در سال ۲۰۱۴ خبری محافل رسانهای و سیاسی جهان را به خود معطوف ساخت و آن انتشار خبر تسلط داعش بر موصل عراق بود. در حالی همگان معطوف به تحولات سوریه بودند ناگهان منابع خبری اعلام کردند که گروههای تروریستی موصل را به اشغال درآورده و از آنجا در حال پیشروی به سمت بغداد هستند. آنها در مسیر خود مناطق مختلفی را اشغال و به کشتار گسترده مردم پرداختند. شرایط بیانگر کار آسان داعش برای سلطه بر بغداد بود اما تحولی خاص تمام این معادلات را دگرگون ساخت. فتوای مرجعیت دینی از جمله آیتالله سیستانی مبنی بر جهاد سراسری علیه تروریسم موجب شد تا از یکسو گروههای مقاومت و از سوی دیگر مردم که به صورت داوطلبانه در کنار ارتش قرار گرفتند موجب شد تا نیرویی فراگیر در برابر گروههای تروریستی ایجاد شود. حاصل این اقدامات نه تنها نجات بغداد بود بلکه زمینه ساز فرو ریختن امارت داعش و آزادی موصل نیز شد. این روند ادامه یافت و نیروهای مردمی در نقاط مرزی با نیروهای سوریه دست اتحاد علیه تروریسم دادند.
این روزها سالگرد حملات تروریستها در عراق و تشکیل نیروهای مردمی است در حالی که شرایط درونی و بیرونی عراق نکات قابل توجهی را به نمایش میگذارد. در عرصه داخلی عراق و تجربههای برجای مانده از گذشته نشان میدهد که همچنان تسویه ساختار نظامی و امنیتی برجای مانده از دوران صدام محقق نشده که نتیجه آن را نیز در اشغال موصل و سخت شدن مبارزه با تروریستها میتوان مشاهده کرد. در همین حال تهدیدات امنیتی علیه عراق همچنان ادامه دارد و نیازمند استمرار اقدامات نظامی برای پاکسازی تروریستها است. در عرصه بیرونی نیز تحرکات بسیاری برای انحلال گروههای مردمی صورت میگیرد و برخی کشورهای منطقهای و فرامنطقهای به بهانههای مختلف خواستار پایان حیات این جریان شدهاند.
این در حالی است که تجربه نشان میدهد هر زمان عراق در وضعیت ضعف قرار دارد همین کشورها اقدام به تهدیدات نظامی و امنیتی علیه عراق کردهاند که نمونه آن حمایت آنان از تجزیه این کشور از جمله همهپرسی وحدت شدن برگزار شده در اقلیم کردستان عراق است. با توجه به این شرایط میتوان گفت راهکار عراق برای مقابله با وضعیت کنونی بهرهگیری از ظرفیتها و تجربیات گروههای مردمی نظیر حشدالشعبی و نجباء و سایر گروههای مقاومتی است که ضمن تقویت ارتش عراق میتواند زمینهساز ناکامی دشمنان داخلی و بیرونی عراق باشد. تحقق تشکیل دولت جدید براساس مولفههای عراقی و نیز تقویت گروههای مقاومت و ارتش مولفهای مهم در تحقق اهداف و مطالبات مردم عراق است که تکمیلکننده روند استقلال و آزادی این کشور خواهد بود.
نویسنده: علی تتماج