توافق ۲۵ ساله راهبردی میان ایران و چین در حالی به امضا رسیده است که این سند در کنار اقدامی مهم برای ناکارآمد سازی تحریم‌ها، گامی بلند برای جهانی شدن شرق و افول قدرت غرب در معادلات بین‌المللی است.
ایران و چین با برخورداری از ظرفیت‌های عظیمی که در حوزه‌های اقتصادی،سیاسی، امنیتی و فرهنگی دارند، توان آن را دارند که بتوانند به عنوان قدرتی منطقه‌ای و حتی جهانی ایفای نقش داشته باشند. با توجه به سابقه دیرینه روابط دو کشور در قالب جاده ابریشم و روابطی که در چند دهه اخیر میان دو کشور جاری بوده است، روابط راهبردی میان طرفین امری ضروری می نماید. روابطی که شرایط دو کشور و روند تحولات منطقه‌ای و جهانی بویژه افول قدرت اقتصادی و سیاسی غرب الزام آن را دو چندان می سازد. بر اساس همین اصول نیز تهران و پکن برای رسیدن به همگرایی راهبردی گامی بزرگ برداشته که در قالب توافق ۲۵ ساله صورت می‌گیرد. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بامداد در پستی در اینستاگرامش چکیده‌ای از برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین را منتشر کرد.وی در این پست نوشت: به عنوان فردی که ۱۸ ماه پیش نخستین پیش‌نویس برنامه همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین را به همتای چینی پیشنهاد و در این مدت مذاکره را مدیریت کرده و شنبه گذشته (هفتم فروردین) نسخه نهایی را با مجوز دولت امضا کرده است، برخی نکات در این زمینه را به محضرتان تقدیم می‌کنم.
اطمینان دارم همه ما با همدلی و همراهی، با تقویت و گسترش روابط فراگیر، متعادل و متناسب با جهان در دوران گذار کنونی روابط بین‌الملل، منافع ملی و توسعه پایدار کشور و سربلندی ایران زمین و رفاه مردمان دلاور و نجیبش را تضمین خواهیم کرد. بر اساس این توافق؛ ارتقای عملی روابط در سطح مشارکت جامع راهبردی براساس اعلامیه دو رئیس جمهور در بهمن ۱۳۹۴، تدوین نقشه راه و افق بلندمدت روابط در عرصه‌های مختلف برای تحقق مشارکت جامع راهبردی و ارتقای عملی آن و فراهم ساختن بستری مناسب برای توسعه همه جانبه همکاری در عرصه‌های تجاری، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، دفاعی و امنیتی میان دو تمدن کهن آسیایی محقق می شود. در همین حال در بیانیه‌ای که پس از امضای این سند از سوی وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین صادر شد، آمده است: این سند بیش از پیش توسعه مداوم و مشارکت جامع راهبردی ایران و چین را ترویج خواهد کرد و برای دو ملت سعادت خواهد آفرید.
سرآغاز تنظیم این سند به سفر ۶ سال پیش «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین به تهران باز می‌گردد که طی آن دو کشور با صدور بیانیه‌ای سطح روابط دو کشور را به مشارکت جامع راهبردی ارتقاء داده و اعلام کردند آماده مذاکره برای انعقاد سند همکاری‌های بلند مدت هستند.در بعد اقتصادی این سند بر پایه تولیدات مشترک برای تامین نیاز بازارهای داخلی و خارجی، همکاری‌های دو جانبه در حوزه انرژی، صنعتی، معدنی و زیست محیطی با اولویت همکاری در بخش زیرساختی، ارتباطی، مخابراتی، علمی، آموزشی و حوزه سلامت استوار است.همکاری در زمینه تسهیل در روابط مالی و بانکی، تعمیق روابط تجاری بخش خصوصی برای تجارت و همکاری رسانه‌ای، دانشگاهی از دیگر محورهای همکاری این سند است.
در همین حال و با توجه به ابعاد گسترده این اتفاق مهم راهبردی میان ایران و چین که عملا در چارچوب رویکرد نگاه به شرق تعریف می‌شود، طی شش سال گذشته و در بازه‌های زمانی مختلف شاهد عملیات روانی غربی‌ها با محوریت «تحریف واقعیت» به ویژه از سوی جریان‌های معاند در بستر شبکه‌های اجتماعی بوده‌ایم.جایگاه ویژه ایران در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی در کنار جایگاه استثنایی چین در نظام بین‌الملل، تدوین و امضای چنین سندی را که نقشه راه همکاری‌های دوجانبه در افق ۲۵ ساله را مشخص کرده به رخدادی مهم و قابل توجه تبدیل نموده است.
