وزیر جهاد کشاورزی بر این ادعاست که میانگین مصرف میوه کشور در حد متوسط جهانی است به این معنا که کمبودی از نقطه نظر تولید این محصولات در کشور وجود ندارد و مردم هم در سبد مصرفی خود این محصولات را قرار داده و هیچ عاملی منجر به آن نشده که این کالاها را از سبد مصرفی خود خارج کنند.
محمود حجتی با بیان اینکه در زمینه تولید میوه در جهان جز ۱۰ کشور اول جهان هستیم مدعی شده که بیشتر این تولید نیز در داخل مصرف می‌شود اگرچه ضایعات و بدمصرفی میوه داریم اما با این حال میانگین مصرف‌مان در حد متوسط جهانی است.
این گفته آقای وزیر در حالی مطرح می‌شود که طبق آمار بانک مرکزی قیمت میوه در هفته دوم مردادماه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۴.۴ درصدی را شاهد بوده است و عده‌ای از افراد به واسطه کاهش قدرت خرید میوه را از سبد کالا خود حذف کرده‌اند.
با این وجود سوال اصلی این گزارش نرخ تورم و ناهمخوانی اعداد آن روی کاغذ و بازار نیست بلکه در کنار این رشد قیمتی نگاهی گذرا به آمارهای سال گذشته این نکته را نشان می‌دهد که مساله اصلی قبل از مصرف سرانه میوه در کشور میزان واردات آن است آن هم وارداتی که بیشتر به شکل قاچاق رسمی است تا قاچاق کوله‌بری.
آمارهای رو به رشد
براساس آمار در سال گذشته ۷۱۷ هزار و ۵۰۰ تن انواع میوه به ارزش ۵۶۷ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار وارد کشور شده که از نظر وزنی ۴۱.۴ درصد و از نظر ارزشی ۲۵.۵ درصد نسبت به سال ماقبل رشد قابل توجهی داشته است.
در همین رابطه خورشیدی سخنگوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در آخرین مصاحبه مطبوعاتی خود با بیان اینکه واردات میوه به جز موز، انبه، نارگیل و آناناس ممنوع است و هرگونه میوه خارجی به غیر از این ۴ نوع میوه، اگر داخل بازار باشد، قاچاق تلقی می‌شود، اعلام کرد: در سال ۹۴ کشفیات میوه قاچاق ۴۰۰ درصد رشد داشته است به این ترتیب که مجموعه کشفیات باغی کشور حدود ۳ هزار و ۲۵۹ تن بوده است.
اگرچه وی مدعی شده که این رقم کمتر از ۲ در هزارم نیاز و مصرف میوه کشور بوده است به طوریکه نیاز و مصرف میوه کشور از مجموعه محصولات باغی حدود ۱۸ میلیون تن است اما سوال مهمی که در این میان مطرح می‌شود آن است که چطور این میزان میوه وارد کشور می‌شود در عین حال که نیازی به آن در کشور احساس نمی‌شود.
نکته جالب‌تر در گفته‌های متولیان آن است که این افراد مدعی هستند که این واردات به شکل قانونی و از طریق کانتینرهای بندری وارد می‌شوند.
خورشیدی در مصاحبه خود به این موضوع اشاره کرد که در اسفندماه سال ۹۴ یعنی دقیقا همان زمانی که تقاضا برای این محصولات بالاست؛ ۶ کانتینر میوه خارجی به عنوان ترانزیت به عراق به داخل اصفهان می‌آمده و تخلیه می‌شده و به جای میوه سیب‌زمینی و پیاز بارگیری می‌شد و به عراق ارسال می‌شده است.
به ادعای متولیان ستاد قاچاق کالا و ارز در حال حاضر بخشی از میوه‌ای که به عنوان قاچاق وارد کشور می‌شود از معبر کوله‌بری در میرجاوه استان سیستان و بلوچستان است که براساس ضوابط اعلامی فقط باید در حد نیاز استان از این معبر میوه وارد اما میوه‌های وارد شده این در حالی است که این حجم از انبه وارداتی مورد استفاده استان نیست و پس از ورود به کشور تجمیع تجاری می‌شود و به شکل قاچاق وارد استان‌های مرکزی و عمق کشور می‌شود این خلاف است و دستور برخورد با این رویه صادر شده و در مواردی هم دارد با آن برخورد می‌شود.
ظرفیت‌های بالا و نکات جالب توجه
این حجم واردات در حالی صورت می‌گیرد که وزیر جهاد کشاورزی کشور معتقد است ایران در تولید محصولات زیادی از جمله خرما، انار، زعفران، انگور، سیب و مرکبات رتبه اول تا دهم را بین ۲۰۰ کشور دنیا دارد.
