در یک ماه گذشته شاهد ترافیک در رفت و آمد ها بین مقامات ایرانی و افغانستانی بودیم.
حمدالله محب مشاور امنیت ملی رئیس جمهور افغانستان به دعوت دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و برای دیدار رسمی یک روزه به تهران آمد. وی در بدو ورود با دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد.
در این دیدار، شمخانی با تبیین سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی برتقویت حسن همجواری و برقراری روابط راهبردی با تمامی همسایگان خود، گفت که افغانستان به دلیل اشتراکات و پیوند‌های فراوان میان دو ملت از جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است.
تاکید بر خروج آمریکا از منطقه
شمخانی با ابراز مسرت از افتتاح راه آهن خواف - هرات و ابراز امیدواری از اینکه این پروژه بتواند نقش موثری در ارتقاء و تحکیم روابط دو کشور و رفاه و پیشرفت اقتصادی مردم افغانستان داشته باشد، ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای توسعه روابط در همه زمینه‌ها را حیاتی و اجتناب ناپذیر توصیف کرد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با اشاره به تهدیدات و منافع مشترک دو کشور در موضوعات مختلف به ویژه مسئله گسترش تروریسم و ضرورت ایجاد ثبات و امنیت در منطقه بر حمایت قاطع ایران از دولت قانونی افغانستان و لزوم افزایش همکاری و تعامل میان تهران - کابل در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی تاکید کرد. شمخانی با بیان اینکه آمریکا طی یک سال گذشته اقدامات نا امن ساز خود را در منطقه غرب آسیا تشدید و با ترور ناجوانمردانه فرماندهان ارشد مبارزات ضد تروریستی سردار قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس این رفتار را به اوج رساند، گفت که جمهوری اسلامی ایران مصمم است با گرفتن انتقام سخت از آمران و عاملان این جنایت تاریخی، از تداوم اقدامات تروریستی، تشنج آفرین و ضد امنیتی آمریکا و عمالش جلوگیری و آنان را وادار به خروج از منطقه کنند.
در ادامه این دیدار حمدالله محب مشاور امنیت ملی رئیس جمهور افغانستان نیز طی سخنانی با ابراز خرسندی از سفر به جمهوری اسلامی ایران، آمادگی دولت و ملت افغانستان برای گسترش همکاری و تعامل با دولت و ملت بزرگ ایران را اعلام و از ایران به عنوان خانه دوم خود یاد کرد. او همچنین با اشاره به حمایت‌های بی دریغ جمهوری اسلامی ایران و میهمان نوازی مردم شریف ایران از مردم افغانستان در طول ۴۰ سال گذشته، گفت که دولت و ملت افغانستان همواره قدردان محبت ها، کمک‌ها و حمایت‌های ایران و ایرانیان بوده و خواهد بود.
حمدالله محب با ارائه گزارشی از روند گفت‌وگو‌های صلح در افغانستان، تصریح کرد که متاسفانه علی رغم توافقات امضاء شده میان آمریکا و طالبان، حملات و اقدامات مخرب این گروه نه تنها کاهش نیافته بلکه سیر صعودی نیز داشته است. وی با تمجید از نقش موثر و سازنده جمهوری اسلامی ایران برای برقراری صلح و ثبات در افغانستان، گفت که گروه طالبان با سوء استفاده از توافق با آمریکا در تلاش برای تحمیل شرایط خود و وادار سازی دولت افغانستان به تسلیم بود لیکن ما با تاکید بر مواضع اصول و قانونی خود مقابل زیاده خواهی آنان ایستادگی کردیم.
ترافیک در روابط بین ایران و افغانستان در یک ماه گذشته
روابط ایران و افغانستان همواره روابطی رو به جلو و پر رفت و آمده بوده است، اما در ماه گذشته شاهد افزایش چشمگیر دیدار‌ها و نشست‌های بین مقامات کابل و تهران بودیم؛ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان چهارم آذر در کنفرانس مجازی افغانستان ۲۰۲۰ در ژنو شرکت کرد و به ایراد سخنرانی پرداخت. او با ذکر این نکته که تراژدی عظیمی است که ۲۰ سال بعد از کنفرانس بن ما هنوز در حال صحبت در مورد جنگ در افغانستان هستیم، گفت که برای بیش از ۴۰ سال، مردم افغانستان متحمل خونریزی‌هایی بوده‌اند که عمدتا از خارج نشأت گرفته است.
ظریف همچنین در این نشست با یادآوری این نکته که رویکرد نظامی برای ایجاد صلح شکست خورده و حضور نیرو‌های خارجی به معضلی دیرپا بدل شده است، تصریح کرد: خروج مسئولانه نیرو‌های خارجی از افغانستان -همراه با انتقال روان و مؤثر وظایف آن‌ها به نیرو‌های امنیتی افغانستان - گامی در جهت صلح پایدار خواهد بود. ایران همواره از گفت‌وگو‌های بین‌الافغانی که تحت اختیار و رهبری خود افغان‌ها انجام شود، حمایت کرده است. این گفت‌وگو‌ها باید طالبان را نیز شامل شده و ضمنا دستاورد‌های پس از ۲۰۰۱ را حفظ کند؛ قانون اساسی دموکراتیک، حق مردم برای تعیین سرنوشت خود، حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی، حقوق زنان و مبارزه با تروریسم. در ادامه سعید خطیب زاده سخنگوی معاون وزیر خارجه ایران در امور دیپلماسی عمومی و رسانه وزارت امور خارجه کشورمان، پنجم آذر در راس هیئتی به منظور بحث و تبادل نظر درباره همکاری‌های فرهنگی و رسانه‌ای به کابل سفر کرد و طی حضور در این کشور با برخی از مقامات فعلی و سابق افغانستان از جمله «عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی مصالحه ملی، وزیر اطلاعات و فرهنگ، معاون سیاسی وزارت امور خارجه، همتای خود در وزارت امور خارجه و حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان دیدار و در مورد توسعه و تعمیق روابط در حوزه‌های فرهنگی و سازوکار‌های مرتبط با گسترش همکاری‌ها در حوزه رسانه‌ای گفتگو و تبادل نظر به عمل آورد.
