رئیس‌جمهور ترکیه در دیدار خود با رئیس‌جمهور كشورمان بار دیگر خواستار کاهش قیمت گاز وارداتی از ایران شد که تا پیش از این، ادعای آنها در دادگاه‌های بین‌المللی مطرح شده بود و رای صادر هم به نفع ایران بوده است. این درخواست اردوغان درحالی مطرح شد که تا پیش از این رایزنی‌ها برای کاهش قیمت گاز صادراتی ایران به این کشور حتی در دادگاه‌هاي بین‌المللی به نتیجه نرسیده است.
شکایت بین‌المللی
در بهمن‌ماه سال ۹۲؛ شرکت بوتاش ترکیه با این ادعاها که از ١٨ آذرماه سال ۹۲ صادرات گاز ایران به این کشور ٢٥ درصد کاهش یافته و قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه نسبت به دیگر کشورهای منطقه بالاست و باید کاهش یابد، از ایران به دیوان بین‌المللی داوری شکایت کرد اما این ادعای وی در آذرماه سال گذشته از سوی دیوان بین‌المللی داوری رد شد و این خواست ترکها به نتیجه نرسید. طبق اخبار منتشر شده شهریور‌ماه سال گذشته و قبل از صدور این رای وزیر انرژی ترکیه پیش‌بینی کرد: تهران و آنکارا تا پایان سال ٢٠١٤ درباره قیمت گاز صادراتی ایران به توافق مي‌رسند.
ییلدیز وزیر انرژی ترکیه اعلام کرد: ایران و ترکیه تاکنون به توافق نهایی در مورد قیمت گاز دست نیافته‌اند اما در جریان سفر رئیس‌جمهوری ایران به ترکیه، هیئت ایرانی شرایط جدیدی را برای فروش گاز پیشنهاد کرده‌اند و طبق این پیشنهاد جدید، قیمت گاز مي‌تواند کاهش یابد اما شرایط تعیین شده در آن مطلوب آنکارا نیست.
این پیش‌بینی وزیر انرژی ترکیه در دیدار سال گذشته اردوغان هم به نتیجه نرسید تا اینکه روز گذشته ادعای اردوغان در دیدار با رئیس‌جمهور کشور دوباره آن را مطرح کرد.
درخواست دوباره
طبق اخبار منتشر شده رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه درباره جزئیات دیدار خود با حسن روحانی، اعلام کرد: آنچه مصرا خواستیم درباره انرژی بود زیرا ما بخش اعظمی از گاز طبیعی ایران را مي‌خریم زیرا ما گران‌ترین گاز را از ایران مي‌خریم بنابراین اگر قیمت‌ها پایین بیاید می‌توانیم خرید گاز از ایران را افزایش دهیم.
رئیس‌جمهوری ترکیه بر این ادعاست که باید در بهای گازی که از ایران مي‌خریم به قیمت مناسب برسیم و با در نظر گرفتن دیگر زمینه‌هاي همکاری باید بتوانیم هدف اصلی یعنی حجم ۳۰ میلیارد دلاری مبادلات تجاری میان دو کشور را محقق کنیم.
هرچند تاکنون قیمت فروش گاز ایران به ترکیه به شکل رسمی اعلام نشده است اما در شهریور‌ماه سال گذشته؛ رسانه‌هاي ترکیه ادعا کردند که این کشور گاز را به قیمت ٤٩٠ دلار برای هر هزار متر‌مکعب از ایران خریداری مي‌کند و این در حالی که ترکیه هر هزار متر‌مکعب گاز آذربایجان را با قیمت ٣٣٥ دلار از طریق خط لوله گاز قفقاز جنوبی و هر هزار متر‌مکعب گاز از روسیه را با قیمت ٤٢٥ دلار وارد مي‌کند. طبق قرارداد میان تهران و آنکارا، سالانه ١٠ میلیارد متر‌مکعب گاز از ایران به ترکیه صادر مي‌شود. همچنین ترکیه سالانه بیست میلیارد متر‌مکعب گاز از روسیه و ٦,٦ میلیارد متر‌مکعب از آذربایجان وارد مي‌کند.
شرط گازی
کارشناسان انرژی از این درخواست مجدد ترکها برداشت‌هاي متفاوتی را ارائه می‌کنند به این معنا که عده‌ای معتقدند این درخواست نشان مي‌دهد که ترکها شرط زنگنه مبنی بر کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه را پذیرفته‌اند چراکه در آن زمان زنگنه اعلام کرده بود: به شرطی قیمت گاز ایران به ترکیه کاهش می‌یابد که واردات گاز ترکیه از ایران افزایش یابد چراکه برای ایران سهم بازار بسیار مهم است.
اما گروهی دیگر معتقدند قرارداد گازی ایران و ترکیه قرارداد ۲۵ ساله‌ای است که در سال ۱۹۹۶ برای صادرات سالانه تا ۱۰ میلیارد متر‌مکعب گاز امضا شده است و پیرو آن از سال ۲۰۰۲ ایران روزانه ۳۰ میلیون متر‌مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند.
این گروه با اشاره به اینکه حجم صادرات گاز ایران به ترکیه در حدی است که این کشور پس از روسیه دومین تامین‌کننده گاز ترکیه شد مي‌گویند: این قرارداد از نظر قیمت مطلوب است و با توجه به توافق صورت گرفته دلیلی وجود ندارد که این قیمت تغییر کند مگر آنکه درصدد باشند تا امتیاز‌هاي دیگری از ترکها دریافت کنند.
این کارشناسان مدعی هستند اگر ترکها بپذیرند روند صادرات گاز ایران به اروپا را هموار کنند آنگاه می‌توان امیدوار بود که بتوان نسبت به کاهش قیمت گاز اقدام کرد که این اتفاق هم خود بعید به نظر مي‌رسد چراکه اولین کشوری که بیشترین فشارها را اعمال کند کشور روسیه خواهد بود.
اروپا در رویای گاز ایران
این گروه از منتقدان معتقدند با توجه به روند توافقات اگر این اتفاق رخ داد و ایران گاز خود را به اروپا صادر کنند با توجه به اینکه اروپایی‌ها نیز در تلاش هستند تا خود را از سلطه روسیه در مورد واردات گاز خارج کنند آنگاه ایران به یک اهرم قدرت در منطقه تبدیل خواهد شد که قطعا مطلوب برخی از کشورها نیست.
اظهار‌نظر کارشناسان انرژی در حالی است که طبق اظهار‌نظر دست‌اندرکاران گازی کشور با ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید گاز امکان افزایش حجم صادرات گاز ایران به ترکیه وجود دارد.
در همین زمینه روز گذشته معاون وزیر نفت در امور گاز اعلام کرد: شرکت ملی گاز در پاسخ به ادعای طرف ترک اعلام کرد آمادگی کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه را نداریم مگر اینکه قرارداد جدید نوشته شود و طبق آن قرارداد ترکیه حجم بیشتری گاز از ایران خریداری کند.
