هنوز در لابه‌لای صحبت‌هایش دلش خوش است که روزی که به کارگزاری بیمه مراجعه می‌کند بگویند ظرفیت باز شده و می‌تواند بیمه شود، دو سال از امتحانی که وزارت کار برای کارگران ساختمانی برگزار کرد می‌گذرد و هنوز خبری نیست. هنوز هم وقتی به شعبه‌ای که قرار بود بیمه‌اش رد شود مراجعه می‌کند می‌گویند ظرفیتشان تکمیل شده و نفر جدیدی بیمه نمی‌شود و وعده‌ای برای دوماه آتی می‌دهند. هنوز برق امید چشم کارگر خشک نشده و با وجودی که دو سال است مسیر را می‌رود هنوز کاملا قطع امید نکرده. هم کلامش که می‌شوی دلش می‌خواهد فریاد بزند و بگوید چرا او را که روزانه مزد می‌گیرد هر دو ماه یک روز از کار بیکار می‌کنند تا جواب تکراری بدهند اما با همان متانتی که در چشمانش می‌بینی آرام می‌گوید نمی‌بینی قیمت نفت چقدر افت کرده حتما بودجه نمی‌رسد!!!
دلم می‌سوزد هم برای خیال خوش و اعتماد پیرمرد و هم برای آنهایی که نام فردی غیر را به عنوان کارگر ساختمانی رد کردند تا بیمه شود.
پیرمرد اما دلش دریاست خم به ابرویش نمی‌آورد و به من می‌گوید عادت کرده‌ام فقط به خداوند و بازوهای خودم تکیه کنم همین که بعد از مدتها نام کارگران ساختمانی به زبان افتاده خودش خوب است توقعی دیگر در این اوضاعی که به دلیل شرایط منطقه و قیمت پایین نفت به وجود آمده، ندارم!
نمی‌خواهم نگاه زیبایش را به زندگی خراب کنم، نمی‌گویم که چند دقیقه قبل از شعبه چه شنیدم و مرد پشت باجه چه درد و دل‌هایی را با من عنوان کرد، البته تحت عنوان فردی که نمی‌خواست نامش فاش شود. می‌گذرام همچنان به مسئولان بیمه اعتماد داشته باشد و فکر کند سهمیه تمام شده و حتما آنهایی که زودتر آمدند محتاج‌تر بودند.
اما آن مرد پشت باجه در شعبه به من گفت که عده‌ای به محض اینکه ظرفیتی ایجاد می‌شود برای بیمه کارگران ساختمانی جدید نامهایی را به دفتر ارسال می‌کنند تا بیمه شوند و بدین‌گونه ظرفیت باز نشده تکمیل می‌شد تا همچنان شرمنده آن پیرمردهایی که می‌آیند بشویم. او هم ناراحت بود و می‌گفت کاری از دستش بر نمی‌آید. اما در پساپس این خبرها و اقداماتی که در راستای بیمه کردن کارگران ساختمانی حقیقی صورت می‌گیرد خبری آمد مبنی بر بازنگری بر بیمه کارگران ساختمانی پردرآمد!!
کارگران ساختمانی همان قشر زحمت‌کش و سخت‌کوش جامعه هستند که به دلیل ضایع نشدن حق و حقوق این افراد، سازمان تامین اجتماعی حق بیمه کارگران ساختمانی را ارزان‌تر در نظر گرفته تا از این طریق کمی از مشکلات و زحمات بی‌دریغ‌شان جبران شود. اما اکنون حذف بیمه کارگران ساختمانی پردرآمد یا دوشغله پردرآمد موضوعی است که این روزها در طرح پالایش بیمه کارگران ساختمانی هنوز مبهم است.
بخشنامه این سازمان در خصوص بیمه کارگران بدین صورت است که فردی که به نحوی در رابطه با ایجاد، توسعه، تجدید بنا، تعمیرات اساسی و تخریب ساختمان به طور مستقیم اشتغال داشته و مشمول مقررات خاصی از نظر بیمه و بازنشستگی نباشد، با داشتن کارت مهارت معتبر از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور می‌تواند با ارائه مدارک و مستندات، نسبت به بیمه خود اقدام کند.
از آنجایی که سازمان با کمبود منابع و بودجه مورد نیاز مواجه شد، با وجود ابلاغیه قانون اصلاح ماده ۵ بیمه تامین اجتماعی کارگران ساختمانی، از میان یک میلیون و ۸۰۰ هزار کارگر ساختمانی، یک میلیون نفرشان بیمه نشده و در انتظار اجرای این قانون بوده‌اند که این سازمان نیز علت اجرا نشدن آن را عدم تامین اعتبار از محل وصول پروانه ساختمانی عنوان کرد.
