یک کارشناس مسائل سیاست خارجی در واکنش به پیشنهاد بچهگانه اروپا به ایران برای مقاومت در برابر فشار آمریکا که به نقل از یک روزنامه آمریکایی منتشر شده است معتقد است؛ چشمانداز غیرشفاف مذاکره با اروپا امروز به شکلی جدید منعکس شده است و ملت ایران سالیان گذشته این آبنبات چوبی را پس زده است، حالا دستگاه دیپلماسی کشورمان باید در چارچوب برجام منافع جمهوری اسلامی ایران را سرشماری و برای دستیابی به آن اقدام کند.
ایران تا ۲۰۲۰ مقابل فشار آمریکا مقاومت کند؛ این تیتری بود که به تازگی روزنامه آمریکایی روزنامه والاستریتژورنال به جمهوری اسلامی توصیه کرده است.
این روزنامه گزارش داده؛ در حال حاضر تفکر غالب در میان کشورهای اروپایی این است چنانچه ایران بتواند تا سال ۲۰۲۰ در برابر فشارهای آمریکا مقاومت کند، رأیدهندگان آمریکایی ممکن است رئیسجمهور جدیدی انتخاب کنند که روال کار را تغییر خواهد داد.
در شرایطی که شرکتهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام یکی پس از دیگری بازار ایران را ترک میکنند، دولتهای اروپایی که مدعی بودند قصد دارند از ایران حمایت کنند اکنون روی تقاضاهای خرید نفت از سوی چین، هند و ترکیه برای زنده نگاه داشتن توافق هستهای حساب باز کردهاند.
روزنامه آمریکایی اضافه کرده برای اکثر کشورهای اروپایی قطع دسترسی به اقتصاد ۲۰ تریلیون دلاری آمریکا و منفک شدن از نظام مالی غرب در ازای حضور در اقتصاد ۴۰۰ میلیارد دلاری ایران چندان معنادار نیست.
«برایان هوک»، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران گفت: تبعیت از تحریمها از لحاظ اقتصادی به نفع آنها است. ما واقعاً نیاز به انجام کارهای اقناعی زیادی روی این شرکتها و بانکها نداریم.
والاستریتژورنال ادعا کرده در چهار ماهه اول طرح دو مرحلهای احیا تحریمها علیه ایران، تقریباً نیمی از ۶۷ شرکتی که طبق فهرست جهانی فورچون-۵۰۰» در ایران سرمایهگذاری کرده بودند بازار این کشور را ترک کردهاند. بسیاری از این شرکتها اروپایی هستند.
برخی از شرکتهای دیگری که گفتهاند قصد دارند از تحریمهای آمریکا سرپیچی کنند ممکن است قبل از احیای مرحله دوم تحریمها در تاریخ ۵ نوامبر (۱۳ آبانماه) نظرشان را تغییر دهند.
ارزیابی مقامهای اروپایی است که تصمیمگیران در ایران مزیتهای چندانی در ترک توافق هستهای نمیبینند، زیرا چنین اقدامی به تنشها با آمریکا دامن زده و باعث خواهد شد کشورهای اروپایی هم تحریمهای خودشان علیه ایران را احیا کنند.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنیها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنیها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هستهای خارج خواهد کرد. ترامپ سرانجام سهشنبه ۸ می (۱۸ اردیبهشتماه) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج کرد.
اروپا به دنبال خرید زمان است
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی درخصوص پیشنهاد اخیر اروپاییها به تهران که به نقل از روزنامه وال استریت ژورنال مطرح شده است، به سیاست روز گفت: با توجه به چند دوره مذاکره با کشورهای اروپایی برای حفظ برجام و عدم نتیجه مطلوب در این مذاکرات و تذکرات وزیر خارجه ایران به این کشورها، روزنامه والاستریتژورنال توصیهای را به جمهوری اسلامی ارائه نموده است مبنی بر اینکه برای عبور از پدیده ترامپ میتوانید تا پایان دوره ریاست جمهوری وی تحمل نموده و پس از سال ۲۰۲۰میلادی موضوع برجام را به عنوان یک توافقنامه مورد قبول اروپاییها مجدد مطرح نمایید و با دولت جدید امریکا که به ریاست فردی غیر از ترامپ خواهد بود از مواهب برجام استفاده کنید.
وی افزود: مشخص نیست این روزنامه پر تیراژ آمریکایی این نسخه را که برای ملت ایران پیچیده است خود تجویز نموده و یا این نسخه دارویی است که سیاستمداران اروپایی که مدعی قبول برجام هستند برای ملت ایران تجویز نموده باشند؟
این استاد دانشگاه اظهارداشت: در حقیقت این راهکار بچهگانه، غیرسیاسی و غیرحقوقی مانند آبنبات چوبی است که سالیان گذشته ملت ایران، آن را پس زد و با همت دانشمندان جوان خویش به غنیسازی مورد نیاز دست یافت.
به باور صدرالحسینی؛ آنچه به نظر میرسد چشم انداز غیر شفاف مذاکره با اروپا است که امروز به شکلی جدید در این نشریه منعکس شده است، بنابراین براساس رهنمود مقام معظم رهبری گفتوگوها با اروپاییان نباید قطع شود اما، باید ضمن اتکا به توانمندیهای داخلی و افزایش قدرت ساخت درونی و عدم اعتماد به طرف اروپایی، دستگاه وزارت امور خارجه هرچه سریعتر راههای دستیابی به منافع جمهوری اسلامی در چارچوب برجام را احصاء نموده و برای دستیابی به آن اقدام نماید.
وی همچنین بیان داشت: در مدت کوتاه نیز عملکرد و تاثیرات آن را در حوزههای مختلف بانکی، تجاری، اقتصادی، بیمهای و سیاسی به ملت ایران گزارش دهد.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر میرسد اروپاییها با خرید زمان به دنبال همراهی پنهانی با آمریکاییها و علاقهمند هستند مرحله دوم تحریمهای آمریکا علیه ملت ایران آغاز شود تا بتوانند به این بهانه امتیازات بیشتری را دریافت نموده و با بهانه قرار دادن افزایش تحریمهای آمریکا حقوق کمتری از ملت ایران را که قاعدتا باید درچارچوب توافقنامه برجام به آن میرسیدند تسهیل نمایند.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان