در مذاکرات دیپلماتیک وقتی، شما میتوانید طرف مذاکرهکننده را به انعطاف بکشانید و امتیازی را از او سلب و اختیار و اندوخته سازید که مجهز به اهرم قدرت باشید. لفاظی و لبخند دیپلماتیک به معنای قدرت نیست؛ ابزاری برای تسریع رسیدن به امتیاز مطلوب است. بهواقع چرا امریکا و غرب باید با مقامات کشوری پای میز مذاکره و چانهزنی بنشینند که از مولفههای قدرت برخوردار نیست و در موضع زبونی قرار دارد؟ ... چرا؟ چه ضرورتی دارد؟ کشور ضعیف محکوم به مرعوبیت و تسلیم است. به کشور وابسته و درمانده برای عرض اندام و سخن و شرطگذاری بر سر مناسبات، مجالی داده نمیشود. مناسبات قوی و ضعیف را «قدرت» تعیین میکند. با این وصف، چرا باید امریکا و غرب با مقامات تهران بر سر میز مذاکره بنشینند؟ چون بنا به باور حسن روحانی؛ هیات مذاکرهکننده دولت، زبان دیپلماتیک میداند؟ چون ابزار دیپلماسی را میشناسد؟ چون وزیر امور خارجه با برخی امریکاییها رفاقت دارد و سالها در کشورشان زندگی و تحصیل کرده است؟ اصلا مگر استکباریون عالم؛ زبان دیپلماتیک را فهم میکنند؟ مگر برای مذاکره حرمت قائلاند و آن را بخشی از راه حل مسائل تلقی میکنند؟ اگر استکبار اهل مذاکره بود، طبیعتا باید به عهدنامهها و توفقات بینالمللی برآمده از مذاکره دل میبست و قائل و وفادار بجا میماند. آیا طرفهای غربی و امریکا به برجام پایبند بودند و بجا ماندند؟ نه، بجا نماندند و نشان دادند و ثابت کردند که بر خلاف تصور برخی سیاستپیشگان داخلیِ سادهاندیش یا مغرض یا هر دو، نه کلامشان و نه امضایشان اعتباری ندارد و نخواهد هم داشت.
اما مولفه قدرت جمهوری اسلامی چه بود که دشمنان را به پای میز مذاکره و تظاهر به رویکر آشتیجویانه کشاند؟
پاسخ بدیهی است: رسایی و شکوه گفتمان دین و انقلاب، نفوذ معنوی در سطح بخشی از جهان و قدرت جهادی و مقاومت رزمندگان ما! جز این است؟!
نوار سخنان وزیر امور خارجه که واجد اهانت و تهمت به سردار سلیمانی و مقاومت به عنوان مانع نتیجهبخشی مذاکرات بود، گویای این بود که وزیر امور خارجه به رغم بالیدن به سواد دیپلماتیک خود، هنوز نمیداند که اگر همبحثان غربی و امریکایی وی با روی گشاده در مقابلش نشستند، نه بهخاطر توانمندیهای دیپلماتیک او و دوستانش در هیات مذاکرهکننده که به دلیل دست برتر سردار سلیمانی و نیروهایش در فرامرزها بوده است و نه چیز دیگری! قدرتی که دشمنان را به تظاهر برای مذاکره و آشتی و البته پیجویی مطامع شان از طریقی غیر از قدرتنمایی و اقدام نظامی کرده است.
درک این موضوع و واقعیت برای دولت مدعی تدبیر و امید تا چه اندازه مشکل است؟ ظاهرا بسیار مشکل است...!
نویسنده: پژمان کریمی