مطابق سالهای گذشته، امسال بهار طبیعت و سال جدید با پیام مقام معظم رهبری و نامگذاری سال آغاز شد و ایشان با تاکید بر حمایت از تولید سال ۱۳۹۷ را سال « حمایت از کالای ایرانی» نامگذاری کردند.
به این ترتیب امسال نیز مثل چند سال اخیر ایشان بازهم اهمیت موضوع توجه به اقتصاد داخلی و مقاومتی را یادآور شدند. به دنبال این پیام بسیاری از دولتمردان و مسئولین با انتشار اطلاعیه، در مصاحبه و گفت وگو با رسانهها و سخنرانیهای خود ضمن اعلام تابعیت از فرمایشات ایشان، خود نیز محاسن حمایت از کالای ایرانی را برای مخاطبین تشریح کردند.
اگرچه این اعلام ولایتمداری لازمه عملکرد مسئولین بود اما در اینجا نکتهای به نظر میرسد که برای بسیاری از مردم سوال شده است و آن این است که در طول سالهای متعدد مقام معظم رهبری بارها در سخنان خود بر این نکته تاکید کردند و اهمیت آن را خاطر نشان ساختند، اما کمترین تحرکی در این باره از مسئولان رخ نداد.
نگاهی به فرمایشات سالهای اخیر رهبری
نگاهی به سخنان ایشان نشان میدهد در چند سال اخیر که رهبر معظم انقلاب همواره نسبت به تولید و حمایت از تولید داخلی و ملی و عدم وابستگی اقتصادی تاکید داشتند و همواره به مسئولان هشدار میدادند که دشمن به دنبال سو استفاده از تحریمها برای تحت فشار قرار دادن مردم و کشور است.
از جمله اینکه ایشان در اولین روز از سال ۱۳۹۳، در جوارحرم حضرت امام رضا(ع) فرمودند: «مردم در همه سطوح، تولید ملّی را ترویج کنند. یعنی چه؟ یعنی همین مطلبی که من دو سه سال قبل از این، در همین جا با اصرار فراوان گفتم، یک عدّهای هم از مردم خوشبختانه عمل کردند، امّا همه باید عمل کنند و آن عبارت است از «مصرف تولیدات داخلی».
ایشان با تأکید بر اینکه خرید جنس داخلی یک ضرورت برای مقاومسازی اقتصاد است و بر روی همه چیز این کشور تأثیر میگذارد، تصریح کردند: «باید به این توجّه کرد؛ این نقش همه مردم است. البتّه در اینجا هم مثل خیلی جاهای دیگر، مسئولیّت مسئولان و مدیران کشور از دیگران بیشتر است؛ بسیاری از زیادهرویها و ریختوپاشها در رفتار مردم، بهخاطر نگاه کردن به رفتار آن کسانی است که آنها را بزرگترها میدانند؛ اگر اسراف در بین سطوح بالا نباشد، در بین مردم هم اسراف کم خواهد شد. بنابراین ترجیح تولید داخلی یکی از کارها است.»
رهبر معظم انقلاب بار دیگر در حرم رضوی در اولین روز سال ۹۴ نیز با تأکید بر حمایت از تولید ملی گفتند: «کسانی که مصرفکننده هستند ـ که همه ملّت ما در واقع مصرفکنندهاند ـ محصولات داخلی را مصرف کنند که من روی این بارها و بارها تکیه کردم و امروز هم عرض میکنم و تکیه میکنم. همه سعی کنند محصولات داخلی را مصرف کنند، کارگر ایرانی را حمایت کنند و کارگاه تولیدی داخلی را با مصرف کردن [محصول] آن رونق بدهند».
بی خبری یا...
ایشان مدتهای زیادی بر موضوع اقتصاد مقاومتی تاکید کردند که حمایت از کالای ایرانی نیز بخشی از آن بود اما در این مدت دیده نشد که همین مسئولانی که امروز شعار حمایت از کالای ایرانی را میدهند، حتی در این باره صحبتی بکنند.
رهبر معظم انقلاب در ۸ اردیبهشت ۹۵ در دیدار کارگران با بیان اینکه وارد کردن اجناسی که مشابه داخلی دارند، «مطلقاً ممنوع» است، گفتند: «برخی فروشگاهها مقیدند که جز تولید داخلی نفروشند که باید به این انسانهای با غیرت آفرین گفت.»
ایشان افزودند:« البته در برخی فروشگاههای عمدتاً بزرگ و گاه وابسته به دستگاههای دولتی، همه اجناس، خارجی است که این کارِ زشت، عملاً موجب بیکاری کارگر ایرانی و بهبود وضع کارگر خارجی میشود.»
بنابراین امسال اولین سالی نیست که بر حمایت از کالای ایرانی در بیانات رهبر انقلاب تاکید میشود بلکه این روندی است که از مدتها قبل ادامه داشته و ایشان همواره نسبت به آن تذکر دادهاند.
با این حال رفتار مسئولان به گونهای است که انگار تا کنون از این معضل بزرگ کشورخبر نداشتهاند و نمیدانند که تا کنون بسیاری از کارخانههای کشور به سبب وارادت بیرویه کالاهای خارجی، قاچاق لجام گسیخته و حمایت نشدن از سوی دولت تعطیل و کارگران آن بیکار شدهاند.
