افغانستان را میتوان کشوری نامید که دهها سال است روی آرامش ندیده است. زمانی حضور ارتش سرخ شوروی، روزگاری جنگ داخلی و بعد هم سلطهطالبان و القاعده و از سال ۲۰۰۱ نیز با حضور نیروهای خارجی شرایطی سخت را بر این کشور حاکم ساخته است.
بوش در آن سال با ادعای مبارزه با تروریسم اشغال این کشور را رقم زد بعد از وی نیز اوباما در حالی ادعای خروج نیروها را سر میداد که در نهایت ضمن افزایش نیروها با توافقنامه امنیتی کابل - واشنگتن حضور آمریکا تا سال ۲۰۲۴ را تثبیت کرد. ترامپ در حالی بر سر کار آمد که افغانستان همچنان از اصلیترین مسائل آمریکاست.
نکته قابل توجه در باب تحولات افغانستان زنجیره انفجارهای خونینی است که اخیرا در این کشور روی داده بگونهای که در انفجار در منطقه سبز بیش تاز ۵۰۰ نفر کشته و زخمی شدند و انفجارهای دیگر هم صدها قربانی گرفته است. حال این سوال مطرح میشود که ریشه این بحرانها چیست و چرا افغانستان دوباره گرفتار چنین وضعیتی شده است؟ هر چند بیثباتی و ناامنی ارمغانی است در سالهای اخیر نیروهای خارجی برای افغانستان آوردهاند اما بررسی تحولات اخیر افغانستان نکات قابل توجهی را دارد؟
در یکسوی معادله گروههای تروریستی همچون القاعده و داعش هستند که به دنبال تثبیت قدرت و اشغال اراضی بیشتر هستند. در نقطه مقابل آمریکاییها تحرکات جدیدی را برای افزایش بهرهگیری از ناتو برای منافعشان در پیش گرفتهاند که مواضع ترامپ در نشست اخیر سران ناتو در بروکسل مبنی بر لزوم افزایش سهم اعضا در تامین هزینههای ناتو نمودی از آن است. آمریکاییها مبارزه با تروریسم از جمله افزایش نیرو در افغانستان را از بهانههای این طراحی قرار دادهاند.
اگر نگوییم که میان آمریکا و تروریستها برای تشدید بحران در افغانستان تبانی صورت گرفته اما میتوان به یقین گفت که رفتارهای نظامی آمریکا تشدید تحرکات تروریستها برای خط و نشان کشیدن برای دولت مرکزی و سایر کشورها مبنی بر اعزام نیرو به افغانستان را به همراه دارد که نتیجه آن انفجارهای خونین در شهرهایی مانند کابل است.
حلقه تکمیلی این بحران سازیها اقدامات صورت گرفته از سوی آمریکا و سعودی برای سوق دادن پاکستان از مبارزه با تروریسم در مرزها به همراهی با سعودی در جنگ یمن و سرکوب بحرین است. مجموع این تحولات و البته اهداف سلطهگرایانه آمریکا از جمله در قبال ناتو موجب شده تا افغانستان گرفتار تشدید ناامنیها شود.
شاید بتوان گفت راهکار خروج افغانستان از این وضعیت نه دلبستن به نیروهای خارجی و یا افزایش بودجه ناتو بلکه وحدت داخلی افغانها و در عین حال همگرایی با مبارزان واقعی با تروریسم یعنی مقاومت منطقه و روسیه است که نمود دستاوردهای آنها را در مبارزه آنان با تروریسم در سوریه میتوان مشاهده کرد.