سقوط ۴ پله‌ای ایران در رده‌بندی جهانی کسب و کار و بدتر شدن شرایط کسب و کار در ایران اتفاقی نیست که مربوط به دیروز یا امروز باشد. در سال‌های اخیر هیچ‌گاه این گزارش برای ایران خوشایند نبوده و هر بار که منتشر شده تنها بر مطلوب نبودن روند کسب و کار در کشور و پابرجایی مشکلات و موانع بر سر رشد اقتصادی کشور مهر تایید زده شده است.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در ارزیابی این گزارش در کنار نقاط ضعفی که باید تقویت شده و مسیر پیشرفت را درپیش بگیرد این نکته را گوشزد می‌کنند که برنامه‌های تدوین شده در این زمینه از سوی متولیان و دست‌اندرکاران کارساز نبوده و نتوانسته آنطور که باید مسیر رشد را برای کشور مهیا کند.
حال ناخوش
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در تحلیل این گزارش و آینده متصور برای اقتصاد کشور با بیان اینکه اقتصاد هر کشوری همبستگی زیادی با ایجاد و بهبود زیرساخت‌های اقتصادی و فضای کسب و کار آن کشور دارد می‌گویند: تعیین اهداف اقتصادی مناسب و انتخاب استراتژی‌های هوشمندانه و تبدیل آن به برنامه‌های عملیاتی، بخش مهمی از فرآیند است اما آنچه که اهمیت بالایی در دستیابی به اهداف تعیین شده دارد آن است که بتوانیم در فضای کسب و کار با توسعه روبه‌رو بوده و نسبت به تسهیل آن اقدام شود. این گروه از کارشناسان ایجاد، حفظ و بهبود فضای کسب و کار را نکته کلیدی در دستیابی به اهداف اقتصادی تعیین شده دانسته و معتقدند؛ فضای کسب و کار ارتباط بسیار زیادی با تصویب قوانین و مقررات انجام کار در هر کسب و کار و سهولت یا دشواری این قوانین و مقررات دارد.
به اعتقاد کارشناسان و تحلیلگران در تحلیل وضعیت شاخص فضای کسب و کار درکشور می‌گویند؛ از آنجایی که انجام فعالیت‌های اقتصادی بیشتر زمینه‌ساز رشد سرمایه‌گذاری، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد مردم، افزایش مالیات برای دولت و گسترش رفاه جامعه می‌شود لذا ایجاد فضای کسب و کار توسط فعالان اقتصادی از جمله عواملی است که امیدواری به بهبود اقتصاد کشور درآینده را بیشتر می‌کند اما متاسفانه آنچه ازآمارهای جهانی بر می‌آید این شاخص نه تنها در کشور با مراحل مشکل‌تر، پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر روبه‌رو شده بلکه زمینه‌ساز کاهش انگیزه افراد و اشخاص حقیقی و حقوقی برای انجام و گسترش فعالیتها شده که برآنند آن این نکته را گوشزد می‌کند که حال اقتصاد کشور خوب نیست.
بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود از نزول ۴ پله‌ای ایران در رده‌بندی جهانی فضای کسب و کار خبر داد و اعلام کرد ایران در میان ۱۹۰ کشور در رتبه ۱۲۴ از این نظر قرار گرفته است.
براساس ارزیابی این نهاد بین‌المللی که بر پایه آمار مربوط به یک‌ساله منتهی به ژوئن ۲۰۱۷ (خرداد ۹۶) تهیه شده است فضای کسب و کار در ایران بدتر شده است. براساس گزارش بانک جهانی ایران امسال در شاخص کلی فضای کسب و کار نمره ۵۶.۴۸ را بدست آورده است که اندکی نسبت به سال قبل افزایش داشته است. ایران در گزارش سال قبل این سازمان نمره ۵۷.۲۶ را بدست آورده بود. بر این اساس فضای کسب و کار در ایران بدتر شده است.
شاخص کلی فضای کسب و کار بر پایه ۱۰ شاخص کوچکتر با عناوین آغاز کسب و کار،کسب مجوز، ثبت داراییها، کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه‌گذاری، مالیات، تجارت، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می‌شود. این شاخص در واقع نشان دهنده سهولت و مناسب بودن هرکشور برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و تجاری است.
هر چه نمره کشوری در شاخص کلی فضای کسب و کار بیشتر باشد دلالت بر شرایط بهتر کسب و کار در آن کشور دارد. اما ایران در
رده بندی جهانی فضای کسب و کار میان ۱۹۰ کشور در رده ۱۲۴ جهان قرار گرفته است که نسبت به سال قبل ۴ پله نزول داشته است. در گزارش سال گذشته بانک جهانی رتبه جهانی ایران از نظر فضای کسب و کار ۱۲۰ اعلام شده بود. ایران در سال قبل نیز در این رده‌بندی ۲ پله نزول را تجربه کرده و از رتبه ۱۱۸ به رتبه ۱۲۰ تنزل کرده بود.
در جهان نیوزیلند با نمره ۸۶.۵۵ رتبه نخست از نظر فضای کسب و کار را به خود اختصاص داده است و سنگاپور و دانمارک به‌ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را از این نظر به خود اختصاص داده‌اند.کشور آفریقایی سومالی نیز با نمره ۱۹.۹۸ در رتبه آخر قرار گرفته است.
بهبود وضعیت در ۲ محور شاخص کسب و کار
براساس این گزارش از میان ۱۰ محور کسب و کار در سه محور وضعیت ایران نسبت به سال قبل بهبود پیدا کرده است که عبارتند از آغاز کسب و کار و کسب اعتبارات. ایران در شاخص آغاز کسب و کار در سال قبل نمره ۸۵.۰۵ را کسب کرده بود اما در گزارش امسال نمره ۸۵.۱۶ را بدست آورده که نشان‌دهنده آسان‌تر شدن آغاز کسب و کار در ایران است. ایران در رده‌بندی جهانی رتبه ۹۷ را از این نظر بدست آورده است. نمره ایران به لحاظ دریافت اعتبارات نیز از ۴۵ در سال قبل به ۵۰ در گزارش امسال رسیده و رتبه ایران در این گزارش ۹۰ اعلام شده است.
در ۴ محور کسب مجوز، ثبت داراییها، برق و ورشکستگی وضعیت ایران نسبت به سال قبل بدتر شده است. ایران در این محورها به ترتیب رتبه‌های ۲۵، ۸۷، ۹۹ و ۱۶۰ را در رده‌بندی جهانی بدست آورده است. در بقیه محورها وضعیت ایران نسبت به سال قبل تغییری نداشته است. رتبه ایران از نظر حمایت از سرمایه‌گذاری ۱۷۰، مالیات ۱۵۰، تجارت ۱۶۶ و اجرای قراردادها ۸۰ برآورد شده است.