امروز هرجا پای صحبت هر مسئولی که مینشینیم از این مسئله صحبت میکند و این سوال در اذهان عمومی مطرح میشود که چرا رهبری باید هر نکتهای را تاکید کنند و بارها آن را مورد اشاره قرار دهند تا مسئولین به آن بپردازند. آیا واقعا مسئولین اجرایی کشور و اعضای دولت از چنین شرایطی خبر ندارند. آیا نمایندگان مجلس شاهد اعتراض و تجمع کارگران به واسطه بیکارشدن و بسته شدن کارخانههای خود و دریافت نکردن حقوقشان نیستند. آیا مسئولین قوه قضاییه از حجم گسترده قاچاق کالا خبر ندارند؟ و......
بنابراین برخی بر این باورند که گویا بایستی رهبری همواره از خود هزینه کند و از کوچکترین مسائل گرفته تا بزرگترین چالشهای کشور را به تنهایی مورد توجه قرار دهند و مشکلات را یک تنه به دوش بکشند.
برخی از مردم نیز عقیده دارند که اکنون نیز مسئولین به واسطه اینکه شعار امسال تولید ملی است به آن توجه میکنند و ممکن است چون موضوع اقتصاد مقاومتی تنها با شعار یا برگزاری سمینارها و همایش به آن بپردازند و حتی در عمل به آن توجه نشود.
نمونههایی برای اجرای مقاصد
اما همین مسئولین دولتی زمانی که به دنبال برخی از منافع حزبی و جناحی خود به دنبال طرح مسئله و موضوعی هستند به آن پرداختند و راه حل و چالش آن را پیدا میکنند.
به عنوان مثال پیوستن و طرح اجرای سند ۲۰۳۰از سوی دولت نمونهای از این مسئله است. به نظر میرسد درزمانی که دولتمردان به دنبال انجام اقدامی هستند، بدون سر وصدا و حتی بدون مشورت با دیگر نهادهای تصمیمگیر آن را امضاء کرده و اجرای میکنند.
به طوری که مقام معظم رهبری در این باره در دیدار با معلمان و فرهنگیان با اشاره به موضوع پذیرش سند ۲۰۳۰ سازمان ملل و یونسکو از جانب دولت اشاره کردند و نسبت به آن شدیداً انتقاد کردند و گفتند: « این سند و امثال آن، مواردی نیستند که جمهوری اسلامی ایران تسلیم آنها شود، و امضای این سند و اجرای بیسر و صدای آن قطعاً مجاز نیست و به دستگاههای مسئول نیز اعلام شده است.»
حضرت آیتالله خامنهای با گلایه از شواریعالی انقلاب فرهنگی گفتند: این شورا باید مراقبت میکرد و نباید اجازه میداد که کار تا جایی پیش برود که اکنون ما مجبور به جلوگیری از آن شویم.
تعطیلی اتاق فکر سازمانها و دولت
اگرچه عملکرد کشورهای بزرگ چون امریکا که ادعای سروری بر جهان معاصر را دارند در بسیاری از موارد مورد تایید نیست اما بررسیها نشان میدهد که آنها برای رسیدن به اهداف خود برنامهریزیهای بلند مدت دارند که در اتاقهای فکر با حضور نخبگان، صاحبنظران و متفکرین هر موضوع صورت میگیرد.
آمریکا در صدرکشورهایی است که بیشترین اتاق فکر را دارا هستند و بسیاری از برنامهها در دولت این کشور، ایدههایی است که از این اتاق فکرها نشات میگیرد.
این درحالی است که در کشور ما، با وجود توصیههای روشنگرانه مقام معظم رهبری، اتاق فکر دولت به خصوص در حل مشکلات اقتصادی تعطیل به نظر میرسد و دولت در بسیاری از شرایط با فرافکنی و یا سکوت با مشکلات کشور روبرو میشود.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه به مسئولین توصیه میکنند کردند: «ازجمله نیازهای شما، یک مجموعه اندیشهورز است. من دلم میخواهد ما گرتهبرداری از لغات خارجی را کمتر کنیم. متأسفانه کمکاریهای ما موجب شده که گرتهبرداری کنیم. اتاق فکر، درست ترجمهای از انگلیسی است، من دلم نمیخواهد کلمه "اتاق فکر را به کار ببرم، اما چارهای نیست. یک مجموعه فکری درست کنید - همان اتاق فکر در مراکز- اینها بنشینند فکر کنند، فکرهای عالی بکنند. از افراد مطمئن، خاطرجمع و خوشفکر استفاده کنید».
همواره بسیاری از دولتها به دنبال ایجاد فضای جدیدی در فرآیند سیاستگذاریهای کشور بودند اما هیچگاه برنامه مدون، علمی و کارآمد برای ان نداشتند از جمله این پافشاری و تلاش برای تغییر مسیر را میتوان در دولتهای نهم، دهم و یازدهم و در ادامه دولت دوازدهم مشاهده کرد.
حقیقتاً یکی از معضلات دردآور کشور ما، وجود همین نگاههای مقطعی و سیاسیزده به قضایایی کلیدی و حیاتی است و گرنه چه کسی است که نداند عمل قاطعانه و عادلانه در برخورد با مفاسد اقتصادی و کوتاه کردن دست مفسدان از بیتالمال و منابعی که باید صرف خانوادههای محروم و بیبضاعت شود، حمایت از تولیدات داخلی، تکیه به اقتصاد مقاومتی و.... خواسته مردم، رهبری، و دلسوزان حقیقی نظام و انقلاب است.
از این رو به نظر میرسد که اگر مسئولین بازهم به فکر چارهای برای حل مشکلات نباشند و به شعار و سخنرانی بسنده کنند شعار امسال نیز همچون سالهای گذشته به فراموشی سپرده خواهد شد.
نویسنده: کتایون مافی