لبنان یک هفته است که به یکی از کانونهای اصلی محافل رسانهای و سیاسی جهان مبدل شده است. سه شنبه هفته گذشته بود که انفجاری خونین در بندر بیروت با صدها کشته و هزاران زخمی و میلیاردها دلار خسارت، نه پیامدهای اقتصادی برای لبنان به همراه داشته بلکه رسما این کشور را وارد بحرانهای جدید سیاسی و امنیتی ساخته که میتواند بحرانهای داخلی این کشور را تشدید نماید. این امر زمانی بیشتر قوت میگیرد که مداخلات خارجی نیز در آن شدت گرفته بگونه ای که سفر مکرون رئیس جمهور فرانسه به لبنان و اظهارات وی درباره لزوم اجرای خواستههای پاریس و نیز مواضع سفیر آمریکا در لبنان در تحریک و حمایت از آشوب را میتواند در این چارچوب ارزیابی کرد. نکته قابل توجه در باب تحولات لبنان کلید واژههایی است که به کرات به کار برده میشود. نخست کلید واژه شفافیت مالی و اقتصادی است چنانکه در سفر مکرون نیز به آن اشاره شد و دیروز نیز کریستالینا جورجیوا مدیر اجرایی صندوق بینالمللی پول، در بیانیه خود در کنفرانسی شرط کمک مالی بیشتر به لبنان را شفافسازی موسسات مالی این کشور عنوان کرد. نکته قابل توجه آنکه در سال ۹۸ نشست گروه بینالمللی حامی لبنان در پاریس برگزار شد و در فروردین ۱۳۹۷ نیز نشست سدره با محوریت لبنان در فرانسه برگزار و حاظران به پرداخت ۱۱ میلیارد دلار به لبنان متعهد شدند در حالی که همین شرط را بندهای شروط خود قرار دادند. این شرط به ظاهر اقتصادی در حالی مطرح میشود که مفهوم شفافیت مالی به منزله سلطه کشورهایی مانند فرانسه بر اقتصاد و بانک مرکزی لبنان است که بر اساس آن هرگونه مراوده مالی در لبنان باید تحت نظارت آنها صورت گیرد. هدف این طرح در کنار سلطه بر اقتصاد لبنان، را بستن کانالهای مالی مقاومت لبنان و اجرای تحریمهای سزار علیه سوریه تشکیل میدهد. دوم آنکه کلید واژه دیگر را بی طرفی لبنان تشکیل میدهد چنانکه لودریان وزیر خارجه فرانسه در سفر به لبنان با اشاره به تداوم حمایت فرانسه از ارتش لبنان، بر ضرورت تداوم سیاست بیطرفی لبنان تاکید کرد.هر چند معنای بیطرفی یعنی آنکه لبنان از تنشهای منطقه به دور باشد اما در معنای غربی آن یعنی اینکه لبنان کاملا خلع سلاح شده و تحت سلطه نظامی فرانسه بوده و عملا استقلال دفاعی نداشته باشد. خلع سلاح مقاومت و عدم حضور لبنان در مبارزه با تروریسم در سوریه و عدم مقابله آن با رژیم صهیونیستی اساس این بی طرفی را تشکیل میدهد. در اصل میتوان گفت که این دو کلید واژه نه برای کمک به لبنان بلکه برای سلطه کشورهایی مانند فرانسه و عربستان بر آن است که نتیجه نهایی آن نیز تکرار دوران سلطه فرانسه بر این کشور خواهد بود. رویکردی که طی سالهای اخیر با مقاومت لبنان بویژه با حضور حزبالله با شکست مواجه شده بود.
نویسنده: علی تتماج