اگرچه دولت کاهش تورم را یکی از برنامههای جدی خود از ابتدای روی کارآمدنش میداند اما مردم این کاهش تورم را در زندگی خود به صورت ملموس حس نکردهاند و گزارش مقایسهای بانک مرکزی از وضعیت قیمتها در یکساله اخیر هم این موضوع را تائید میکند.
به گزارش مهر، اگرچه کنترل تورم یکی از ضرورتهای امروز اقتصاد ایران به شمار میرود، اما عدم تمرکز بر تولید و چرخیدن چرخ آن با ظرفیت کامل یا حداقل متناسب سبب شده است که مهار تورم با کنترل قیمت کالاهای اساسی و تامین مایحتاج مردم با قیمت مناسب همراه نباشد و هرچقدر هم که دولت تورم را کنترل کند، اثر ملموسی در معیشت خانوارهای ایرانی نداشته باشد، این در حالی است که اگر این روزها پای صحبت مردم کوچه و بازار بنشینیم، به درستی متوجه میشویم که آنها آثاری از ارزانی را در زندگی روزمره خود احساس نکردهاند.
البته دولتیها بارها و بارها بر این موضوع پافشاری کردهاند که کنترل تورم به معنای کاهش قیمتها نیست، اما به نظر میرسد آنچه را که مردم از دولت انتظار دارند، این است که سفرههای آنها گستردهتر شود و بتوانند به سبد کالایی غنیتری دسترسی داشته باشند، این در شرایطی است که اکنون سطح دسترسی بسیاری از مردم به کالاهای اساسی به دلیل افزایش قیمت محدودتر شده است.
مقایسه قیمتهای رسمی کالاهای اساسی در روزهایی که دولت جدید سرکار آمد، با اکنون که تقریبا یکسال از عمر دولت میگذرد، افزایش شدید قیمت برخی کالاهای اساسی را نشان میدهد در حالی که مردم این انتظار را دارند که دولت قیمتها را کنترل کرده و سطح رفاه آنها را بالاتر ببرد؛ انتظاری که این روزها علیرغم کاهش تورم چندان برای مردم قابل لمس نیست.
در عین حال به نظر میرسد در کنار آن باید شرایط را به گونهای پیش برد که مردم نیز دسترسی مناسبتری به کالاها داشته باشند که این دسترسی به معنای وفور کالا و قیمت مناسب است، چراکه اگر قیمت بالا باشد، نه تنها مردم نمیتوانند به راحتی مایحتاج خود را تامین کنند، بلکه به رکود نیز دامن زده میشود و کالاهای تولیدی کارخانجات، خریدارانی نخواهند داشت.
کمفروشی برخی از تولیدکنندگان به روایت عمدهفروشان
یکی از عمدهفروشان مواد غذایی میگوید: دوره تجدید انبار برای کالاها کوتاهتر شده است و اگر در گذشته سفارشات کالایی را در فواصل یکماه یا پانزده روزه به تامینکنندگان کالا ارائه میکردیم، اکنون این با تاخیر زمانی بیشتری صورت میگیرد، چراکه عمدتا خریداران برای کالاها کمتر شدهاند.
وی میافزاید: البته تولیدکنندگان نیز برای اینکه بتوانند کالاهای خود را بفروشند، حاضر هستند که به عمدهفروشان تخفیفهای بیشتری بدهند و البته شاید کمفروشی هم در این میان صورت گیرد، چراکه عمدتا کالاهایی که عرضه میشود، با پوششهایی پوشانده شده که محتوای آن در نگاه اول مشخص نیست که کاهش یافته، اما این موضوع رخ داده تا حداقل اگر اجازه افزایش قیمت به این تولیدکنندگان داده نمیشود، به نوعی هزینههای تولید پوشش داده شود.
این طور که این فروشنده میگوید عملا مردم برای خرید کالاهای کمتر، پول بیشتری میپردازند و حتی اگر قیمت برخی از اقلام اندکی هم افزایش داشته است، اما ماده موثر یا میزان وزنی محتویات درون یک بسته ماده غذایی کاهش داشته است، بنابراین مردم علیرغم اینکه با افزایش قیمت کالاها مواجه هستند، اما کالای کمتری را نیز تحویل میگیرند.
توافق پنهانی با تولیدکنندگان!
سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد که پروندههای زیادی از سوی تولیدکنندگان برای بررسی مجدد قیمتها و افزایش احتمالی آنها به این سازمان ارائه شده است که با برخی از این افزایش قیمتها موافقت و با برخی دیگر موافقتی صورت نگرفته است.