دیدار و نشست مشترک با برخی از نمایندگان مجلس، نخبگان فرهنگی و رسانه‌ای و برخی از اندیشکده‌ها، دیدار با رئیس دانشگاه کابل و برخی از روسای دانشکده‌های این دانشگاه، مصاحبه با تلویزیون آریانا و گفت‌وگو‌های صریح و دوستانه با دیگر مدیران و اصحاب رسانه این کشور از جمله برنامه‌های دیگر سخنگوی وزارت امور خارجه در این سفر بود. این سفر همزمان با تحولات جدید در افغانستان به‌خصوص در حوزه صلح صورت گرفت و بازیگران کلیدی از جمله ایران به‌دنبال ایفای نقش خود در این کشور همسایه هستند. عراقچی هم برای یک سفر سه روزه شامگاه روز جمعه ٢١ آذرماه در راس هیئتی جهت گفت‌وگو با مقامات کشور افغانستان درباره مسائل مورد علاقه دو طرف وارد کابل شد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در این سفر با «حمدالله محب» مشاور امنیت ملی، «عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی مصالحه ملی، میرویس ناب معاون سیاسی وزارت امور خارجه و حامد کرزی رئیس جمهور پیشین جمهوری اسلامی افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرد.
این درحالی است که بیستم آذر خط آهن خواف-هرات با فرمان رسمی روسای‌جمهور ایران و افغانستان به‌بهره‌برداری رسید. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران هم پیش از این در آستانه افتتاح خط آهن خواف - هرات در توئیتی نوشت که اهمیت خط آهن خواف - هرات به ایران و افغانستان محدود نیست و برای منطقه نیز حائز اهمیت است. این خط آهن به عنوان دروازه‌ای برای افزایش تجارت و تبادلات مردم با مردم به ثبات و توسعه منطقه نیز کمک خواهد کرد. وزیر خارجه تصریح کرد: پل ساختن از مرز‌ها یک اولویت است.
درملاقات‌های مقامات افغانستانی با عراقچی، دو طرف درباره مذاکرات صلح، پیشرفت‌ها در مذاکرات دوحه، نقش جمهوری اسلامی ایران در تأمین صلح در افغانستان و روابط دوجانبه میان دو کشور بحث و تبادل نظر کردند و درباره امور دوجانبه، تامین امنیت و روند صلح افغانستان مورد بحث و تبادل نظر قرارگرفت؛ معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در این دیدار بر حمایت تهران از دولت و قانون اساسی افغانستان تأکید کرد.
عراقچی در صفحه توییتر خود نوشت که در کابل ملاقات‌های عالی و مذاکرات موفق با آقای «میرویس ناب» معاون وزیر امور خارجه افغانستان داشتم. موضوعات متعددی همچون رویکرد منطقه‌ای به گفت‌وگو‌های صلح افغانستان، همکاری‌های اقتصادی، مهاجرین، ... و البته سند جامع همکاری‌های راهبردی مورد بحث و مذاکره واقع شدند، بعد از افتتاح راه‌آهن خواف - هرات، روابط دو کشور اکنون روی ریل مناسبی قرار دارد.
سید وحید ظهوری حسینی، کارشناس مسائل افغانستان درباره سفر حمدالله محب مشاور امنیت ملی رئیس جمهور افغانستان به ایران، گفت که روابط خیلی نزدیک و دیپلماتیک بین ایران و افغانستان وجود دارد و شرایط مساعدی برای زمینه سازی تامین امنیت و عملکرد‌های مناسب برای انجام تعهدات و موافقت نامه‌های دو طرف به وجود آمده است. کارشناس مسائل افغانستان در ادامه گفت که آقای عراقچی هم اخیرا به افغانستان سفری داشتند؛ تنظیم سند راهبردی بین تهران و کابل و بحث مسائل امنیتی از مهم‌ترین مسائلی بود که در این سفر صحبت شد و ناتمام مانده بود، لذا اخیر سفر حمدالله محب مشاور امنیت ملی افغانستان برای تامین امنیت و ارتباطات امنیتی بین دو کشور ایران و افغانستان از مهم‌ترین مسائل منطقه‌ای محسوب می‌شود.
ظهوری حسینی در پایان تاکید کرد که افغانستان وارد فاز جدیدی از همکاری‌ها با ایران شده و کشور ما را معتمد خود قرار داده است، در حالی که فشار‌هایی از جانب حکومت‌های خارج از منطقه به ویژه از آمریکا به کابل وارد می‌شود، این کشور تهران را برگزیده است. ارتباط بین ایران و افغانستان از ابعاد مختلف حائز اهمیت است؛ از جمله مسائل امنیتی و تامین منافع ملت به خصوص مسائل و مشکلاتی که افغانستان دارد، لذا رفت و آمد‌ها و ترافیک‌های به وجود آمده نشان می‌دهد که این ارتباطات در حال قوی‌تر شدن است.
