در حالی طرح تشکیل ائتلافی نظامی با اهداف ضد ایرانی از سوی آمریکا و انگلیس با ادعای تلاش برای برقراری ثبات وآرامش در خلیج فارس و تنگه هرمز مطرح شده است که بسیاری از کشورها به این ائتلاف نه گفتند و تقریبا آمریکا با ائتلافی تک نفره با شکست مجدد روبرو شده است.
در چند هفته گذشته شاهد سرنگون شدن پهپاد جاسوسی آمریکا توسط پدافند جمهوری اسلامی ایران، انفجارهای مشکوک و نفتکش در دریای عمان و در نهایت اقدام تهران در توقیف نفتکش متخلف انگلیسی بودیم. لندن نیز پیشتر نفتکش ایرانی را در جبل الطارق توقیف کرده بود؛ بعد از این حوادث آمریکا با همراهی انگلیس از اجرای طرح ایجاد ائتلاف عبور و مرور ایمن کشتی‌ها در خلیج فارس و تنگه هرمز خبر دادند که این طرح با واکنش شدید مقامات کشورمان مواجه شده است. به اعتقاد کارشناسان چنین ائتلافی می‌تواند تنش در خاورمیانه را به بحران تبدیل کند.
مقامات کشورمان به این طرح اروپایی‌ها واکنش نشان دادند. معاون اول رئیس جمهور، تشکیل چنین ائتلافی را محکوم کرد. جهانگیری گفت: در طول تاریخ، ایران همواره حافظ امنیت منطقه و خلیج فارس بوده و پدید آوردن ائتلاف، موجب تنش و ناامنی در منطقه شده است.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان هم در بخشی از پیام تبریک پیروزی بوریس جانسون نوشت: ایران دنبال رویارویی نیست. اما ما ۱۵۰۰ مایل خط ساحلی در خلیج فارس داریم. این‌ها آب‌های ماست و ما از آن‌ها محافظت می‌کنیم.
به نظر می‌رسد اروپایی‌ها تمایل نداشتند در این ائتلاف با آمریکایی متحد شوند که هر لحظه ممکن است در منطقه با ایران وارد درگیری شود. حتی یک برخورد جزئی می‌توانست راه شروع عملیات نظامی را باز کند و کل کشورهای اروپایی را درگیر کند. از طرف دیگر طرف‌های اروپایی برجام همواره مخالف خروج آمریکا از برجام بوده اند و حضور آن‌ها در ائتلافی بین المللی به رهبری آمریکا متناسب با یکجانبه‌گرایی آمریکا در سیاست خارجی نیست.
دوره‌گردی پمپئو
پس از پاسخ منفی متحدان اصلی واشنگتن، مقامات آمریکا همچنان تلاش دارند برای حفظ آبرو کشورهای دیگر را برای شرکت در ائتلاف دریایی در خلیج فارس دعوت کنند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه و مارک اسپِنسر، وزیر دفاع آمریکا به منظور دعوت رسمی از استرالیا برای شرکت در ائتلاف دریایی در آب‌های خلیج فارس با وزرای دفاع و خارجه این کشور دیدار و گفتگو کردند.
پس از پاسخ منفی متحدان اصلی واشنگتن مانند آلمان، ژاپن و اسپانیا به درخواست حضور در ائتلاف ادعایی تضمین امنیت دریانوردی در خلیج فارس، مقامات آمریکا برای فرار از این ائتلاف یک نفره همچنان تلاش دارند دیگر کشورها را به ائتلاف دعوت کنند. مهمترین دلیل پاسخ منفی کشورها به درخواست آمریکایی‌ها این است که این ائتلاف را ائتلافی ضدایرانی می‌دانند که می‌تواند تنش‌ها را در منطقه افزایش دهد.
لیندا رینولدز، وزیر دفاع استرالیا، پس از دیدار با مقامات آمریکا با بیان اینکه سیدنی هنوز در این باره تصمیم‌گیری نکرده افزود تصمیم دولت بر اساس منافع حاکمیتی استرالیا خواهد بود.
وی همچنین افزود: درخواست آمریکا درخواستی بسیار جدی و پیچیده است، به همین دولت با جدید تمام این درخواست را بررسی می‌کند.
