همزماني جلسه استيضاح وزير علوم در روز چهارشنبه هفته جاري با سفر قريبالوقوع رئيسجمهور به استان اردبيل حضور روحاني در نشست استيضاح در هالهاي از ابهام قرار دارد.
طرح استیضاح رضا فرجیدانا وزیر علوم، تحقیقات و فناوری كه بيش از يك ماه پيش با ۵۱ امضا تقديم هيئت رئيسه مجلس شده بود روز سهشنبه هفته گذشته از سوی هیئت رئیسه مجلس اعلام وصول شد.
پيش از اين اين طرح با پا درمياني علي لاريجاني رياست مجلس و دادن مهلت یک ماهه به وزیر علوم برای اصلاح برخی رویههای مورد انتقاد استیضاحکنندگان، به تعویق افتاده بود اما وزير نتوانست نظر نمايندگان منتقد را به خود جلب نمايد.
پس از اعلام وصول طرح استیضاح، دولت براساس آییننامه داخلی مجلس ۱۰ روز فرصت دارد برای حضور در مجلس و ارائه توضیحات و دفاع از عملکرد وزیر اعلام آمادگی کند.
اين در حالي است كه حسن روحانی رئیسجمهور کشورمان قرار است صبح چهارشنبه عازم اردبیل شود که این موضوع حضور رئیسجمهور برای دفاع از عملکرد وزیر علوم در جلسه استیضاحش را مورد ترديد قرار داده است و برخي اينگونه پيشبيني ميكنند كه رئیسجمهور در جلسه استیضاح وزیر علوم حضور نخواهد داشت و دفاع از عملکرد این عضو از کابینه برعهده نماینده رئیسجمهور خواهد بود.
البته از آنجا که تعیین زمان استیضاح در مهلت مقرر با پیشنهاد وزیر یا هیئت وزیران است، دولت میتواند خواهان برگزاری نشست استیضاح فرجیدانا در روز سهشنبه باشد، اما اگر این اصرار برای برگزاری جلسه در روز چهارشنبه باشد، به نظر میرسد رئیسجمهور علاقهای به حضور در نشست استیضاح و دفاع از فرجیدانا ندارد.
موضوعی که برخی نمایندگان مجلس به آن اشاره کردند و حجتالاسلام موسی غضنفرآبادی عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس معتقد بود که دولت به دلیل رودربایستی نمیتواند وزیر علوم را عزل کند و استیضاح وی، کمکی به دولت است.
تهديد اصلاحطلبان
اين درحالي است كه گويا اصلاحطلبان انتظار بيشتري از رئيسجمهور دارند و به گونهاي رفتار ميكنند كه تصميمات مجلس تاثيري در خطمشي وزراي دولت روحاني نخواهد داشت.
مجید انصاری درباره تصمیم مجلس به استیضاح وزیر علوم به جهت اعتراض نمایندگان به برخی "خط و مشی"های این وزیر، تاکید میکند که "با فرض آن که استیضاح فرجیدانا رای بیاورد، گزینه بعدی قطعا کسی خواهد بود که تغییری در خطمشی ایجاد نمیشود.
رفتارشناسی اصلاحطلبان نشان میدهد که اگر مجلس، همسو با اصلاحطلبان نباشد، آنها تمايل دارند كه حتي مجلس را منحل كند. نگاهي به اظهارات سعيد حجاريان در اينباره ميتواند سندي بر اين ادعا باشد. وي در گفتوگويي با تاکید بر اینکه مجلس باید همسو با دولت باشد، اینچنین تصریح کرد که باید شرایطی فراهم شود تا دولت بتواند مجلس را منحل کرده و انتخابات زودهنگام برگزار کند!
البته اين اظهارنظرهاي اصلاحطلبان چندان مورد موافق با نظرات رئيسجمهور نيست و به نظر مي رسد كه آنها در صدد هستند تا عقيده خود در اينباره را به دولت تحميل كنند. اظهارات روحاني در ديدار با رئيس مجلس كه اعلام كرد دولت به فكر تقابل با مجلس نخواهد بود نشان دهد كه دولت يازدهم در فكر مقابله با تصميمات مجلس نيست.