در این میان، برخی از تولیدکنندگان میگویند مجبور هستند برای پوشش هزینههای خود، جلوگیری از بیکار کردن کارگران و حضور مستمر در بازار، وزن کالاهای عرضه شده خود را پایین آورده و در مقابل، قیمت را ثابت نگه دارند. برخی نیز به افزایش جزيی قیمت اشاره دارند و قیمتهای درج شده بر روی کالاها را اصلاح کردهاند، البته شاید در سایه نبود بازرسیها و یا حداقل نبود بازرسیهای موثر است که این چنین اقداماتی در تولید صورت میگیرد.
شاید هم دولت با تولیدکنندگان توافقات پنهانی داشته باشد که آنها قیمتها را افزایش ندهند و در مقابل، نوع بستهبندی را تغییر داده و یا وزن کالاهای خود را کاهش دهند تا به نوعی مصرفکنندگان به لحاظ روانی با افزایش قیمت مواجه نباشند، اما در حقیقت مردم برای خرید کالاها پول بیشتری میپردازند یا حداقل همان مبلغ گذشته پرداخت شده، اما وزن کمتری از کالا نصیب آنها میشود؛ به هرحال شگردهایی که اکنون تولید بیمار ایران برای حفظ بازار به کار میبندد، چندان دور از ذهن نیست و سابقهای طولانی داشته است.
در این میان اگرچه گزارشات بانک مرکزی به صراحت افزایش قیمت برخی از اقلام از جمله لبنیات، گوشت، سبزی، تخممرغ و میوه را نشان میدهد، اما بازار هم این افزایش را البته بیشتر از درصدهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی نشان میدهد و به نظر میرسد حداقل در میوه، برنج، روغن نباتی و تخممرغ افزایش به نحو مشهودی صورت گرفته است.
بررسیهای میدانی از میادین میوه و ترهبار نشانگر این است که قیمت هر كيلو مرغ کامل بستهبندی شده ۷۴۰۰ تومان، ران مرغ بدون پوست ۸۶۰۰ تومان، سینه مرغ بدون پوست ۹۸۰۰ تومان و فیله مرغ ۱۴۳۰۰ تومان است. همچنین قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ منجمد وارداتی نیز ۵۸۰۰ تومان تعیین شده است.
قیمت هر کیلوگرم گوشت راسته با استخوان ۲۷۵۰۰ تومان، ران کامل گوسفند با استخوان ۳۳۵۰۰ تومان، سردست ۳۲۳۰۰ تومان، قلوهگاه بیاستخوان ۱۷۸۰۰ تومان، گردن ۲۵۳۰۰ تومان و خورشتی ۲۸۲۰۰ تومان است. قیمت هر کیلوگرم تخممرغ شناسنامهدار متوسط ۸۹۰۰ تومان و هر کیلوگرم تخممرغ درشت نیز ۹۵۰۰ تومان است.
قیمت هر کیلوگرم برنج دمسیاه ۷۸۰۰ تومان، برنج هاشمی ممتاز ۸۳۰۰ تومان، برنج شیرودی ۴۸۰۰ تومان، برنج طارم محلی ۶۸۰۰ تومان است. همچنین قیمت هر بسته ۹۰۰ گرمی عدس ۴۲۰۰ تومان، لوبیا قرمز ۷۴۰۰ تومان، لوبیا سفید ۸۰۰۰ تومان، نخود ۴۶۰۰ تومان، لپه باقلا سبز ۶۵۰۰ تومان و لوبیا چیتی ۸۸۰۰ تومان است. قیمت هر بسته قند شکسته ۹۰۰ گرمی ۲۷۰۰ تومان و شکر نیز ۲۲۵۰ تومان است.
به هرحال به نظر میرسد دولت باید برای بهبود معیشت مردم اقدام جدی کند و شرایط را به گونهای پیش برد که مردم بتوانند به کالاها با کیفیت و قیمت مناسبتری دست یابند و اجازه ندهد که سفره مردم کوچکتر شود. در این میان، باید توجه جدی به بخش تولید، در دستور کار قرار گیرد و چرخ اشتغال و تولید به حرکت درآید تا کالاها با هزینه کمتری تولید شده و به دست مصرفکننده برسد؛ نه اینکه هزینههای سربار تولید، از جیب مصرفکنندگان گرفته شود.