در هفته‌های اخیر بازار این اوراق به دلیل رونق بازار مسکن و افزایش تقاضا برای تهیه این اوراق، گرم شده و به همراه آن قیمت این اوراق نیز رشد کرده است. از سوی دیگر در همین راستا شرایط جدید از سوی فرابورس بر معاملات صورت گرفته درباره خرید و فروش اوراق تسهیلات خرید مسکن اعمال شد و به عقیده این گروه نوسانات این بازار نشات گرفته از همین مساله و برخی عوامل دیگر است.
در همین راستا مدیرعامل فرابورس ایران از تلاش ارکان بازار سرمایه برای برقراری ثبات قیمتی در اوراق تسهیلات مسکن خبر داده و می‌گوید: بانک مسکن نیز در حال طراحی برنامه‌ای است تا برای «تسه»ها بازارگردانی و در مواقع بحران و افزایش تقاضا بازار را کنترل کند.
هرچند بازار مسکن در طول سال‌های اخیر همواره با رکود روبه‌رو بوده اما اوراق تسهیلات مسکن هر از چند گاهی این نوسان را تجربه کرده که برخی دلایل آن را شایعه و برخی شروع برنامه‌ها و وعده‌های دولتمردان برای رونق این بازار اعلام می‌کنند.
نکته جالب در میان گفته‌های این کارشناسان آن است که برخی از آنها معتقدند چنین نوساناتی که هر از گاهی در این بازار ایجاد می‌شود تنها و تنها شایعه بوده چراکه برنامه‌های تدوین شده از سوی متولیان تاکنون که سه سال از عمر دولت می‌گذرد شکل اجرایی به خود نگرفته بنابراین نمی‌توان چنین اتفاقی را ناشی از جو مثبت اقدامات اجرایی متولیان برشمرد و تنها می‌توان آن را بازی این اوراق با حال و هوای این روزهای بازار مسکن دانست.
کارشناسان بازار مسکن در تشریح این روند و نوسان قیمتی آن می‌گویند: در گذشته اعمال محدودیت‌ها باعث شد که عرضه اوراق افزایش و تقاضا برای خرید آن در کوتاه مدت تا حدودی کاهش یابد و به تبع آن بازار اوراق متعادل شده و قیمت‌ها کاهش یابد اما این مهم دیری به طول نینجامید و مجددا قیمت‌ها این اوراق دچار نوسان صعودی شد.
تلاش فرابورس برای ثبات قیمتی اوراق مسکن
امیر هامونی با اشاره به اینکه فرابورس و سایر ارکان بازار سرمایه در تلاشند تا ثبات قیمتی برای اوراق تسهیلات مسکن برقرار شود گفت: برای دستیابی به این مقصود راهکارهایی درنظر گرفته شده است و به همین منظور در راستای از بین رفتن سفته‌بازی در اوراق تسهیلات مسکن، قانونی اتخاذ شده است که براساس آن معامله‌گرانی که اوراق مربوط به ما‌‌های آبان ۹۴ و پیش از آن را خریداری کرده باشند به مدت دو ماه با محدودیت عدم فروش این اوراق روبه‌رو هستند و اگر اوراق تسه آذر ۹۴ به بعد را نیز خریداری کنند به مدت ۴ ماه قادر به فروش این اوراق در بازار نخواهند بود.
وی درخصوص افزایش قیمت اوراق تسه به دلیل کاهش عرضه اوراق در هفته‌های گذشته نیز گفت: مهمترین موضوع در این زمینه منابع بانکی است؛ چراکه منابع بانک مسکن محدود است و باید نقدینگی لازم وجود داشته باشد تا بتوانیم این اوراق را به دست مردم برسانیم.
هامونی اضافه کرد: از سوی دیگر تعادل اوراق تسهیلات مسکن در بازار سرمایه موضوعی زمان‌بر است؛ چراکه سپرده‌گذار باید پول بگذارد و منبع «تسه»ها مشخص شود و سپس آنها را وارد بازار کند. در این میان یک فاصله زمانی بین فضای عرضه و تقاضا وجود دارد و بانک مسکن به خودی خود نمی‌تواند تسه تولید کند، بلکه براساس سپرده‌گذاری‌ها تسه‌ها تولید می‌شود و بانک مسکن از سپرده گذاران بزرگ تقاضا می‌کند تا سپرده‌گذاری کنند تا با آن منابع بانک بتواند اوراق جدید منتشر کند.
