دونالد ترامپ از زماني كه به عنوان رئیسجمهور آمريكا انتخاب شده، در كنار همه اعمال و رفتار متناقض خود، نشان داده است كه تمايلات زيادي براي ورود به جنگي جديد در نظام بينالملل دارد و بيش از همه خواهان آن است كه به شكل يك جانبه آن را به پيش ببرد.
حملات لفظي حتي در سطح هستهاي عليه کره شمالی و همچنين اقدام اوليه براي اين كار كه با اعزام ناو هواپيمابر به آسياپاسيفيك همراه بود، حمله موشكي سحرگاهي به سرزمين سوريه و هدف قرار دادن مواضع ارتش آن، حملات نيابتي به برخي از مواضع رقبا در سوريه از جمله پايگاه حميميم، حمله لفظي و تهديد عليه ايران، آزمايش بمبي موسوم به بمب مادر در افغانستان، نشان دادن تمايلات رقابتي سخت با روسيه و... بخشهايي از اين تمايل هستند تا جايي كه برخي به صراحت اعلام كردهاند كه رئیسجمهور آمريكا خواهان جنگ است.
طبيعي است كه در هر جايي كه دونالد ترامپ دست گذاشته و تهديد به حمله و جنگ كرده با واكنشهاي تند مواجه شده و حتي روسيه به صراحت اعلام كرده است كه نسبت به آن اقدام خواهد كرد. نمونه بارز آن سخنان ولاديمير پوتين است كه تاكيد كرده اگر آمريكا به روسيه يا هر يك از متحدان آن حمله اتمي كند، بدون در نظر گرفتن عواقب آن دست به حمله اتمي خواهد زد.
در تازهترين موضعگيري نيز مقامات آمريكا اعلام كردهاند كه منتظر ديگران نمانده و به تنهايي به سوريه حمله خواهند كرد. نيكي هيلي، نماينده آمريكا در سازمان ملل چنين تمايلي را در قبال تحولات غوطه شرقي اعلام كرده است. به خصوص كه اخبار موجود نشان ميدهد دولت سوريه در حال شكست دادن تروريستهاي حامي واشنگتن در اين منطقه است. اين موضعگيري نيز با واكنش تند مسكو مواجه شده و والری گراسیموف، رئیس ستاد مشترک نیروهای روسیه تاكيد كرد كه در صورتی که ایالات متحده به سوریه حمله موشکی کند، با پاسخ نظامی روسیه مواجه خواهد شد.
اين پاسخ روسيه به آمريكا به طبع پاسخي به رئیسجمهور فرانسه نيز ميباشد كه گفته بود در صورتي كه اثبات شود دولت سوريه از سلاح شيميايي استفاده كرده به اين كشور حمله خواهد كرد. سناريوي استفاده از سلاح شيميايي سالهاست كه دامن دولت سوريه را گرفته است. از اين قبيل پاسخها از سوي ديگر واحدهاي سياسي نظام بينالملل در قبال آمريكا گرفته شده است از جمله مقامات کره شمالی كه تاكيد كردهاند اگر آمريكا به آنها حمله كند بيشك و بيدرنگ از تسليحات فوق استراتژيك استفاده خواهد كرد.
مجموع اين كنشها و واكنشها باعث شده تا دونالد ترامپ از تمايلات جنگطلبانه و آرزوهاي نهفته در ذهن خود عقبنشيني كند و براي جبران آن به دستگاه ديپلماسي پناه ببرد. براي همين منظور بحث گفت و گوها با کره شمالی به عنوان يك نمونه را بر سر زبان رسانهها انداخته است. بر این اساس شاید بتوان گفت ترامپ با برکنار کردن تیلرسون از مقام وزیر امور خارجه به دنبال ایجاد راهبردی جدید در حوزه سیاست خارجی است که نشات گرفته از شکست سیاستهای تهاجمی و باجخواهانه وی است.
نویسنده: فرامرز اصغری