به دنبال اعلام اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده بحث تبلیغات این کاندیداها داغ‌تر شده است. اما در این تبلیغات نکته‌ای که به چشم می‌خورد این است که مردم دیگر از شنیدن وعده‌های تو خالی و پوچ و بی‌اساس خسته شده‌اند و وعده‌هایی که هنگام انتخابات با آب و تاب به مردم داده می‌شود و آنها را به بهبود وضعیت کشور امیدوار می‌کند اما هنگامی که شخص ریاست جمهور برگزیده می‌شود و نوبت به عمل می‌رسد این وعده‌ها یا قابل دستیابی نیستند یا به آنها عمل نمی‌شود و یا اینکه اصلا در حیطه اختیارات رئیس‌جمهور قرار ندارند.
در حقیقت دیگر وعده‌هایی که پایه و اساس درستی ندارند و معلوم است که محقق نمی‌شوند، نمی‌توانند برای کاندیداها رای جمع کنند.
از سوی دیگر باید توجه داشت که دادن اینگونه وعده‌ها، حربه به دست دشمنان می‌دهد تا با شعار دروغ بودن وعده‌ها مردم را ناامید کنند و بذر یاس در جامعه بکارند.
حالا تکلیف کاندیداها مشخص شده است مردم می‌خواهند شناخت درستی از کاندیداهای ریاست جمهوری بدست آورند و برنامه‌های آتی آنها را بدانند.
متاسفانه نامزدهای ادوار مختلف ریاست جمهوری در کشور ما کمتر برنامه محور بوده و بیشتر شخص محور و گروه محور بوده‌اند. موضوعی که هر چهار سال یکبار شکل گرفته و همه انتقادات به سمت آن نشان گرفته شده و نداشتن حزب متهم اصلی شناخته شده و پس از برگزاری انتخابات همه چیز تا چهار سال بعد به فراموشی سپرده شده است. متاسفانه این جریان، کماکان ادامه دارد و معلوم نیست که چه زمانی نتیجه خواهد داد.
از این‌رو یکی از درخواست‌های مردم در این دوره از ریاست جمهوری درخواست ارائه برنامه از سوی کاندیداها است.
یادمان باشد که صحنه انتخابات ریاست جمهوری نوعی رقابت است که برنده در آن فردی محسوب می‌شود که بتواند آرای مردم را به سمت خود جلب نموده و مردم را با خود همسو کند. در این مسابقه اگر تقاضایی برای برنامه‌محوری نباشد برنامه‌محوری ارائه نخواهد شد. بنابراین اگر این مهم درخواست مردم برای شخص رئیس‌جمهور نباشد وی نیز به این درخواست پاسخ نخواهد داد.
از این‌رو اینک که برنامه‌محوری خواسته اصلی آحاد مردم است رئیس‌جمهور مجبور است برای جلب آرای آنها مطالبات و خواسته‌های آنان را پاسخ دهد.
برنامه ارائه شده باید چگونه باشد
در دوره‌های مختلف ریاست جمهوری دیده شده است که افراد نامزد تصدی ریاست قوه مجریه از برنامه‌محوری برداشت اشتباهی داشته و به شعارهای خود نام برنامه می‌دهند. به طور مثال بسیار دیده شده است که در شعارهای انتخاباتی، قشر خاصی از افراد جامعه لحاظ شده یا اینکه شعارهای احساسی داده شده و دیگر شعارهایی متناقض برنامه‌محوری که همه شنیده‌ایم. در حالی که در فرایند برنامه‌محوری باید به ویژگی‌های یک برنامه مناسب توجه کرد که از جمله می‌توان به جامع و کامل بودن، زمان‌دار، قابل اجرا، قابل ارزیابی، متناسب با نیاز مردم و مملکت بودن، به منفعت مردم و نظام بودن با‌برنامه و در راستای سیاست‌های بالادستی بودن باشد.
ضررهای نبود برنامه
یادمان باشد که نبود برنامه سبب می‌شود که قضاوت‌های ناصحیح افراد درباره کارآمدی یا ناکارآمدی عملکرد رئیس‌جمهور زیاد شود و دروغگویی و تهمت در جامعه رواج یابد.
