«مردمي که مطالبات آنها قانوني است»، «قانونشکنان» و «صاحبان انديشههاي افراطي مذهبي» سه گروهي بودند که بشاراسد رئيسجمهور سوريه در سخنراني خود در دانشگاه دمشق از آنها به عنوان مخالفان اصلي دولت نام برد.
مخالفاني که به گفته وي، گروه اول آنها را مردمي تشکيل ميدهند که خواستههاي قانوني دارند و بايد به اين خواستههاي آنها پاسخ داد. اين گروه مهمترين بخش مخالفان سوريه هستند. اما دسته دوم که به اعتقاد اسد، قانونشکناني هستند که از فضاي کنوني براي اهداف خود بهره گرفتهاند و گروه سوم که رئيس جمهوري سوريه آنها را خطرناکتر خواند، دو گروهي هستند که وزنهاي در مخالفتهاي کنوني به شمار نميروند. گروه سوم را مهمترين مانع در روند اصلاح سوريه ميداند. و اقليت اين است که هماکنون 3 گروه مخالف در سوريه وجود دارد که وي گروه آن با استفاده از عامل تحريککننده خارجي، به دنبال واقعيت بيثباتي در سوريه هستند.
در حالي که بايد در هر تحليلي درباره رخدادهاي سوريه موارد زير را نيز در نظر گرفت:
1ـ دستهبندي مخالفان و خواستههاي آنان
2ـ موقعيت جغرافيايي حضور مخالفان
3ـ رويکردهاي ديني
4ـ پراکندگي مخالفان در شهرهاي مرزي سوريه
5ـ تجهيز به سلاح نيمه سنگين
بديهي است که فضاي بسته سوريه اين اجازه را به گروههاي مخالف نداده است تا در چارچوب قانون اساسي به آزاديهاي سياسي خود برسند. فساد دو دستگاه دولتي اين کشور نيز بيش از چند دهه است که نارضايتي شهروندان سوري را در پي داشته است، يکي از مهمترين عواملي بود که به بروز مخالفت شهروندان سوري در پي تحولات منطقه انجاميد. مخالفتهايي که شايد از نظر عنصر زمان انگيزه مقايسه رخدادهاي سوريه با کشورهاي عربي را دو چندان کرد.
موضوعي که آمريکاييها مايل هم به آن نبودند. شبيهسازي قيامهاي اسلامي در کشورهاي عربي با سوريه ميتوانست، تحليل افکار عمومي را در ماهيت اسلامي و ضد آمريکايي قيامهاي عربي دچار ترديد جدي کند و از سويي هم پيمان استراتژيک تهران را با بحران جدي مواجه سازد. موضوعي که آمريکاييها را آماده کرد تا با سنجيدن فضاي کنوني، اولين ضربههاي خود را به يکي از بازوهاي استراتژيک مقاومت وارد کنند.
هر چند نحوه برخورد دمشق با مخالفان مورد انتقاد است، اما به نظر ميرسد که سوريها توانستند به گونهاي بحران مخالفان را مديريت کنند که البته اين موضوع به لطف برگههاي برندهاي است که سوريها در اختيار دارند که مهمترين آن حمايت از مقاومت و مخالفت با رژيم صهيونيستي است. موضوعي که به طور کلي فقدان آن در حکومتهاي عربي به ايجاد قيامهاي مردمي انجاميد.
يك روز پس از سخنراني اسد، ميليونها سوري با تاكيد بر مقابله با دخالتهاي غرب، حمايت خود را از اصلاحات و برنامههاي اسد اعلام كردند.
در شرايطي كه تحركات خارجي براي سوء استفاده از مطالبات مردمي براي اجراي اصلاحات در ساختار سياسي سوريه جهت به اشغال در آوردن و دور ساختن اين كشور از مقاومت تشديد شده مردم شهر دمشق تظاهرات ميليوني را در حمايت از بشار اسد رئيس جمهوري اين كشور برگزار كردند.
اين تظاهرات يك روز پس از سومين سخنراني بشار اسد در دو ماه گذشته انجام شد. منابع خبري همچنين از تظاهرات و راهپيمايي مردم شهر درعا در جنوب سوريه كه ناآراميها از آن شهر آغاز شد، خبر دادند. شهر درعا اولين شهري بود كه با ظهور گروههاي مسلح در آن شاهد درگيري مسلحانه بود.