با توجه به این مواضع و البته ادعاهایی که انگلیسی‌ها در باب حضور بیشتر نظامی منطقه پس از توقیف نفتکششان توسط ایران مطرح کرده‌اند برخی محافل رسانه‌ای و سیاسی تلاش کرده‌اند تا چنان عنوان کنند که از یک سو احتمال گزینه نظامی علیه ایران شدت گرفته است و از سوی دیگر اقدام قاطع ایران در پاسخگویی به تهدیدات دشمنان زمینه ساز افزایش حضور نظامی غرب در منطقه و کاهش نفوذ دریایی ایران خواهد شد.
در حالی آمریکا از پیمان های بین المللی زیادی خارج شده به باور ناظران سیاسی این رویکرد ائتلافی به معنای ضعف و نشانگر به نتیجه رسیدن سیاست مقاومت در برابر آمریکاست.
آمریکا ادعای اقدام برای امنیت خلیج فارس را درحالی مطرح می‌کند که به باور ناظران سیاسی اقدام ایران اجرای قوانین بین‌المللی بوده اما انگلیس در دزدی دریایی آشکار، نفتکش ایرانی را در جبل الطارق ربوده است. حمایت آمریکا از این اقدام انگلیس واهی بودن ادعای آمریکا مبنی بر اقدام برای امنیت دریایی را آشکارتر ساخته که نتیجه آن نیز افزایش آمار مخالفان ائتلاف دریایی آمریکا در جهان است.
هر طرحی برای امنیت خلیج فارس باید با تایید ایران باشد
در همین رابطه یک تحلیلگر سیاسی آمریکایی با اشاره به طرح واشنگتن برای آن چه که ائتلاف دریایی در منطقه خلیج فارس خوانده می‌شود، تاکید کرد که هرگونه اقدامی با هدف امنیت در منطقه باید به تأیید همه طرف‌های مربوطه از جمله ایران برسد. دنیس اتلر در پاسخی به سوالی درباره تلاش آمریکا برای تشکیل ائتلاف دریایی در منطقه و مخالفت کشورها از جمله طرحی که روسیه در برابر این تلاش آمریکا ارائه داده است، گفت: درخواست روسیه برای همکاری در تامین امنیت خلیج فارس مورد تأیید چین واقع شده است و در صورت تمایل آمریکا می‌تواند فرمان اجرای آن توسط شورای امنیت سازمان ملل صادر شود.
وی با اشاره به هدفی که آمریکا از این طرح دنبال می‌کند، گفت: اما ایالات متحده می‌خواهد نیروی امنیتی خود را که متشکل از نیروهای آمریکایی و متحدان اروپایی‌اش است را بطور یکجانبه به خلیج فارس تحمیل کند. اما حتی وفادارترین همپیمان ایالات متحده یعنی انگلیس هم به پیشنهاد آمریکا پاسخ مثبت نداده است.
این استاد آمریکایی تصریح کرد: هرگونه طرح امنیتی در خلیج فارس باید توسط همه طرف‌های مربوطه از جمله ایران مورد تأیید قرار گیرد و توسط سازمان ملل اداره شود.
اتلر در ادامه با اشاره به طرح انگلیس برای منطقه گفت: طرح انگلیس که به طور مستقل از ائتلاف دریایی ایالات متحده و برای پاسخ به اقدام ایران در توقیف نفتکش انگلیسی در خلیج فارس مطرح شده بود، هیچ توفیقی کسب نکرد. این اقدام ایران پس از آن صورت گرفت که نیروهای انگلیسی یک نفتکش ایرانی را با این ادعا که به مقصد سوریه و با قصد نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا در حال حرکت بوده در نزدیکی تنگه جبل‌الطارق توقیف کردند. این درست مثل طرح آمریکایی‌ها است که یک راه حل غربی را بطور یکجانبه برای یک مشکل جهانی تحمیل کرده است. عمل تحمیلی و یکجانبه گرایانه انگلیس درست مثل همان طرح شتابزده آمریکایی، راه حلی غربی برای یک مشکل جهانی است.
این تحلیلگر آمریکایی تاکید کرد: ایالات متحده می خواهد هژمونی منطقهای خود را در خلیج فارس و خلیج عدن حفظ کند. با این حال دیگر بازیگران منطقهای مانند روسیه و چین، بیکار نخواهند نشست و اجازه نخواهند داد که ایالات متحده آمریکا بر منطقه جولان دهد. کشورهای دیگر هم با ایالات متحده وارد ائتلاف نخواهند شد چرا که با این کار فقط خود را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهند و از این رو تمایلی برای رفتن زیر بار آن ندارند.
