قريب به یک سال است که انجام عملیات سوآپ فرآورده نفتی به دلیل عدم صرفه اقتصادی متوقف شده است، زیرا سوآپ فرآورده باید بر‌اساس تناژ انجام شود اما برخي كارشناسان اين مساله را مطرح مي‌كنند كه عملیات سواپ فرآورده‌های نفتی به دلیل مسائل امنیتی و همچنین عدم سود‌ده بودن، متوقف شده است. اين در حالي است كه ایران در شرایط فعلی می‌تواند با سه کشور ترکمنستان، آذربایجان و عراق عملیات سوآپ انجام دهد، به طوری که حجم سوآپ با کشور ترکمنستان بیشتر از دو کشور دیگر است. گفته مي‌شود كه کیفیت فرآورده‌های نفتی ترکمنستان نسبت به فرآورده‌های نفتی ایران بالاست، اما کیفیت فرآورده‌های نفتی ایران بسیار بهتر از عراق و آذربایجان است.
عضو هیات مدیره اتحادیه فرآورده‌های نفتی ایران با تشریح دلایل توقف سوآپ فرآورده‌های نفتی یکی از دلایل توقف سوآپ سوخت به عراق را فعالیت گروه تروریستی داعش عنوان کرد و گفت: بخش خصوصی آماده ترانزیت و انتقال بنزین امارات به عراق و اقلیم کردستان عراق است.
سید‌حمید حسینی در گفتوگو با مهر با اشاره به توقف سوآپ فرآورده‌های نفتی از کشورهای همجوار به عراق، گفت: شرکت ملی پالایش و پخش نفتی هیچ‌گونه محدودیتی برای توقف سوآپ سوخت ایجاد نکرده بلکه به دلیل شرایط خاص امنیتی عراق سوآپ فرآورده نفتی به این کشور همسایه متوقف شده است.
عضو هیات مدیره اتحادیه فرآورده‌های نفتی ایران با تاکید بر اینکه در طول چند ماه گذشته تاکنون در چندین نوبت مرزهای غربی کشور باز و بسته شده است، تصریح کرد: به دلیل فعالیت گروه تروریستی داعش در عراق شرکت‌های سوآپ‌کننده فرآورده‌های نفتی تمایلی برای سوآپ سوخت به عراق را ندارند.
این مقام مسئول با یادآور یانکه پیش از این سوآپ گازوئیل و گاز مایع از مسیر ایران به عراق و بالعکس انجام می‌شد، بیان کرد: علاوه بر این بخش عمده نفتای مورد نیاز صنایع پتروشیمی ایران توسط عراق وارد و تامین می‌شد.
حسینی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود از مهر‌ماه سال‌جاری سوآپ فرآورده‌های نفتی به ویژه از کشورهای حاشیه دریای خزر رونق بگیرد، تبیین کرد: با توجه به برنامه‌ریزی وزارت نفت برای ذخیره‌سازی سوخت مایع در نیروگاه‌های نیمه‌شمالی کشور، امکان انجام سوآپ و تامین سوخت مایع این نیروگاه‌ها وجود دارد.
عضو هیات مدیره اتحادیه فرآورده‌های نفتی ایران همچنین با اشاره به وجود بحران تامین بنزین در عراق و اقلیم کردستان عراق، گفت: شرکت‌های خصوصی امکان تامین بنزین مورد نیاز عراق با ترانزیت و یا سوآپ بنزین از کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه امارات متحده عربی را
دارند.
وی با اشاره به محدودیت‌های ذخیره‌سازی بنزین در مبادی مرزی در غرب کشور، تاکید کرد: ایران باید از این فرصت برای ترانزیت و سوآپ بنزین به عراق و در اختیار گرفتن بخشی از بازار سوخت این کشور همسایه استفاده کند.
حسینی همچنین از آمادگی شرکت‌های خصوصی برای انجام سوآپ نفت‌خام از کشورهای حاشیه دریای خزر خبر داد و خاطرنشان کرد: شرکت ملی نفت ایران هنوز نرخ جدید سوآپی نفت‌خام از کشورهای حوزه دریای خزر را اعلام نکرده است.
همچنين حسن خسروجردی رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در گفتوگو با فارس با اشاره به توقف این عملیات در طول یک سال گذشته گفت: سوآپ هر تن فرآورده باید بین ۱۰ تا ۲۰ دلار سود داشته باشد، زیرا هم‌اکنون بخش خصوصی برای سوآپ هر تن فرآورده نفتی حدود ۴۰ دلار هزینه پرداخت می‌کند.
وی چندی پیش نيز اعلام کرده بود كه به مسئولان وزارت نفت پیشنهاد داده‌ایم که مبنای سوآپ فرآورده نفتی از معیار «تناژ» به «ارزشی» تغییر کند؛ به این مفهوم که اگر سوآپ‌کننده ۱۰ میلیون دلار فرآورده تحویل گرفت، معادل ۱۰ میلیون دلار فرآورده تحویل دهد، ضمن این که سوآپ فرآورده به طور غیر‌همنام هم یکی دیگر از پیشنهادهای این اتحادیه بوده است؛ یعنی در مقابل فرآورده دریافتی، فرآورده مورد نیاز کشور طرف قرارداد تحویل داده شود.