سفیر ایران در پکن در خصوص امضای این سند راهبردی با انتشار توییتی نوشت؛ این سند افق روشنی را برای عملیاتی کردن مشارکت جامع راهبردی ترسیم نموده و علیه کشور ثالثی نیست بلکه تنها بر اساس منافع متقابل تدوین شده است.کشورهای غربی که تلاش‌های خود برای مهار ایران طی سال‌های گذشته، شکست خورده می‌بینند به همراه جریان‌های معاند ضدانقلاب که مطلوب خود را در هضم شدن ایران در نظم جهانی مورد نظر غربی‌ها دنبال می‌کنند به شدت برای سیاه‌نمایی و تخریب افکار عمومی ایرانیان نسبت به این اتفاق مهم و راهبردی دست به کار شده‌اند.فراوانی کلیدواژه‌هایی چون «ترکمن‌چای چینی» یا «فروش ایران به چین» و مواردی از این دست در حالی طی روزهای اخیر در رسانه‌های رسمی و غیر رسمی جریان معاند غوغا کرده که در اظهارنظرهای مطرح شده نه تنها هیچ اشاره‌ای به منافع راهبردی امضای این سند نمی‌شود، بلکه دلسوزی عناصری که خود نماد حراج داشته‌های ایران به خارجی‌ها هستند را به موضوعی مضحک مبدل کرده است!این در حالی است که؛ همان‌قدر که راهبرد «مقاومت فعال» و ایستادگی در برابر زورگویی غربی‌ها در راستای منافع ملی است، مشارکت با کشورها و بلکه قدرت‌های دیگری که نه تنها اراده زورگویی و استعمار ندارند بلکه از موضعی برابر وارد همکاری می‌شوند هم در راستای منافع ملی است.
بسیار واضح است که اگر ایران، کشوری ناتوان، حقیر، منزوی و... بود و توان بازیگری موثر در هندسه جدید قدرت در نظام بین‌الملل را نداشت، طبعا دلیلی نیز برای این حجم از عصبانیت غربی‌ها و معاندینی که از آنها مواجب می‌گیرند وجود نداشت.نکته محوری در حاشیه‌سازی پیرامون سند راهبردی ایران و چین، دوقطبی‌سازی شرق ـ غرب در روابط خارجی جمهوری اسلامی است که سعی دارد با معرفی غرب به عنوان تنها منجی کشور، نظام را مقصر اصلی تحریم‌ها القاء کند تا روابط راهبردی از موضع برابر با شرق را که اتفاقا می‌تواند در موضوع خنثی‌سازی تحریم‌ها راهگشا باشد، به خودفروشی از روی استیصال تقلیل دهد.
در همین حال کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه سند برنامه همکاری جامع ایران و چین یک قرارداد یا موافقتنامه نیست، گفت: کشورهای دیگری مشابه این سند را با چین امضا کرده و ابداً آن را منتشر نمی‌کنند، زیرا اسناد همکاری راهبردی مرتبط با امنیت ملی کشورهاست.همچنین «چانگ هوآ» سفیر چین در ایران در رشته توییتی به امضای سند برنامه همکاری جامع جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین موسوم به برنامه ۲۵ ساله واکنش نشان داد. وی در توییتی با بازنشر توییت وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره امضای سند برنامه همکاری جامع میان دو کشور، نوشت: چین و ایران شرکای استراتژیک جامع هستند.هاآرتص روزنامه چاپ فلسطین اشغالی با بیان اینکه سند راهبردی تهران و پکن، شاهدی بر شکست سیاست فشار حداکثری بر ایران بود، نوشت این توافق نشان داد که علی‌رغم تحریم‌های سخت آمریکا، ایران فاصله بسیار زیادی تا به‌زانو درآمدن دارد. «عاموس یادلین» چهره شناخته شده اطلاعاتی و رئیس پیشین دستگاه اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی اعلام کرد، تل‌آویو درباره سند برنامه همکاری جامع ایران و چین نگران است. در همین حال شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در واکنش به ابراز نگرانی رئیس جمهور آمریکا از امضای سند برنامه همکاری جامع ایران و چین در توئیتی نوشت: نگرانی بایدن کاملا درست است، شکوفایی همکاری‌های راهبردی در شرق، افول آمریکا را تسریع می‌کند. «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا در واکنش به امضای توافق ۲۵ ساله ایران و چین گفت، که مدتهاست درباره مشارکت ایران و چین نگران بوده‌ام..در این میان مدیر اندیشکده مطالعات جنگ واشنگتن در مصاحبه‌ای گفت که سند همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین پیروزی بزرگ برای هر دو کشور به شمار می‌آید. نشریه «وال‌استریت ژورنال» نیز در یادداشتی به قلم «سون اِنگِل راسموسن» به بررسی امضای سند راهبری بین ایران و چین پرداخته و تحلیل کرد که تهران و پکن، تلاش‌های آمریکا برای منزوی کردن خود را خنثی کردند.