مدیرعامل فرابورس ایران ادامه داد: با وجود همه این موارد، بانک مسکن در حال طراحی برنامه‌ای است تا بتواند برای «تسه»ها بازارگردانی کند تا در مواقع بحران و افزایش تقاضا بازار را کنترل کند.
به گفته این متخصصان بهترین روش برای کنترل قیمت، رقابتی کردن بازار اوراق تسهیلات خرید مسکن از طریق گسترش امکان انتشار این اوراق از طریق تمامی بانک‌هاست که طرح آن از سوی شورای پول و اعتبار مورد بررسی قرارگرفته و به سخن دیگر اعمال این راهکارهای بلندمدت است که می‌تواند از نوسانات قیمت اوراق تسهیلات خرید مسکن جلوگیری کند.
این گروه معتقدند باتوجه به آنکه افزایش قیمت اوراق تسهیلات خرید مسکن باعث می‌شود تقاضا برای خرید اوراق و تقاضا برای دریافت تسهیلات کاهش یابد و همین موضوع کاهش تقاضا در بازار مسکن را به همراه داشته باشد، چنین محدودیت‌هایی بر خریدو فروش اوراق اعمال شد.
وی بیان کرد: این محدودیت‌ها موجب کنترل و کاهش قیمت اوراق است و انتظار می‌رود که این راهکار تاحدودی اثرگذارباشد و از کاهش تقاضا و تعداد معاملات در بازار مسکن جلوگیری کند.
ثبات بازار تا پایان سال
در این راستا رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز با اشاره به رشد ۲۰ درصدی معاملات مسکن شهر تهران در پنج ماهه نخست سال‌جاری گفت: فکر نمی‌کنم حجم معاملات در حدی باشد که شاهد جهش معاملات در نیمه دوم سال‌جاری باشیم، چون در سال انتخابات قرار داریم و تقریبا از اسفندماه معاملات افت می‌کند.
حسام عقبایی ادامه داد: برعکس تهران در کل کشور شاهد سیر نزولی معاملات هستیم به‌طور مثال در مردادماه امسال ۵۹ هزار و ۹۸۶ قرارداد خرید و فروش در کل کشور امضا شد که این رقم در مردادماه سال گذشته ۹۰ هزار قرارداد بود که کاهش ۸۰–۷۰ درصد را نشان می‌دهد. علت اصلی این است که رونق مسکن معمولا از پایتخت نشأت می‌گیرد.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک درخصوص اینکه افزایش معاملات شهر تهران چقدر در قیمت‌ها تاثیر گذاشته است، گفت: قیمت خرید و فروش در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۲ تغییر چندانی نداشته و حتی در برخی نقاط شاهد کاهش قیمت هم بوده‌ایم. در حال حاضر نیز ظرفیت افزایش قیمت وجود ندارد هم‌اکنون عرضه‌کنندگان زیاد هستند. با این حال پیش‌بینی من این است که تا پایان سال ثبات نسبی در بازار مسکن حاکم شود.
عقبایی در مورد تخطی بعضی دفاتر املاک از نرخ‌های مصوب کمیسیون که اتحادیه تعیین کرده تصریح کرد: قاعدتا مشاوران املاک در هر شهری نرخی دارند که کمیسیون نظارت آن شهر تعیین می‌کند. مثلا در شهر تهران در قراردادهای خرید و فروش تا ۵۰۰ میلیون تومان نیم درصد از هر طرف معامله و از ۵۰۰ میلیون تومان به بالا ۰.۲۵ درصد از هر طرف معامله به عنوان کمیسیون دریافت می‌شود.
وی ادامه داد: در کمیسیون اجاره شهر تهران نیز یک چهارم اجاره ماهانه از هر طرف معامله به عنوان حق کمیسیون دریافت می‌شود.
عقبایی اذعان کرد: من تخلفات را تکذیب نمی‌کنم، اما مشاوران املاک حق انجام این کار را ندارند. هر مشاور املاکی که بخواهد بیش از نرخ‌های تعیین شده مبلغی دریافت کند با آن برخورد می‌کنیم که در این خصوص شهروندان اگر به موردی برخورد کردند می‌توانند با شماره ۷۳۳۴ تماس بگیرند که در این صورت ما نسبت به بازپرداخت مبلغ اقدام می‌کنیم و حتی تا پلمب واحد صنفی و ابطال واحد پروانه کسب با خاطیان برخورد می‌کنیم.
