آخـــرین روز نام‌نویسی کاندیداهای ریاست جمهوری با اتفاقات جالبی همراه بود که یکی از این اتفاقات اعلام کاندیداتوری اسحاق جهانگیری بود. شاید حضور بسیاری از کاندیداها در این شرایط قابل پیش‌بینی بود اما کمتر کسی بود که می‌توانست حضور ناگهانی اسحاق جهانگیری در انتخابات را پیش‌بینی کند و حتی بعد از ثبت نام وی نیز رسانه‌های منتسب به جریان اصلاحات و دولت یازدهم نیز نظرهای متفاوتی را در این خصوص ابراز کردند.
بسیاری از کارشناسان و رسانه‌های نزدیک به دولت حضور جهانگیری را با اجازه دولت ارزیابی کردند و اینگونه تفسیر نموده که وی کاندید پوششی و ضربه‌گیر دولت یازدهم است و با اجازه شخص روحانی وارد انتخابات شده است. بطوری که غلامحسین کرباسچی دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی در این‌باره با اشاره به اینکه اتفاق خاصی نیفتاده است گفت: ایشان نمی‌خواست رفتنش برای ثبت‌نام منجر به این تلقی شود که آقای روحانی برای حضور در انتخابات تردید دارد یا امکان نیامدن ایشان وجود دارد. به همین دلیل صبر کرد تا آقای رئیس‌جمهور ثبت‌نام کنند و پس از ایشان نام‌نویسی کند.
وی درباره هدف جهانگیری از این ثبت‌نام افزود: طبعا برنامه آقای جهانگیری کمک به روحانی است و هماهنگ با رئیس‌جمهور عمل خواهد کرد.
همان طور که قبلا هم گفته شده بود نظر اکثریت قریب به اتفاق اصلاح‌طلبان این بود که به لحاظ وقایع طبیعی و سیاسی در هر شرایطی احتمالات مختلف وجود دارد. به هر حال انتخابات مساله‌ای نیست که بشود رهایش کرد یا یک جناح گسترده مثل اصلاح‌طلبان بخواهند کاندیدایی نداشته باشند.
بنابراین ورود ایشان در هماهنگی کامل با آقای روحانی و اصلاح‌طلبان بوده است و ثبت نام ایشان خواست اکثریت اصلاح‌طلبان بود و آقای روحانی هم موافق بودند این کار انجام شود. لذا آقای جهانگیری ثبت‌نام کرد.
از سوی دیگر برخی از رسانه‌ها در این باره نوشته بودند که از ماه‌ها قبل موضوع ثبت‌نام کاندیدای اصلاح‌طلبی در کنار حسن روحانی مطرح بود. ده‌ها ساعت بحث در میان اصلاح‌طلبان و جلسه‌های متعدد میان مخالفان و موافقان ایده کاندیدای پوششی در نهایت به این نتیجه رسید که آنها پیشنهاد کاندیدای پوششی را با خود روحانی مطرح کنند و در نهایت هر تصمیمی که او گرفت همان تصمیم را اجرا کنند. رایزنی‌ها با رئیس‌جمهور ادامه داشت تا این که جلسه‌ای مهم میان رئیس‌جمهور و سه اصلاح‌طلب یعنی حسین مرعشی، عبدالواحد موسوی‌‌لاری و حسین کمالی به نمایندگی از شورای عالی سیاستگذاری انتخابات اصلاح‌طلبان برگزار شد.
شنیده‌ها از این دیدار انتخاباتی حاکی از این است که آخرین رایزنی‌ها و مشورت‌ها درباره حضور یک کاندیدا کنار روحانی در انتخابات مهم‌ترین دستور این جلسه بوده است. با ثبت‌نام اسحاق جهانگیری در انتخابات به نظر می‌رسد روحانی در همین دیدار با طرح اصلاح‌طلبان موافقت کرده است. هر چه بود نتیجه مذاکرات اصلاح‌طلبان و روحانی منجر به ثبت‌نام جهانگیری شد.
حسن قاضی‌زاده هاشمی نیز صبح آخرین روز ثبت‌نام انتخابات ریاست جمهوری گفته بود که "هیچ فردی از دولت قرار نیست کاندیدای ریاست‌جمهوری شود"، معنای این حرف این است که حسن روحانی تا آخرین ساعات ثبت‌نام هم موافق حضور فرد دیگری در کنار خود در جریان رقابت‌های انتخاباتی نبوده و در آخرین ساعات و پس از جلسه‌ای که با نمایندگان جریان اصلاحات داشته مجبور شده است به این موضوع تن دهد.
