمیتی ندارد. در خبر دیگری (ایسنا - چهارشنبه) ميخوانیم که حداقل ده نفر از کردهای ترکیه که توسط نیروهای دولتی این کشور یا گروههای افراطی طرفدار داعش (که از حمایت پلیس ترکیه برخوردارند) کشته شدند. کردهای کشته شده در اعتراض به به ممانعت دولت ترکیه از پیوستن کردهای این کشور به مقاوت کوبانی در تظاهرات اعتراضی شرکت کرده بودند. در خبری دیگر، عبدالله اوجالان، رهبر زندانی کردهای ترکیه در پیامی تهدیدآمیز به سران ترکیه اعلام کرد که اگر کوبانی سقوط کند، او مذاکرات صلح با دولت ترکیه را متوقف خواهد کرد. اوجالان در این پیام به شکل غیرمستقیم به کمک ترکیه به داعش در حمله به کوبانی و کمک به سقوط این شهر اعتراض کرده است. او بر این نکته تاکید کرده که داعش در نهایت دامان حامیانش را نیز خواهد گرفت. جو بایدن، مشاور اوباما هم که چند روز پیش علنا از حمایت ترکیه از داعش انتقاد کرده بود.
واقعیت این است که دولت ترکیه از داعش به عنوان وسیله ای برای دو هدف استفاده کرده و ميکند: یک - سرنگونی دولت بشار اسد، دو - مبارزه با کردهای سوریه. اکنون، شهر استراتژیک کوبانی در آستانه سقوط است و این در حالی است که این شهر مرزی که بین سوریه و ترکیه واقع شده، از یک طرف توسط ارتش ترکیه در محاصره است و از طرفهای دیگر توسط نیروهای داعش. ارتش ترکیه که براساس گزارشها حداقل ۳۶ تانک و نیروهای پیاده نسبتا زیادی را در ارتفاعات مشرف به کوبانی مستقر کرده، نه تنها اقدامی در جهت مقابله با داعش انجام نمیدهد، بلکه با کمک نیروهای امنیتی و استحکامات جدیدا ایجاد شده مرزی، شدیدا مانع خروج کردهای ترکیه از کشور به منظور پیوستن به مبارزان کرد داخل کوبانی است.
اینها همه به این معناست که دولت ترکیه بخاطر جاهطلبیهای سیاسی - امنیتی در کنار یکی از ضدبشریترین و بیرحمتری نیروهایی ایستاده که خاورمیانه در طول دو قرن گذشته به خود دیده است؛ نیرویی که انسانها را به صرف داشتن دین و مذهبی متفاوت، به آسانی سر ميبرد و زنان و کودکان را به عنوان بردهجنسی اسیر و خرید و فروش ميکند، و دولت ترکیه این چنین در کشتاری که در صورت سقوط کوبانی از کردهای باقی مانده در این شهر و دیگر شهرهای کردنشین که به واسطه سقوط کوبانی سقوط خواهند کرد (کوبانی از نظر استراتژیک شهر بسیار مهمی است) شریک است...
البته یک ناظر تیزبین ممکن است اقدامات کنونی دولت ترکیه را تازه و بینظیر نبیند و به اتفاقاتی اشاره کند که در آن، ترکان عثمانی داعشگونه ارامنه این کشور را نسلکشی کرد. منظورم اقدامات ترکان عثمانی در خلال سالهای ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ است که طی آن بین یک تا یک و نیم میلیون نفر از ارامنه (و یونانی تبارها، آشوریها و اقلیتهای دیگر) توسط ترکان عثمانی که جنبشی ناسیونالیستی تحت عنوان «ترکان جوان» را پایه گذاشته بودند به قتل رسیده یا در اردوگاهها یا در جریان کوچهای اجباری، بر اثر سرما و گرسنگی و بیماری تلف شدند. دانشنامه ایران در این مورد نوشته است: «در ۱۹۱۵م دولت «ترکان جوان» تصمیم گرفت همه جمعیت ارمنی ۱,۷۵۰,۰۰۰ نفری کشور را به سوریه و بینالنهرین انتقال دهد. آنان ارمنیان عثمانی را به رغم تعهد بسیاری از آنان به وفاداری - عناصر خطرناک خارجی و شریک در توطئه دشمن مسیحیگرای تزاری برای برهم زدن فعالیت های عثمانی در شرق میدانستند. در آنچه بعدها «نخستین نسلکشی» سده ۲۰م خوانده شد، صدها هزار ارمنی که از خانههای خود رانده شده بودند، یا قتلعام شدند، یا در خلال جابهجایی قومی، آن قدر پیاده راه پیمودند تا جان باختند. شمار کشتهشدگان ارمنی در ترکیه طی سال های ۱۹۱۵ تا ۱۹۲۳میلادی بین ششصد هزار تا یک و نیم نفر برآورد شده است. علاوه بر این، طی این مدت ده ها هزار تن از آنان به روسیه، لبنان، سوریه، فرانسه و ایالات متحده مهاجرت کردند.» دولت ترکیه تاکنون مسئولیت این کشتار را قبول نکرده و به محققان مستقل هم اجازه نداده به آرشیوهای آن زمان دسترسی داشته باشند تا جزئیات مربوط به این نسلکشی را روشن کنند. پس از پیروزی پان ترکیستها به رهبری آتاتورک در ترکیه، دولت این کشور به تعهدات اولیهاش در قبال کردها پشت کرد و سیاستی خصمانه با کردهای ترکیه را درپی گرفت که تا امروز شاهد آن هستیم. اینها به این معناست که ریشه سیاستهای سه سال اخیر دولت اردوغان و سپس داوود اوغلو در حمایت از سرنگونی بشار اسد و دشمنی با کردهای سوریه و ترکیه ریشه در احساسات قوی ناسیونالیستی پان ترکیستی و سودای برقراری یک امپراتوری ترک (عثمانی) دیگر دارد؛ احساساتی که با شیوه های ماکیاولیستی ترکیب شده و همین شیوه را باید علت اصلی متحد شدن ترکها با تروریستهای افراطگرایایی از جنس جبهه النصره و داعش در طول سه سال اخیر دانست.
ولی آیا ترکیه از این بازی خطرناکی که آغاز کرده، به سلامت گذر خواهد کرد یا آنگونه که عبدالله اوجالان هشدار داده، تیغ افراطگرایی داعش به خودِ ترکیه هم خواهد گرفت؟ ترکیهای که یکبار در جریان حمایت همهجانبه از اخوانالمسلمین مصر و عقبه این جریان در جبهه ضد اسد، و شکست اخوان و باقی ماندن اسد، شکست فجیعی در سیاست خارجی خورد، و ترکیهای که به قول اکثر تحلیلگران شرقی و غربی، کشوری به شدت غیرقابل اعتماد است و هر آن امکان دارد خنجری را در پشت متحد دیروزش فرو کند...
مانی الوند