به گفته وزیر راه و شهرسازی و طبق قرارداد منعقد شده میان ایران و فرانسه قرار است ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس، ۴۵ فروند از سری ۳۲۰، ۴۵ فروند از سری ۳۳۰ ، ۱۶ فروند از سری ۳۵۰ و ۱۲ فروند از سری ۳۸۰ خریداری و وارد کشور شود. آخوندی مدعی شده که با توجه به تفاهم انجام شده حداقل ۸ فروند از این تعداد تا پایان سال‌جاری میلادی (۲۰۱۶) به ایران تحویل داده می‌شود که مدل تامین مالی آنها به صورت اجاره به شرط تملیک است که بخش اول آن از سوی ایرباس تامین خواهد شد.
قراردادی به ارزش ۱۰.۵ میلیارد دلار
به گزارش سیاست روز؛ در همین رابطه مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران (هما) درباره جزئیات قرارداد خرید ۱۱۴ فروند هواپیمای ایرباس توسط ایران با اشاره به اینکه بخش عظیم اعتبار این خرید از طریق فاینانس تامین می‌شود اعلام کرده است که از این ۱۱۸ فروند هواپیما، ۱۲ فروند از این هواپیماها نیز از نوع ایرباس۳۸۰ برای مسیرهای قاره‌پیما و دوربرد هستند که این تعداد بسته به نیاز کشور قابل تغییر است و تحویل این هواپیماها طی ۴ تا ۵ سال آینده پیش‌بینی شده اما تحویل این ۱۲ فروند مشروط به فراهم شدن شرایط بازرگانی و توسعه زیرساخت‌های فرودگاهی کشور برای پذیرش هواپیماهای ایرباس ۳۸۰ است.
به گفته وی این هواپیماها به ترتیبی به ناوگان هواپیمایی ایران افزوده می‌شود که ناوگان قدیمی را از رده خارج و به تناسب، هر سال از سن ناوگان هوایی ایران بکاهیم.
نیاز به ۵۰۰ هواپیما
این اتفاق در حالی رخ داده که صنعت هواپیمایی ایران در طول سال‌های اخیر به واسطه تحریم‌های گسترده و ناجوانمردانه بیش از سایر شقوق حمل‌و‌نقلی دچار ضرر و زیان شدند و به جایی رسیدن که تعداد زیادی از ناوگان‌های موجود نای پرواز ندارند. در طول سال‌های اخیر شرایط و مشکلات صنعت هوایی ایران به حدی بود که حوادث آن به ۳ برابر نرم جهانی رسید اما در حال حاضر با اخباری که منتشر می‌شود باید با نگاه دیگری به این موضوع نگریست چراکه به نظر می‌رسد راه برای نوسازی ناوگان‌های این صنعت هموار شده و قرار است شاهد تحولات نویی در این زمینه باشیم اما این که به چه قیمتی این اتفاق مبارک در حال رخ دادن است هنوز معلوم نیست.
کارشناسان و تحلیلگران مبارک و یا نامبارک بودن این اتفاق را از این منظر اعلام می‌کنند که می‌دانند به واسطه شرایط مالی نامناسب ایرلاین‌های داخلی و قیمت بالای هواپیمای نو، اجاره هواپیما در این شرایط برای ما مزیت بیشتری دارد تا خریدن آنها واگر بنا باشد تمام تخم‌مرغ‌های این صنعت در حوزه اجاره چیده شود معلوم نیست چه هواپیماهایی وارد این ناوگان می‌شوند.
هزینه کمتر صرفه بیشتر
در این زمینه معاون دفتر برنامه‌ریزی راهبردی و همکاری‌های بین‌المللی شرکت فرودگاه‌ها با تأکید بر اینکه در یکی، دو سال اول پس از رفع تحریم‌ها خرید هواپیما در شرایط مالی ایرلاین امکان‌پذیر نیست، می‌گوید: اجاره هواپیما، استراتژی شرکت‌های هواپیمایی ایرانی برای دوران پساتحریم در مهندسی و تعمیر و نگهداری هواپیماها از محورهای قابل بررسی است. اما به منظور توسعه ناوگان در کنار اجاره هواپیما، نیازمند خرید هواپیما نیز هستیم.
وی معتقد است اجاره هواپیما در این شرایط برای ما مزیت بیشتری دارد، حتی یکی از بزرگترین شرکت‌های هواپیمایی دنیا موضوع اجاره هواپیما را در دستور کار خود قرار داده و ۵۰ درصد ناوگان این ایرلاین اجاره‌ای است، هرگاه مدت زمان اجاره هواپیما تمام شده و هواپیما به چک A برسد آن هواپیما را تحویل داده و هواپیمای جدیدی اجاره می‌کنند زیرا در برخی شرایط چک A هواپیما تا یک‌سوم قیمت هواپیما هزینه دارد اما با این روش هزینه ایرلاین کاهش می‌یابد.
