ناظران سیاسی بر این باورند که تعامل و گرایش مسکو به سمت تهران ضمن ارتقای عمق تعاملات راهبردی دو کشور در برابر ائتلاف غربی –عربی که برای بر هم زدن آرامش و ثبات منطقه با اهداف منفعت‌طلبانه تشکیل شده سپر محکمی باشد.
"ایگور شووالف" معاون اول نخست وزیر روسیه قرار است هفته آینده ۲۱ فوریه (۳ اسفند ماه) برای انجام مذاکراتی در مورد امضای یک توافقنامه موقت در چارچوب شکل‌گیری منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیایی به تهران سفر کند. دفتر معاون اول نخست وزیر روسیه در این رابطه اعلام کرد: «طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ایگور شووالف در تاریخ ۲۱ فوریه برای یک سفر کاری و دیدار با "محمدرضا نعمت زاده" وزیر صنایع، معادن و بازرگانی و "محمود واعظی" وزیر فناروی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر خواهد کرد. اصلی‌ترین موضوع این دیدارها نیز مذاکره برای عقد توافقنامه موقتی در چارچوب شکل‌گیری منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیایی است.»
لازم به یادآوری است که در ماه دسامبر سال گذشته روسای جمهوری روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان در نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیایی پیشنهاد مربوط به آغاز مذاکرات برای ایجاد مناطق آزاد تجاری این سازمان با کشورهای ایران، مصر، هند و سنگاپور را مورد تایید قرار دادند.
در این نشست سران، "سرژ سرکسیان" رئیس جمهوری ارمنستان تاکید کرده بود که "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران علاقه‌مندی خود برای امضای توافقنامه موقتی با اتحادیه اقتصادی اورآسیایی به منظور فراهم شدن شرایط برای ایجاد مناطق آزاد تجاری را اعلام کرده است.
سفر معاون اول نخست وزیر روسیه به تهران در حالی قرار است صورت بگیرد که چند روز پیش روزنامه «کامرسانت» به نقل از یک منبع خبری اعلام کرد که "دیمیتری راگوزین" معاون نخست وزیر روسیه سفر خود به ایران که می‌بایست) به منظور دیدار و گفت وگو با "سورنا ستاری" معاون رئیس جمهوری ایران در امور علمی و فناوری و "حسین دهقان" وزیر دفاع جمهوری اسلامی انجام می‌گرفت، لغو گردید.
طبق برنامه‌ریزی انجام شده، راگوزین قرار بود در تهران دورنمای همکاری‌های دوجانبه، بویژه در زمینه هوایی، از جمله امکان خرید هواپیماهای مسافربری روسی را بررسی کند. طبق اطلاعات یک منبع خبری این روزنامه، بهانه لغو این سفر، اعلام پیش از موعد اطلاعات مربوط به این سفر بود که مقامات مسکو ترجیح می‌دادند که محرمانه نگه داشته شود. طبق اطلاعات «کامرسانت»، هواپیمای راگوزین و هیئت همراه وی قرار بود صبح روز دوشنبه در تهران به زمین بنشیند، ولی در لحظات آخر معاون نخست وزیر روسیه تصمیم گرفت تا این سفر را لغو کند و توضیح داد که به «دلایل فنی» این سفر فعلا انجام نخواهد شد. البته به گفته مقامات آگاه دولتی، هیچگونه تغییری در سفر آتی شووالف و نوواک صورت نگرفته است.
منبع خبری این روزنامه فاش کرده است که دلیل این اقدام که بندرت رخ می‌دهد، اعلام اطلاعات مربوط به سفر راگوزین به تهران است، در صورتیکه وی از ابتدا خواسته بود تا این سفر محرمانه باشد. مسئله این است که به غیر از نشست کمیسیون علمی و فنی ایران و روسیه، معاون نخست وزیر روسیه قرار بود در این سفر به بررسی «مسائل بسیار حساس» نظامی-فنی نیز بپردازد که از جمله آنها بررسی امکان خرید هواپیماهای مسافربری تولیدی روسیه از طرف ایران بود که این همکاری شامل فناوری‌هایی می‌شود که کشورهای غربی به دلیل تحریم‌ها حاضر به ارائه آنها به ایران نیستند.