همچنین قابلیت ارزیابی دوره‌های چهارساله روسای جمهور دشوار و تا حدودی غیرممکن شود و مردم احساس کنند که اعتقاد و باور عملی به مشارکت مردم در امور اجرایی مملکت وجود ندارد.
در عین حال قابلیت پیش‌بینی از وضعیت آینده کشور و متعاقب آن برنامه‌ریزی برای آینده بوجود نخواهد آمد و فرصت‌سوزی و تحمیل هزینه‌های هنگفت بر کشور و جامعه وارد خواهد شد.
چشم‌انداز ۲۰ ساله
یادمان باشد که چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی برای مشخص کردن خط سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست، که تهیه و ابلاغ شد. چشم‌انداز بیست ساله ابلاغ شده به مسئولان سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، یک امر عملی و منطقی و قابل تحقق است. از این‌رو برنامه بلندمدت رئیس‌جمهور باید پیرو عملی ساختن این سند برنامه‌ریزی شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این‌باره فرموده‌اند که: «سند چشم‌انداز، یک مسأله فرادولتی است؛ مال این دولت و آن دولت و این سیاست و آن سیاست و این جریان و آن جریان نیست؛ محصول یک کار فشرده و متراکم است؛ کارِ کارشناسی شده است؛ و درست هم هست. این سند، در واقع برنامه کلان بیست‌ساله ماست و یک سند به معنای حقیقی کلمه است. آنچه که در این سند گفته شده، تعارف نشده. باید در همه برنامه‌ریزیها - چه در قانون‌گذاری که قانون‌گذارها مسئولش هستند، چه در اجرا و مقررات اجرائی که شماها مسئولش هستید - سند چشم‌انداز را مورد ملاحظه قرار بدهید؛ بسنجید و ببینید کجاها در جهت سند چشم‌انداز نیست، آنجا را تصحیح کنید و نگذارید زاویه بخورد.»
ایشان در بخش دیگری از فرمایشات خود تاکید کردند: «دولتهایی که پشت سر یکدیگر با انتخاب مردم بر سر کار می‌آیند، می‌توانند براساس این سند چشم‌انداز، اهداف را مشخص کنند؛ هر کدام بخشی از راه را بروند و دنباله کار را به دولت بعدی بسپارند. وجود سند چشم‌انداز، یکی از امکانات باارزش نظام جمهوری اسلامی است.»
توجه به نامگذاری اسامی سال‌ها
از سوی دیگر توجه کاندیداها به نامگذاری سال‌ها از سوی مقام معظم رهبری می‌تواند محوری برای برنامه‌های کوتاه‌مدت روسای جمهور باشد.
بنابرگفته غلامعلی حداد عادل فلسفه این کار جلب توجه مردم به یک ارزش خاص و همین‌طور در نقطه مقابل آن به یک مشکل است. بر این اساس رهبر با اطلاعات و گزارش‌هایی که از سراسر کشور دریافت می‌کند، و بررسی برخی پارامترهای اجتماعی، دینی و فرهنگی دیگر، مردم را به یک موضوع توجه می‌دهد. همچنین وجود برنامه‌های توسعه‌ای ۵ ساله می‌تواند یکی دیگر از محورهای تعیین برنامه رئیس‌جمهور آتی بشمار رود.
رهبر معظم انقلاب در سال ۸۴ همزمان با اولین سال آغاز این برنامه در این‌باره تاکید فرمودند: «یک مدیریت کارآمد، با کفایت و پُرنشاط باید سر کار باشد تا بتواند سازه‌های این برنامه را مستحکم و استوار کند و پایه‌های این برنامه را به طور عمیق و محکم پی‌ریزی کند. اهمیت این انتخابات در این است که ملت ایران می‌خواهد مدیری را انتخاب کند که بتواند موانع اجرای برنامه را از سر راه ملت ایران بردارد؛ مثل بولدوزری که موانع را برمی‌دارد تا جاده‌ای را صاف کند.»
همچنین از آنجا که رئیس‌جمهور مجری اجرای قوانین کشور محسوب می‌شود مصوبات مجلس نیز یکی دیگر از محورهای این برنامه‌ها می‌تواند باشد.
کتایون مافی