هرچند وی این نکته را به عنوان یک نکته کلیدی مطرح می‌کند اما نکته مهمتری که کارشناسان حوزه اعلام می‌کنند آن است که صنعت هواپیمایی ایران بارها وبارها در دوران تحریم هزینه‌های گزافی را برای بهبود این صنعت پرداخته و اگر در حال حاضر هم به سمتی برویم که بخواهیم هواپیماهای دست دوم هرچند با قیمت پایین‌تر وارد کنیم به صلاح این صنعت نیست.
با این وجود اولین و مهمترین چالش جهت خرید یا اجاره بلند‌مدت هواپیمای نو، هزینه بسیار بالای آن در مقایسه با نوع کارکرده است، هواپیمای نو ممکن است نسبت به نوع کارکرده آن با سن بالا حتی تا ۱۰ برابر گران‌تر باشد به سخن دیگر هواپیمای هشت سال کارکرده با شرایط خوب دو‌سوم و با شرایط متوسط (تعداد نشست و برخاست، تعداد ساعت پروازی، وضعیت تعمیرات دوره‌ای و از این قبیل) نصف همتای نو خود قیمت‌گذاری می‌شود.
کارشناسان و تحلیلگران این حوزه نکات مهم دیگری را در موضوع اجاره هواپیما هم سن هواپیما مورد بررسی قرار داده و می‌گویند براساس الزام سازمان هواپیمایی کشوری، هواپیماهایی که وارد کشور می‌شوند سقف سنی دارند و شرکت‌های هواپیمایی اجازه ندارند هواپیماهایی با سن بیش از ۱۲ سال وارد ناوگان کنند.
از سوی ديگر طبق آمار ارائه شده در مجله اکونومیست در سال‌های اخیر به دلیل افزایش تولید هواپیما و تقاضای بازار، ۱۶ درصد از کل هواپیماهای موجود در دنیا در معرض فروش گذاشته شده است بنابراین خریدار با دامنه وسیعی از مدل‌ها و قیمت‌ها روبه‌رو است که با هوشمندی لازم می‌تواند هواپیمای کارکرده خوبی با قیمت مناسب تهیه کند.
با وجود آنکه معامله نقدی راحت‌ترین و متداول‌ترین سبک معامله محسوب می‌شود اما به دلیل سود اندک در صنعت هوانوردی خطوط هوایی مایل به خرید یا اجاره از طریق روش‌های جایگزین و نوینی هستند که در صنعت هوانوردی متداول شده است این امر تا جایی پیش رفته است که شرکت‌های متمول و با سابقه حتی در صورت داشتن نقدینگی لازم تمایل به سرمایه‌گذاری و خرید هواپیما به روش پرداخت نقدی ندارند بنابراین با پیشرفت روزافزون سیستم‌های بانکی و مالی روش‌های به‌روز و عملی‌تری بوجود آمده است که خرید را تسهیل کرده و قیمت سرسام آور هواپیمای نو را سرشکن می‌کند.
طبق گفته کارشناسان بانک‌ها همیشه ارائه تسهیلات به هواپیمای نو را ترجیح داده و برای خرید هواپیمای نو سود کمتر با دوره بازپرداخت بلند مدت را به نسبت هواپیمای کارکرده در نظر می‌گیرند؛ از آنجا که عموماً عمر مفید هواپیما از دید بانک‌ها، موسسات مالی و لیزینگی بین‌المللی جهت فروش یا اجاره حداکثر ۲۵ سال در نظر گرفته می‌شود بنابراین سال ساخت، تعداد نشست و برخاست، تعداد ساعت پروازی در پذیرش هواپیما به عنوان وثیقه تسهیلات، مشخصه‌های قابل توجهی هستند.
با این وجود و با در نظر گرفتن اینکه در شرایط پساتحریم دولت مجبور بود با هزینه‌های گزاف‌تر و مشکلات بیشتر نسبت به تامین نیاز ناوگان هوایی کشور بپردازد اما حال که تحریم‌ها برداشته شده و روند معاملات جهانی با ایران به شکل دیگری است جا دارد تا بار دیگر امینت و ایمنی در سرلوحه کا رمتولیان قرار گیرد و سپس در کنار آن موضوع هزینه کمتر و صرفه اقتصادی بیشتر برای ورود ناوگان‌های هوایی جدید مدنظر قرار گیرد.