با اين وجود اظهار نظر حجتالاسلام مجید انصاری در دیدار اعضای شورای هماهنگی دانشجویان اصلاحطلب شهر تهران، کمتر نشانهای از تمکین به نظر مجلس برای اصلاح برخی روندهای بخشهایی از دولت در خود دارد.
اين نگاه از سوي يكي از اعضای مجمع روحانیون مبارز که از نگاه برخی کارشناسان جزو گروههای رادیکال اصلاحطلب محسوب میشود، نشان ميدهد كه اصلاحطلبان همچنان بر محور عبور از روحاني و حضور قوي در انتخابات آتي مجلس تلاش ميكنند.
شايعه استيضاح سياسي است
علاوه بر خط و نشان كشيدن براي مجلس، اصلاحطلبان از همين حالا اين شايعه را به راه انداختهاند كه اين استيضاح سياسي است و براساس فشار اصولگرايان بر رئيسجمهور بوده است و عملكرد فرجيدانا جايي براي انتقاد ندارد.
با اين وجود نمايندگان مجلس بارها تاكيد كردهاند كه استيضاح به دلايل نارضايتي از عملكرد فرجيدانا بوده و به هيچوجه رنگ و بويي سياسي و جناحي ندارد.
علياصغر زارعي نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینکه اکثر نمایندگان مجلس از عملکرد یکساله وزیر علوم ناراضی هستند، گفت: اگر استیضاح وزیر علوم سیاسی بود، از ابتدا به وی رای نمیدادیم.
وي دغدغه استیضاحکنندگان وزیر علوم را عملکرد وی عنوان کرد و ادامه داد: از ابتدا مشکلات را به وزیر علوم منتقل میکردیم و در همین زمینه جلسات نسبتا زیادی برگزار شد، حتی در برخی از این جلسات مسئولین مجلس نیز حضور داشتند و درخواست همه این بود که وزیر اقداماتی در این زمینه انجام دهد، اما وزیر علوم متاسفانه اقدامی انجام نداد و به همین خاطر احساس کردیم ادامه این روند، ماموریت وزارت علوم را با مشکل مواجه میکند. به همین خاطر گفتیم در این زمینهها در مجلس روشنگری صورت بگیرد و اعتمادی که به فرجیدانا انجام شده، یک بار دیگر مورد تجدیدنظر قرار بگیرد.
نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس خاطرنشان کرد: معمولا وزیر در جلسات میپذیرفت که برخی اقداماتی که نمایندگان اشکال داشتند، مرتفع کند. اما در عمل هیچ اقدام عملی غیر از چند مورد جزيی مشاهده نکردیم.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نيز گفت: مواردی که به عنوان علت استیضاح وزیر علوم مطرح شده و نیز از ترکیب نمایندگان خواستار استیضاح نیز اینگونه بر میآید که استیضاح فرجیدانا رنگ و بوی سیاسی ندارد.
از سوي ديگر محمدصالح جوكار عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره اینکه گفته میشود این استیضاح بیش از اینکه فنی باشد رنگ و بوی سیاسی دارد گفت: فراکسیون یا جریان خاصی خواستار این استیضاح نیست، بلکه ترکیبی از نمایندگان مجلس در فراکسیونهای مختلف با توجه به عملکرد وزیر علوم درخواستکننده استیضاح آقای فرجیدانا هستند.
جوکار گفت: مواردی که به عنوان علت استیضاح مطرح شده است و از ترکیب نمایندگان خواستار استیضاح نیز اینگونه بر میآید که استیضاح وزیر علوم رنگ و بوی سیاسی ندارد.
سيدحسين نقويحسيني سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه استیضاح وزیر علوم نگاهی فنی، اجرایی و کارآمد دارد، گفت: عدم اقدام فرجیدانا برای رفع دغدغههای نمایندگان مجلس مشخص کرد در این رفتار عمد و قصدی وجود دارد.
وي كه يكي از امضاءکنندگان نامه استیضاح فرجیدانا است افزود : استیضاح وزیر علوم، هیچ ارتباطی با بحثها و بازیهای سیاسی ندارد و این موضوع به خاطر عملکرد فرجیدانا است.