خبرگزاري فرانسه نيز اعلام كرد كه هزاران نفر از مردم دمشق با دست گرفتن تصاوير بشار اسد و پرچمهاي اين كشور، تجمع خود را در ميدان اموي شهر دمشق برگزار كردند. همچنين روزنامه السفير لبنان خبر داد كه «كميتههاي مردمي و نهادهاي دولتي و نهادهاي بخش خصوص خواستار تظاهرات حمايتي از بشار اسد شدند». اين نهادها خواستار برگزاري تظاهرات در سه شهر مهم دمشق (پايتخت)، حلب (شهر مهم و بزرگ اقتصادي) و لاذقيه (شهر بندري) شدند. ميليونها سوري از صبح امروز از همه اقشار و طبقات جامعه به سوي ميادين اصلي شهرهاي سوريه سرازير شدند و با برافراشتن پرچم كشور بر عزم خود براي ادامه دادن سازندگي در كشور و پيشرفت روند اصلاحات با مشاركت همه مردم تاكيد كردند.
به گزارش اين خبرگزاري، مردم در شهرهاي دمشق، قنيطره، حمص، ديرالزور، السويداء ، الرقه و طرطوس به خيابانها آمدند و شعار وحدت و ادامه اصلاحات و سازندگي در سوريه را سردادند.
سانا نوشت: در ميدان اموي دمشق بيش از يك ميليون سوري تجمع كردند و در شهر درعا نيز مردم به ميدان دوار البريد آمدند و مردم شهر حمص نيز به ميدان اصلي شهر رفتند.
خبرگزاري يونايتدپرس نيز نوشت: مردم سوريه در جنوب اين كشور در درعا، تا دمشق و حلب و تا شمال شرقي اين كشور در الحسكه پرچم سوريه را برافراشتند و تصاوير بشار اسد را در دست گرفتند و شعارهايي در حمايت از اصلاحات فراگير در اين كشور سر دادند.
به رغم آنكه مردم سوريه مطالبات قانوني خويش را به صورت مسالمتآميز پي گيري ميكردند و اسد نيز در اين راستا اقدامات اصلاحي بسياري از جمله تغيير دولت را اجرا كرد اما مداخله غرب و برخي كشورهاي عربي نظير عربستان و قطر براي به چالش كشاندن سوريه، شرايط نامطلوبي بر اين كشور حاكم ساخت كه با وحدت مردم و دولت تاكنون اين طرحها خنثي شده است. در اين ميان سخنراني روز دوشنبه رئيس جمهور سوريه خطاب به ملت اين کشور با واکنش جهاني و مواضع دوگانه کشورهاي غربي مواجه بود. "باراک اوباما" رئيس جمهور آمريکا در تماس تلفني با "رجب طيب اردوغان" نخست وزير ترکيه اعلام کرد که دولت سوريه بايد به خشونت عليه معترضين پايان دهد و هر چه سريعتر اصلاحات ملموس در کشور ايجاد کند.وزيران خارجه اتحاديه اروپا نيز پس از پايان سخنراني بشار اسد در بيانيه اي از تصميم خود براي افزايش تحريم هاي سوريه با هدف ايجاد تغييرات بنيادي در سياست هاي رهبران اين کشور خبر دادند. دراين ميان لاوروف وزير امور خارجه روسيه به دنبال رئيسجمهوري اين كشور بار ديگر تاكيد كرد كه مقامات مسكو اجازه نخواهند داد تا سناريويي كه غرب در ليبي براه انداخته، در مورد سوريه نيز تكرار شود. خبر ديگر آنكه شبكه سعودي العربيه اعلام كرد كه تركيه فرستاده ويژه به سوريه اعزام ميكند اما مشاور نخست وزير تركيه اين خبر را تكذيب كرد و اتفاقات سوريه را امور داخلي اين كشور دانست. مسئولان تركيه با تكذيب برخي اخبار درباره اعزام نماينده دولت تركيه به سوريه، اعلام كردند كه آنكارا قصد ندارد نمايندهاي به سوريه اعزام كند.