ونزوئلا یکبار دیگر خبرساز شد و آن زمانی بود که خوان گوایدو رئیس شورای ملی ونزوئلا در اقدامی که مورد حمایت آمریکا و متحدانش قرار گرفت، خود را رئیسجمهور موقت ونزوئلا اعلام کرد و از مادورو خواست از قدرت کنار رود. این در حالی است که مردم ونزوئلا سال گذشته در انتخابات ریاست جمهوری با اکثریتی قاطع «نیکلاس مادورو» را به عنوان رئیسجمهور این کشور انتخاب کردند.
وضعیت بحرانی در ونزوئلا زمانی شدت گرفت که از زمان مسجل شدن پیروزی مادورو در آن انتخابات، آمریکا مشروعیت مادورو را زیر سوال برده و انتخابات را تقلبی توصیف کرد. اخیرا نیز پومپئو وزیر امور خارجه و پنس معاون رئیسجمهور آمریکا رسما بر حمایت از مخالفات دولت قانونی ونزوئلا تاکید کردند.
نکته قابل توجه آنکه در کنار آمریکا، کشورهایی همچون انگلیس و فرانسه نیز این کودتا حمایت کرده و حتی از آن با عنوان دموکراسی و آزادی خواهی یاد کردهاند. این رفتارها در حالی صورت گرفته که در باب آنها چند نکته قابل توجه است. نخست آنکه کشورهای مذکور در حالی صحبت از آزادیخواهی و حمایت از بشریت کردهاند که در ماههای اخیر مردم فرانسه در شنبه جلیقه زردها بارها خواستار کنارهگیری ماکرون از قدرت شدهاند.
در انگلیس نیز بر سر برگزیت و بحران اقتصادی مردم و جریانهای سیاسی خواستار سرنگونی دولت ترزا می شدهاند و در آمریکا نیز هر روز تظاهرات علیه ترامپ برگزار میشود که البته واکنش به تمام این مطالبات سرکوب است. اکنون این سوال مطرح میشود که اگر حق مردم آزادیخواهی است چرا در این کشورها این قانون اجرا نشده و با شدیدترین روشها به سرکوب مردم میپردازند.
و یا در کشورهایی که تحت حمایت غربیها هستند مثل بحرین و عربستان که مردم سالهاست علیه حاکمیت دیکتاتوری مبارزه میکنند این مفهوم آزادیخواهی جایگاهی پیدا نکرده و حتی از این سرکوبها حمایت میشود. و یا در یمن که نزدیک به ۴ سال است که ائتلاف آمریکایی - سعودی در حال کشتار مردم به جرم تلاش برای سرنگونی نظام غیرمردمی منصور هادی، میپردازند چنین رویکردهای وجود ندارد و از آزادی سخنی به میان نمیآید؟
این نوع رفتارها خود واهی بودن ادعای حقوق بشری غرب را آشکار و نشان میدهد که دموکراسی و مردمسالاری برای آنان یک ادعا برای رسیدن به منافع است و هرگز به آن در عمل ارزش و احترامی قائل نیستند.
دوم نوع واکنشهای جهانی به رفتارهای این کشورها در قبال ونزوئلا است. بررسی تاریخی نشان میدهد که در گذشته وقتی غرب از کودتای مانند کودتاهای مخملی و رنگی در بالکان حمایت میکرد سایر کشورها یا سکوت کرده و یا از آن حمایت میکردند اما اکنون این رویه تغییر کرده و کشورها به صفآرایی در برابر آنها میپردازند چنانکه در موضوع ونزوئلا بسیاری از کشورها از جمله مکزیک، اروگوئه، روسیه، چین، ایران، ترکیه و دهها کشور دیگر درباره تبعات دخالت آمریکا در امور داخلی ونزوئلا و تلاش برای کودتا یا اقدام نظامی در این کشور هشدار داده و آن را محکوم کردهاند. روندی که نشان میدهد که ادعای قدرت برتر بودن غرب در حال فروپاشی است و عملا آنها دیگر توان بازیگری در قالبی انحصاری را نداشته و جهان در برابر آنها ایستادگی خواهد کرد.
نویسنده: علی تتماج