اما در این میان سوءاستفاده‌هایی هم از این بیمه شده است به طوری که برخی از افراد سودجو، خود را کارگر ساختمانی جا زده و برای پرداخت حق بیمه‌ای ارزان‌تر، حقوق کارگران واقعی را تضییع کردهاند به همین منظور سازمان تامین اجتماعی طرحی را به عنوان طرح پالایش کارگران ساختمانی اجرا کرد.
در طرح پالایش کارگران ساختمانی، ۱۴ هزار و ۲۶۳ دوشغله شناسایی شدند که در واقع منبع اصلی درآمدشان از شغلی دیگر تامین می‌شد و آن‌ها برای فرار از حق بیمه و پرداخت ارزان‌تر آن، با اسناد جعلی به این بیمه ورود کردند.
پس از مدتی گزارش‌هایی از کارگران ساختمانی به دستمان رسید که مدعی بودند، در طرح پالایش بیمه کارگران ساختمانی، بسیاری از کارگرانی که ملک و املاک دارند نیز بیمه شان حذف شده و این موضوع نگرانی شدیدی را برای چند کارگری که به تازگی زندگی خود را شروع و با اندک درآمد خود خودرویی خریداری کردهاند به وجود آورده بود که در نهایت خواستار رسیدگی به این وضع شدند.
این در حالی است که محمدحسن زدا، معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی در خصوص طرح پالایش بیمه کارگران ساختمانی و حذف بیمه افراد پردرآمد در یک سایت خبری اعلام کرد : در مرحله دوم طرح پالایش و رفع همپوشانی کارگران ساختمانی مشخص شد که ۱۱ هزار و ۱۴۷ نفر از کارگرانی که تاکنون بیمه بوده اند، خودروهایی بالای ۸۰ میلیون تومانی دارند. وی می‌گوید: همچنین بر‌اساس این پالایش، ۱۱۳۲ نفر نیز از تسهیلات بانکی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان استفاده کردهاند و ۱۹۸۴ نفر که تحت عنوان کارگر ساختمانی بیمه بوده‌اند املاک بالای ۷۰۰ میلیون تومان داشته‌اند.
زدا با بیان اینکه در طی دوسال گذشته ۴ بار قانون کارگران ساختمانی تغییر کرده، معتقد است : در حال حاضر با کمبود اعتبار مواجه هستیم که اگر اعتبار تامین نشود باید یک بار دیگر این قانون را تغییر دهیم چراکه با منابعی که اختصاص می‌دهند بیمه کارگران ساختمانی در خطر است.
با گفته‌های معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی، این طور به نظر می‌رسد که طرح پالایش و اجرای این بیمه هر بار با تخصیص نیافتن اعتبار به گونه‌ای تغییر می‌کند که این سازمان بتواند راه نجاتی برای تامین کارگران بیابد و در حال حاضر مسئولان سازمان راهی بهتر از گیر دادن به املاک و دارایی این قشر پیدا نکرده‌اند.
از سوی دیگر سعید حسینی، مدیر نام‌نویسی و حساب‌های سازمان تامین اجتماعی با بیان اینکه حذف بیمه کارگران ساختمانی میزان درآمد آن‌ها نیست در سایت خبری دیگری می‌گوید : متاسفانه عده‌ای از افراد برداشت ناصحیحی از موضوع کرده و چنین عنوان نموده‌اند که سازمان تامین اجتماعی قرار است کارگران ساختمانی پردرآمد را حذف کند در حالی که این امر خلاف قانون است.
وی با بیان ماده یک قانون بیمه تامین اجتماعی کارگران ساختمانی اظهار داشت: شاغل بودن در صنعت ساختمان، شرط اصلی تحت پوشش قرار گرفتن این افراد است و همچنین لیست افراد دارای جواز کسب و شاغل در سایر صنوف مانند وکلا، مشاوران و پیمانکاران و دارندگان کارت بازرگانی و افرادی که دارای چندین خودرو و ملک گران قیمت و دریافت‌کنندگان تسهیلات بانکی با مبالغ بالا به شعبات مختلف سازمان برای بررسی ارسال می‌شود، در صورتی که اشتغال اصلی‌شان کارگر نباشد از این بیمه حذف می‌شوند.
اما با گزارش‌ها و شکایت هایی در خصوص حذف بیمه کارگران بدلیل داشتن املاکی هرچند ناچیز خود را ملزم به پرس‌وجو از صحت و سقم این موضوع از مسئولان سازمان تامین اجتماعی دانسته‌ایم که متاسفانه با پیگیری‌های چند‌باره موفق به دریافت پاسخ نشده و با هر بار درخواست مصاحبه، زمان آن به تاریخی دیگر موکول شد.
مائده شیرپور
