مدت زیادی از تبعات اعلام شدن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی گذشته است به تبع آن نخستین سوال ما درباره مسئله فلسطین است. الان با توجه به جمیع شرایط ایجاد شده و واکنشهای صورت گرفته میتـوان امید داشت که اقدامی که آقای ترامپ انجام داد و قدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی معرفی کرد مؤلفهای برای وحدت جهان اسلام باشد؟
باید بند به بند آن را به صورت جداگانه توضیح دهم. مسئله اول این است که اقدام ترامپ یک اقدام شخصی نبوده است نباید این امر برای مردم ایجاد شود که آقای ترامپ این طرح را صورت داده بلکه او صرفاً یک مجری بوده است، چراکه طرح انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به قدس و معرفی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۹۵ در کنگره آمریکا تصویب شد. ولی رؤسای جمهور گذشته آمریکا محاسباتشان این بود که ممکن است این اقدام موجب به هم ریختن منطقه شود و طی این به هم ریختگی منافع آمریکا به خطر افتد نه اینکه به خاطر اسلام یا اعتقادات اخلاقی اجرای آن را به عقب انداختند. آنها از عواقب اجرای این مصوبه در هراس بودند و نتیجه آن را غیرقابل پیشبینی میدانستند. آقای ترامپ آمد و این کار را انجام داد.
پس با این حساب میخواهید بگویید تبعات به خطر افتادن منافع امریکا در این دوران بسیار کمتر شده است که ترامپ دست به اجزای چنین تصمیمی زد؟
ببینید، اقدام ترامپ در زمان فعلی چند دلیل داشته است. یک طرف قضیه این است که ترامپ با کشورهای عربی تأثیرگذار در اتحادیه عرب و منطقه نظیر عربستان، مصر، اردن در این زمینه هماهنگ کرده بود. ترامپ قبل از اینکه این اقدام خلاف را اعلام کند در نشست ریاض با کشورهای عربی به نوعی پیمان بسته بود و آنها قول داده بودند که در این راه به او همراه شوند و مانع از اعتراضات مردمی شوند.
مسئله دیگر آنکه محبوبیت ترامپ به دلیل تک رویها، جنجالسازیهای جهانی و رفتارهای غیر دیپلماتیک در جهان کاهش شدیدی یافته است، از سوی دیگر احتمال استیضاح وی در کنگره به خاطر فساد اخلاقی و شکایتهای متعددی که از او شده وجود دارد، همچنین رفتارهای نادرست وی با شرکای سنتی آمریکا در جهان نظیر انگلیس، آلمان، فرانسه و... غیرقابل اغماض است. در همین حال وعدههایی که ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی به لابی صهیونیستی داده بود به سمت اجرای این طرح پیش رفت و در نهایت جمیع این شرایط باعث شد که ترامپ چنینی طرحی را اجرایی کرد.
آیا این اقدام ترامپ میتواند وحدتبخش جامعه اسلامی جهانی باشد؟ وحدتی که در کنار شکست طرح آمریکا در قبال قدس زمینهساز حل چالشها و بحرانهای جهان اسلام و منطقه باشد و صلح را برقرار سازد و زمینهساز تغییر دیدگاه لیبرالهایی باشد که ادعا دارند آمریکا میتواند برقرارکننده صلح در منطقه نام بگیرد؟
خب، حالا ببینید، ما از دو منظر تهدیدی و فرصتی میتوانیم به این موضوع نگاه کنیم. اینکه شما گفتید برخی از شرکای عرب آمریکا و حتی برخی از جریان داخل ایران که برای آمریکا آب از دهانشان سرازیر میشود حال با این اقدام ترامپ ناراحت خواهند شد، ملامت خواهند کرد و اصلاً چه موضعی خواهند گرفت، از نکات و سوالات قابل توجه است.
پرواضح است که در سالهای اخیر شاهد نزدیکی بسیاری از کشورهای عربی با آمریکا بودهایم و مخصوصاً اکنون رژیم سعودی با آمریکا و رژیم صهیونیستی دیدارهای علنی برگزار میکنند. رایزنیها، دیدارها، مصاحبهها و... نشانگر این است که امارات و عربستان از جمله بحرین که در این کش و قوسها اقدام به اعزام هیأتی به سرزمینهای اشغالی کرد که با واکنش تند فلسطینیها مواجه شد در اجرای طرح انتقال پایتخت به قدس با آمریکاییها هماهنگ هستند.
اما بسیاری از این کشورها که نام بردید انتقال پایتخت را محکوم کردند، حتی عربستان؟
بله اما ببینید بعضی از کشورها به حسب ظاهر محکوم کردند، اما در باطن از آن حمایت کردند، چراکه میترسند با شکست این طرح منافعشان به خطر افتد. من هنوز کشوری عربی یا اسلامی را ندیدم حتی در این اجلاس سازمان همکاری اسلامی که بخواهد به جدیت با آمریکا برخورد کند. از نظر تهدید بودن اقدامی که ترامپ انجام داده برآوردها این بود که واکنشها به اقدام ترامپ