هفته گذشته "لوان جاگاریان" سفیر روسیه در ایران در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تاس گفته بود که پیشرفت چشمگیری در همکاری‌های اقتصادی-تجاری بین تهران و مسکو بوجود آمده و میزان مبادلات بازرگانی بین دو کشور به دو میلیارد دلار افزایش یافته است.
البته "دیمیتری راگوزین" اعلام کرد که هیچ توضیحی در مورد اخبار منتشره مربوط به لغو سفرش به ایران ندارد. در ادامه رایزنی‌های مقامات ایران و روسیه ابراهیم رحیم پور معاون آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه که به منظور شرکت در نشست بین‌المللی درباره افغانستان در مسکو بسر می‌برد، دیروز با ایگور مورگولوف همتای روس، آخرین وضعیت همکاری‌ها و مناسبات دو کشور مورد رایزنی قرار گرفت.
در این دیدار که مهدی سنایی سفیر ایران در روسیه نیز حضور داشت، دو طرف با ابراز رضایت از گسترش همه جانبه روابط در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، منطقه‌ای و بین‌المللی، افزایش ۸۰ درصدی حجم مبادلات تجاری را مثبت ارزیابی و بر تداوم این روند تاکید کردند.
برنامه‌ریزی سفرهای مقامات عالی و ارشد دو کشور طی ماه‌های پیش رو و اسنادی که در این سفرها به امضاء خواهند رسید نیز از دیگر محورهای این ملاقات بود. همچنین دو طرف در این دیدار با خرسندی از نتایج مثبت مبارزه مشترک با تروریستها در منطقه به ویژه در سوریه، این همکاری‌ها را مصداق عینی روابط عمیق و پایدار بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه دانستند و تمایل خود را نسبت به گسترش هرچه بیشتر مناسبات در عرصه مقابله با افراط گرایان و تروریستها ابراز کردند.
روابط دیپلماتیک بین ایران و روسیه با اینکه طی سال‌های اخیر فراز و نشیب‌های زیادی داشته اما اکنون رابطه بین این دو کشور بیش از گذشته از همگرایی قابل توجهی برخوردار شده است.
شاید مهمترین دلایل گرایش راهبردی مسکو با اهداف استراتژیک تهران در منطقه است.
البته با برهم زدن برخی معادلات منطقه‌ای که از سوی آمریکا صورت گرفت و نیز مجادله این کشور با مسکو بر سر کریمه موجب شد که روسیه بیش از گذشته بخواهد با تهران متحد شود.
این موضوع هم از این منظر قابل بیان است که نگاه تعاملی جمهوری اسلامی با کشورهای منطقه تا کنش و واکنش‌های سیاسی بین تهران و مسکو به سوی همگرایی پیش رود و در چارچوب این همکاری‌ها، بسیاری از چالش‌های سطح منطقه نیز با حضور موثر ایران و روسیه برطرف شود.
ناظران سیاسی بر این باورند که تعامل و گرایش مسکو به سمت تهران می‌تواند عمق تعاملات راهیردی دو کشور را بیشتر و در برابر ائتلاف غربی –عربی که برای بر هم زدن آرامش و ثبات منطقه با اهداف منفعت‌طلبانه تشکیل شده سپر محکمی باشد. در موضوع سوریه، اما عمق این رابطه هرروز بیشتر شد و منافع امریکا که از حدود ۵۰ سال پیش با کمک کشورهای عربی توانسته بود در خاورمیانه پایگاه‌های نظامی و سیاسی داشته باشد، به خطر افتاد اما جالب اینجاست که کاهش قدرت و نفوذ امریکا در خاورمیانه یکی از اهداف مشترک تهران و مسکو به شمار می‌رود و شاید همین نقطه مشترک به نقطه قوت این تعامل نیز تبدیل شده و تلاش‌های دولت نوپای امریکا برای برهم زدن اتحاد استراتژیک ایران و روسیه تاکنون ناکام مانده است. در این بازی اما رابطه بین تهران و مسکو می‌تواند تعیین کننده باشد و امریکا نیز با فهم این مسئله، به دنبال خاموش کردن جنگ سرد بین خود و مسکو است که البته برخی تحلیلگران برسر کار آمدن دولت دونالد ترامپ را دروازه‌ای بزرگ برای تحقق این موضوع پیش‌بینی کرده‌اند.
