دیدار دولت با رهبر معظم انقلاب در هفته دولت برگزار شد، در این دیدار رهبر معظم انقلاب به بیان نکاتی در زمینه سیاست خارجی داشتند که تأکید بر ارتباط خوب و روزافزون با همسایگان از جمله این نکات بود اما درباره مذاکرات با اروپا ایشان فرمودند: «ارتباط و ادامهی مذاکره با اروپا ایراد ندارد اما باید ضمن ادامهی این کار، از آنها دربارهی مسائلی نظیر برجام و یا اقتصاد، قطع امید کنید.» در عین حال ایشان با انتقاد از رفتار نامناسب اروپا در مسائلی نظیر برجام و تحریمها خاطرنشان کردند: «باید با نگاه شکآلود به وعدههای آنها، از روند مسائل مراقبت جدی کرد.»
همچنین حضرت آیتالله خامنهای برجام را وسیلهای برای حفظ منافع ملی خواندند و افزودند: «برجام هدف نیست بلکه وسیله است و طبعاً اگر به نتیجه برسیم که با این وسیله، حفظ منافع ملی امکانپذیر نیست آن را کنار میگذاریم.اروپاییها باید از بیان و عمل مسئولان دولتی ایران بفهمند که اقدامات آنها تدابیر و واکنش متناسب جمهوری اسلامی ایران را بهدنبال خواهد داشت.» به نوعی این پیامهایی بود که به دولت و تیم دیپلماسی کشور مخابره شد تا سیاستهای سالهای باقی مانده را براساس این موضوعات بچینند. اما این بند از سخنان رهبری را میتوان با کلیدواژههایی که در آن وجود دارد تفسیر کرد.
ادامه مذاکره با اروپا
رهبری در نقطه نخست به این موضوع طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اشاره دارند که مذاکره با اروپا مانعی ندارد و مشکلی در زمینه مذاکره با کشورهای اروپایی نه داشته و نداریم. به نوعی ایشان میخواهند برار چندمینار به آنهایی که تلاش دارند تا در افکار عمومی جهان اینطور وانمود کنند که جمهوری اسلامی اهل مذاکره نیست تاکید کنند که اتفاقا جمهوری اسلامی اهل مذاکره با همه کشورهای جهان در چارچوب مساوی و متعادل است و نشان دهند که هیچ مشکلی در ادامه روند مذاکره با اروپا وجود ندارد.
قطع امید از اقتصاد و برجام
اما نکته بعدی که بلافاصله بعد از این سخن رهبری بیان میشود، اشاره به این اصل مهم که هوشیاری مسئولان را میطلبد است که ضمن ادامه مذاکره با اروپا باید از برجام و اقتصاد قطع امید کرد.
این سخن بدین معناست که رهبر معظم انقلاب میخواهند به مسئولان بگویند که اشتباه گذشته را تکرار نکرده و مشکلات داخلی را با گره زدن به مذاکرات پیش نبرند و از همین ابتدای کار به آنها بگویند که ضمن پیش برد مذاکره با اروپا باید با نگاه به داخل و ایستادن بر سر جای خود، وظایفشان را در راستای بهبود اوضاع معیشت مردم و در عین حال حفظ دستاوردهای هستهای کشور به خوبی انجام داده و آنها را در گرو رسیده به توافق با اروپا تبیین نکنند.
رهبری با این اصل مهم بار دیگر تاکید کردند که موضوعات کلان و معیشت مردم با نگاه به داخل و استفاده از ظرفیتهای نظام حل میشود نه نگاه به دستهای خارجیها و انتظار داشتن از آنها و امید بستن به وعدههایی که تجربه نشان داده که با اطمینان نمیتوان از عملی شدن آن سخن گفت. بر همین اساس سخنان رهبری انتظار میرود که مسئولان نیز در همین راستا با ادامه مذاکره با اروپا نگاه کرده و حل مشکلات معیشتی مردم را در اولویت قرار داده و آن را به نتیجه مذاکره با اروپا گره نزنند.