در همین حال به نظر می‌رسد که اصلاح‌طلبان تلاش دارند تا جهانگیری را گزینه‌ای واقعی و نه پوششی جلوه دهند.
اسحاق جهانگیری نیز پس از ثبت‌نام در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، گفت: کاندیداتوری برایم بسیار مشکل بود، در مقاطع گذشته تا جلوی وزارت کشور هم آمدم، اما منصرف شدم. وی افزود: اینبار دوستان و شخصیت‌های اصلاح‌طلب عامل مهم ثبت‌نامم در انتخابات ریاست‌جمهوری بودند. وی در پاسخ به اینکه با توجه به کاندیداتوری روحانی، با وی هماهنگی کردید و احتمال دارد که به نفع وی کنار بروید، اظهار داشت: من و روحانی در کنار هم و مکمل هم هستیم.
این اظهارات و رویه‌ها نشان می‌دهد که جهانگیری تنها گزینه پوششی نیست بلکه به صورت گزینه مستقل برای اصلاح‌طلبان به کارزار آمده است.
پیشتر گفته شده بود که اصلاح‌طلبان تنها به امید برنده شدن روحانی در انتخابات نخواهند ماند بلکه به واسطه مشکلاتی که دولت یازدهم درحل آن ناموفق بوده می‌دانند که ممکن است تعدادی از آرای آن ریزش داشته باشد بنابراین کاندیدی را انتخاب می‌کنند تا جناح رقیب نتواند این ریزش آرا را به خود اختصاص دهد.
از سوی دیگر باید گفت که تسلط جهانگیری بر دولت یازدهم حتی بیشتر از خود روحانی است بارها دیده شده در جلسه هیات دولت با بزرگان نظام عموم توصیه‌هایی که به دولت بویژه در حوزه اقتصادی صورت می‌گرفت، مستقیم با اسحاق جهانگیری مطرح می‌شد. موضوعی که روحانی را در نقطه ضعف قرار داده و نشان می‌داد که اگر اقدامی در دولت به لحاظ اقتصادی انجام می‌گرفته فرماندهی آن با جهانگیری بود و روحانی تنها در باره برجام که ارتباط چندانی نیز با زندگی مردم نداشته است صحبت کرده است و در این شرایط جهانگیری از اقبال مردمی بیشتری برخوردار بوده و در نتیجه حضورش برای اصلاح‌طلبان مثمرثمرتر است.
در عین حال چندی پس از دیدار اسحاق جهانگیری با رهبر معظم انقلاب بسیاری از وی به عنوان رابط و واسط اصلاح‌طلبان با حاکمیت نام بردند. جهانگیری وجه مناسبی نیز در حاکمیت دارد از این رو از منظراصلاح‌طلبان گزینه بهتری برای این جریان سیاسی بشمار می‌رود که نیازمند یک واسط برای ارتباط با حاکمیت است.
حتی بنابر گزارشی که از سوی رسانه‌های اصلاح‌طلب منتشر شد در دیداری که رسول منتجب‌نیا قائم‌مقام حزب اعتماد ملی و محسن رهامی دبیر شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبری انقلاب در آخرین روز ثبت‌نام کاندیدای ریاست جمهوری داشتند، منتجب‌نیا گزارشی از جایگاه سیاسی و اجتماعی اصلاح‌طلبان در جامعه و میزان وفاداری آنان به نظام و کشور را به رهبر جمهوری اسلامی ارائه کرده و همچنین با تاکید بر لزوم وجود کانال ارتباطی میان اصلاح‌طلبان و رهبری سخن گفته است.
آنچه در اخبار غیررسمی درخصوص واکنش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به این سخنان آمده این است که رهبری با تائید سخنان این چهره اصلاح‌طلب فرموده‌اند که نظر مساعدی نسبت به حضور هر دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب در عرصه سیاست کشور دارند و معتقدند که همه افراد این دو طیف باید برای عزت کشور تلاش کنند.
از مجموع این اخبار اینگونه بر می‌آید که بعید نیست در دیدار یاد شده محسن رهامی و رسول منتجب‌نیا مساله کاندیداتوری جهانگیری را هم خدمت مقام معظم رهبری مطرح کرده و عدم مخالفت رهبری با کاندیداتوری گزینه اصلاح‌طلبان در انتخابات را از ایشان گرفته باشند.
از این رو به نظر می‌رسد که اسحاق جهانگیری نه تنها گزینه ضربه‌گیر و پوششی روحانی نخواهد بود بلکه با توجه به نقاط ضعف روحانی ممکن است که گزینه واقعی و مستقلی باشد که رقیبی فعال برای روحانی محسوب شود. در نهایت باید منتظر احراز صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان بود.
کتایون مافی