وی با بیان اینکه جمعیت ایران حدود یک درصد جمعیت دنیاست و ما ۴ درصد تولید مرکبات جهان را داریم براین موضوع تاکید دارد که با این وجود نیازی به واردات نیست اما همچنان این پروسه ادامه دارد. وی حتی این مساله را مطرح می‌کند که با وجود اينكه در رتبه هفتم یا هشتم تولید انگور را دارد، نسبت به واردات آن اقدام می‌کند.
نکته جالب در میان تمام اظهارنظرهایی که از سوی متولیان و تصمیم‌گیران دراین مورد مطرح می‌شود آن است که این افراد معتقدند که یک تقاضای کلی در کشور برای میوه وجود دارد و تولیدات باغی کشور از تقاضا موجود بیشتر است و در حالی که تولیدات باغکاران روی دست آنها مانده اما همچنان روند وارداتی ادامه دارد و متولیان مربوطه نیز تنها سخن از جلوگیری آن می‌زنند و در عمل این محصولات به شکل جالبی واردکشور می‌شود.
چندی پیش وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به عدم جلوگیری از واردات میوه و بعضا نکته جالبی را مطرح کرد مبنی بر اینکه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز متولی این موضوع است. وی گفت: "این میوه‌ها از کجا می‌آید، از آسمان یا مرزها؟ اگر از مرزها وارد می‌شود حتما آنجا مرزبان وجود دارد و شما به خوبی می‌دانید مسئول مرزبانی چه کسی است. چرا از من این سوال را می‌کنید؟ من چه می‌توانم در این زمینه بگویم."
وی مدعی شد که باید جلوی این کار را بگیریم اما محدودیت‌هایی وجود دارد و اینکه شنیده می‌شود که عده‌ای به شکل سازمان‌یافته و در کانتینرها این میوه‌ها را وارد می‌کنند دیگر کاری از دست وزارت جهاد کشاورزی ساخته نیست.
وی در پاسخ به این مساله که واردات به صورت پیله‌وری و محلی انجام می‌شود، اعلام کرد: در این زمینه خیلی نباید خرده گرفت، ضمن اینکه کسی هم نمی‌تواند کار چندانی انجام دهد اما در مواردی که مسئله سازمان‌یافته است، مثلا کسانی که میوه‌ها را می‌آورند و در میدان مرکزی توزیع می‌کنند، دستگاه‌های مربوطه باید حتما این مسئله را پیگیری کنند، ضمن اینکه وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه با آنان همکاری خواهد کرد.
این اظهارنظرها درحالی مطرح می‌شود که ورود محصولات کشاورزی از جمله میوه‌های لوکس نیاز به امکاناتی از جمله کانتینرهای مجهز به سردخانه و... دارد و همین عوامل و شاخص‌ها می‌توان ابزار مناسبی برای متولیان برای محدود کردن هرگونه واردات کالاهای لوکس اینچنینی باشد و همین موضوع نشان می‌دهد که وقتی محصول کشاورزی بدون هیچ‌گونه آسیبی با کیفیت خوب در بازارهای مختلف شهر دیده می‌شود به آن معنا است که این کالاها از مبادی رسمی وارد می‌شود.
موز، در صدر میوه‌های وارداتی
موز از جمله میوه‌های وارداتی است که همه ساله با مجوز وزارت جهاد کشاورزی وارد می‌شود و در سال گذشته نیز در صدر میوه‌های وارداتی از حیث میزان و ارزش اقتصادی قرار داشت. طبق آمار در سال گذشته ۶۶۹ هزار و ۲۵۳ تن موز از ۱۳ کشور مختلف به ارزش ۵۱۵ میلیون و ۳۲۸ هزار دلار وارد کشور شده که از نظر وزنی سهمی بیش از ۹۳ درصد و از نظر ارزشی سهمی حدود ۹۰ درصد واردات میوه را از آن خود کرده است.
البته طبق اسناد منتشر شده نارگیل و آناناس هم از دیگر میوه‌های وارداتی مجوزدار به شمار می‌روند به این ترتیب که سال ۹۴؛ ۲۲ هزار تن از ۱۰ کشور امارات، اندونزی، تایلند، کره جنوبی، سریلانکا، سنگاپور، فلیپین، مالزی، هند و ویتنام به ارزش بیش از ۳۰ میلیون دلار وارد کشور شده است.
در مورد آناناس نیز براساس آمار رسمی؛ سال گذشته بیش از ۱۳ هزار تن آناناس به ارزش ۱۳ میلیون دلار از ۹ کشور امارات، چین، تایلند، ترکیه، سریلانکا، فیلیپین، مالزی، هند و پاکستان وارد شد که در این میان بزرگترین واردکنندگان این محصول به ترتیب فیلیپین، امارات و مالزی بودند.