نگاه با چشم شکآلود به وعده اروپا
رهبر معظم انقلاب بعد از این سخنان به طور اخص و صریح و واضح به مسئولان تاکید دارند که باید با شک به وعدههای اروپا نگاه کرد و سیاستها و استراتژی های نظام را با وعدههای آنها به بازی نگرفت.
در واقع رهبری صراحتا اشاره دارند که اگر مسئولان با نگاه واقعبینانه و منطقی به دستاوردهای مذاکره با اروپا نگاه کرده و آن را در چارچوب واقعیتهای موجود توضیح دهند مذاکرات حاشیهای که در این زمینه ممکن است با بسیاری از کشورها صورت بگیرد برای مردم به اصل مهمی که برایشان رکود و توقع ایجاد کند مبدل نگشته و باعث نخواهد شد که آنها مدتها در انتظار نتیجه مذاکرات بازار را با رکود مواجه کرده و یا برای انجام فعالیتهای اقتصادی خود با احتیاط حرکت کنند چراکه باید بدانند مذاکرات با هر کشوری تنها جزئی از مسایل روزمره کشور است نه کل مسایل کشور که از زندگی مردم تا معیشت آن را به آن گره نزنند. به نوعی رهبر معظم انقلاب به مسئولان میگویند که به هوای مذاکره و با وعدههایی که اروپا میدهد، کار مردم متوقف نشده و به آن وعدههای غیرمطمئن گره نخورد.
برجام وسیله است
در نهایت رهبر معظم انقلاب دو جمله حکیمانه دیگر در اینباره دارند. اول اینکه برجام هدف نیست، یعنی تاکید مجدد بر اینکه هدف اصلی رسیدن به هر توافقی با هر نتیجهای نیست! یعنی نباید به بهانه دست یافتن به توافق ارزشها و خط قرمزها را زیر پا گذاشت و توافق را دستاوردی بزرگ و غیرقابل بار تعبیر کرد. رهبری بر این امر تاکید دراند که برجام یا همان توافق وسیلهای است که میتواند ما را به اهدافمان برساند و باید مانند یک وسیلهای که به ما کمک میکند به اهدافمان که همان برداشتن تحریمها است کمک کند نه اینکه خود امضا و دست دادن را دستاورد دیدده و به نتایج آن کاری نداشته باشیم.
در واقع یکبار دیگر بر این امر تاکید دارد که توافق نداشتن روی مسالهای و پیشبرد اهداف و منافع ملی مانند انچه در طول سالهای ۸۴ تا ۹۲ رخ داد که حاصل آن رسیدن به غنیسازی ۲۰ درصد بود بسیار بهتر است از رسیدن به توافقی که هم دستاوردها را متوقف کند و هم عادیدی برای کشور نداشته باشد و تنها به چهار عکس و امضا خلاصه شود.
خروج از برجام به خاطر منافع ملی
در نهایت ایشان تاکید دارند که اگر منافع ملی در خطر قرار بگیرد از برجام خارج میشوند و به نوعی برای بار دوم بعد از خروج امریکا تاکید دارند که منافع ملیمان را به هیچ تعهد متزلزلی که طرف متقابل آن را نقض کند گره نخواهیم زد و تا جایی بر توافق متعهد میمانیم که طرفهای دیگر نیز متعهد بوده و نتایج این تعهد را در عمل پذیرا شوند نه اینکه ما تنها متعهد مانده باشیم و باز هم بدبینی و بازی با افکار عمومی ادامه یافته و بدهکار شویم به جای آنکگه خسارات ما جبران و حقمان داده شود.
در نهایت اینطور میتوان نوشت که مقام معظم رهبری یکبار دیگر در هفته دولت حجت را بر دولت تمام کرده و عنوان کردند که در راستای برطرف کردن مشکلات مردم باید نگاه به درون کشور داشت و در مسیر بهبود اوضاع کسب و کار و حمایت از تولید و حل مشکلات حرکت کرد و راه برطرف کردن مشکلات داخلی از ژنو و لوزان و اروپا و امریکا نمیگذرد و همانطور که بارها فرمودهاند راهحل مشکلات کشور در داخل کشور است و بس.
نویسنده: سوشیانت آسمانی