وی افزود: نمایندگان مجلس با مشاهده عملکرد وزیر علوم احساس خطر و نگرانی کردند، برای رفع این موضوع هم تلاشهایی صورت گرفت، حتی رئیس مجلس پادرمیانی کرد و یک فرصت یک ماهه هم داده شد تا وزارت علوم به اصلاح این نگرانیها بپردازد ولی فرجیدانا هیچ اقدامی در راستای برطرف کردن نگرانیهای نمایندگان مردم نکرد.
حسینی تاکید کرد: عدم اقدام فرجیدانا برای رفع دغدغههای نمایندگان مجلس مشخص کرد که در این رفتار عمد و قصدی وجود دارد و نمایندگان مجلس به خاطر اینکه وظیفه دارند از اصول و مبانی جمهوری اسلامی دفاع کنند و خطوط قرمز نظام را حفظ کنند براساس این احساس وظیفه، استیضاح وزیر علوم را مطرح کردند.
وی تصریح کرد: پادرمیانی رئیس مجلس برای حل این مشکلات در وزارت علوم، جلسه و نشست نمایندگان با فرجیدانا و مطرح کردن نگرانیها و همچنین فرصت یک ماهه به وی برای رفع این نگرانیها نشان دهنده این است که نمایندگان مجلس نگاه سیاسی به این استیضاح ندارند.
از سوي ديگر عبدالوحيد فياضي با اشاره به اينكه وزیر علوم از مجلس فرصت خواسته بود تا مشکلات مطرح شده از سوی نمایندگان را برطرف کند اما علیرغم وعدهای که داده بود هیچ گامی در جهت حل مشکلات برنداشت گفت: این مسئله فضای مجلس را به سمتی برد که بیشتر اعضای فراکسیون اصولگرایان و رهروان ولایت خواستار استیضاح شوند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ادامه داد: اینگونه نیست که برخی مدعی شدند استیضاح وزیر علوم پایه و اساس فنی نداشته و بر مبنای سیاسی کاری کلیدخورده است، نارضایتی از فضای علمی دانشگاهها و تبدیل فضای علمی کشور به فضایی سیاسی دلیل این اقدام مجلس است.
فیاضی خاطرنشان کرد: اگر برخی همچنین ادعایی دارند باید به آنها گفت سیاسی کاری پاسخ سیاسی کاری است؛ وقتی وزیر علوم در محیط علمی دانشگاه سیاسی کاری میکند باید در انتظار واکنش سیاسی از سوی نمایندگان باشد.
مجلس به استیضاح فرجیدانا رای مثبت میدهد
در همين حال پيشبينيها اينطور نشان ميدهد كه بر خلاف آنچه اصلاحطلبان براي آن ميكوشند استيضاح فرجيدانا راي مثبت ميگيرد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: عدم عمل به وعدههای داده شده از سوی وزیر علوم باعث شد که استیضاح وی فرا فراکسیونی شده و قاطبه فراکسیون اصولگرایان و رهروان ولایت خواستار آن شوند.
عبدالوحید فیاضی نماینده مردم نور با اشاره به اینکه بدون شک مجلس برای حفظ و حراست از حق ملت به استیضاح وزیر علوم رای مثبت خواهد داد، گفت: فضای مجلس حاکی از این است که آقای فرجیدانا در روز چهارشنبه رای اعتماد نمایندگان را کسب نخواهد کرد.
محمدصالح جوکار عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي نيز با اشاره به استیضاح وزیر علوم در جلسه روز چهارشنبه گفت: نگاه همه در چنین شرایطی به مجلس است که چگونه از پس این آزمون مهم برآید، موضوع استیضاح وزیر علوم بسیار فوری است و باید در دستور کار مجلس قرار گیرد.
وی افزود: فضای کنونی مجلس حاکی از آن است که این استیضاح رای مثبت خواهد آورد، زیرا عملکرد آقای فرجیدانا در وزارت علوم و نیز عدم تحقق وعدههای داده شده در فرصتی که طی چند ماه اخیر از نمایندگان استیضاحکننده گرفته بود فضا را به گونهای رقم زده که بعید است بتواند از نمایندگان رای اعتماد بگیرد.