آنچه اين روزها در كنار نگارش متن توافق هسته‌اي احتمالي به حاشيه مذاكرات دامن مي‌زند ادعاهاي قابل تامل و درخواست‌هاي نابه‌جا از سوي امريكايي‌ها و بعضا آژانس بين‌المللي اتمي و شخص آمانو است.
به تازگي مديرکل آژانس بين‌المللي اتمي با ورود به خط قرمز جمهوري اسلامي ايران با اصرار بر نقض خط قرمزهاي مردم ايران گفت که «توافق هسته‌اي تهران با ۶ کشور اين حق را براي بازرسان آژانس ايجاد مي‌کند که به دنبال بازرسي از تاسيسات نظامي ايران باشند. يوکيا آمانواين اظهارات را چندي پيش در گفتوگو با آسوشيتدپرس مطرح کرد.
محافل سياسي و شخصيت‌هاي نظامي كشورمان به صراحت اعلام كرده‌اند كه اجازه بازرسي از تاسيسات نظامي را نمي دهند و آن را سناريويي براي سرك كشيدن غرب به مراكز نظامي كشور مي‌دانند. وین بار ديگر میزبان دور جدید رایزنی‌های هسته‌ای در راستای نگارش پیش‌نویس «برجام» است در همین راستا تیم مذاکرهکننده هسته‌ای ایران به سرپرستی سید‌عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکرهکننده بامداد امروز راهی اتریش شدند.
در این دور از مذاکرات معاونان وزیر خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نگارش پیش‌نویس برجام می‌پردازند. آنگونه که عراقچی پیش از این عنوان کرد توافق نهایی بالای ۲۰ صفحه اصل توافق و بالای ۵۰ صفحه ضمائم خواهد داشت.
جمهوري اسلامي ايران عضو ان پي تي است سازوکار بازرسی‌ها و نظارت‌ها به صورت شفاف بیان شده که البته بازدیدهای فراتر از NPT هم به نام پروتکل الحاقی وجود دارد که شرایط آن نیز مشخص است. اما در خواست فراتر از اين پروتكل كاملا غير‌منطقي و خارج از ضوابط بين‌الملل است و اين در حالي است كه رژيم صهيونيستي با داشتن بيش از ۲۰۰ كلاهك هسته‌اي از عضويت ان‌پي‌تي سرباز مي‌زند حتي اجازه بازديد از تاسيسات هسته‌اي‌اش را نمي‌دهد آن وقت آژانس بين‌المللي اتمي بازديد از مراكز نظامي ايران را در چارچوب توافق هسته‌اي و پروتكل الحاقي حق خود تعريف مي‌كند!
اصرار آمانو بر بازرسي از مراکز نظامي ايران به عنوان يکي از خطوط قرمز استقلال ايران، در حالي است که مذاکره‌کنندگان ايران بارها تاکيد کرده‌اند که هيچ‌کس اجازه بازديد از مراکز نظامي ايران را ندارد. محمد‌جواد ظريف وزير خارجه کشورمان پيشتر تاکيد کرده بود که «طبق هر توافقي، تاسيسات نظامي خارج از محدوده بازرسي‌ها هستند.» همچنين هفته گذشته نيز سيد‌عباس عراقچي، عضو ارشد تيم مذاکره ايران، تاکيد کرده بود: «قطعاً هيچ کسي در اين کشور به هيچ فرد خارجي اجازه دسترسي به مراکز نظامي خود را نخواهد داد.» سردار دهقان وزير دفاع نيز با اشاره به اينکه توافقي براي بازديد از مراکز نظامي کشور صورت نگرفته است گفت «هيچگونه بازديدي از اين مراکز پذيرفته نخواهد شد.»
با اين حال، يوکيا آمانو در مصاحبه خود با آسوشيتدپرس گفت که توافق هسته‌اي حق بازرسي از مراکز نظامي ايران را به آژانس مي‌دهد. وي افزود: ايران زماني که با چارچوب توافقي که هم‌اکنون در حال کار کردن بر روي آن هستند توافق کرده، به طور ويژه با اجراي پروتکل الحاقي موافقت کرده است. آمانو اضافه کرد: در بسياري از کشورها هر از چند گاهي ما درخواست دسترسي به سايت‌هاي نظامي مي‌کنيم پس چرا ايران نه؟ اگر ما دليلي براي درخواست دسترسي داشته باشيم اين کار را مي‌کنيم و بر‌اساس چارچوب، ايران بايد آن را بپذيرد. مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي افزود: آژانس هر زمان مي‌تواند درخواست دسترسي، شفاف‌سازي يا بازرسي کوتاه داشته باشد.
اين در خواست در حالي مطرح شده كه علی عراقچی عضو تیم مذاکرهکننده هسته‌ای کشورمان چندی پیش پس از دیدار خود با آمانو (رئیس آژانس انرژی اتمی) ضمن مثبت خواندن این دیدار اظهار داشته بود که دسترسی مدیریت شده به مراکز نظامی ایران تنها طبق پروتکل الحاقی و در شرایط خاص امکان‌پذیر است.
برخي از محافل سياسي در گفتوگو با فارس اين اظهار‌نظر آمانو را ورود بدون اجازه وي به خط قرمز ملت ايران مي‌دانند و آن را درخواستي نابه‌جا قلمداد كردند و حتي در‌خصوص اين اظهار‌نظر عراقچي نيز واكنش نشان دادند.
اجازه بازرسی از مراکز نظامی کشور را به آژانس اتمی نمی‌دهیم
نماینده مردم شهرستان‌های شهرکرد، بن و سامان در مجلس با بیان اینکه خطوط قرمز ایران توسط مقام معظم رهبری به خوبی تعیین شده است، گفت: نباید اجازه بازرسی آژانس از مراکز نظامی کشور حتی به شکل کنترل شده صادر شود.
سید‌سعید زمانیان در واکنش به اظهارات اخیر عراقچی پیرامون امکان بازدید از مراکز نظامی ایران طبق پروتکل الحاقی اظهار کرد: مسائلی که از سوی تیم مذاکرهکننده ایرانی در مذاکرات مطرح می‌شود باید در چارچوب خواسته‌های مردم و رهبری باشد.
وی با تاکید بر اینکه تیم مذاکرهکننده هسته‌ای ایران باید به گونه‌ای عمل کند که زمینه هرگونه زیاده‌خواهی از سوی دشمنان نظام فراهم نشود، گفت: نباید اجازه بازرسی آژانس از مراکز نظامی کشور حتی به شکل کنترل شده صادر شود. این مسئول با بیان اینکه آژانس اجازه بازدید از سایت‌های نظامی ایران را ندارد، خاطرنشان کرد: در توافقی که به شکل دو طرفه انجام می‌شود، آمریکا حق زیاده‌خواهی ندارد و خطوط قرمز نظامی ایران توسط مقام معظم رهبری به خوبی تعیین شده است.
زمانیان با اشاره به اینکه ایران زیر بار چنین بازرسی‌هایی نخواهد رفت، تاکید کرد: در ایران هیچ‌کس اجازه زیاده خواهی به آمریکا و متحدانش نمی‌دهد و مجلس شورای اسلامی نیز به آنچه مخالف قوانین و خطوط قرمز تعیین شده باشد، واکنش نشان خواهد داد. وی با تاکید بر اینکه تیم مذاکرهکننده هسته‌ای نمی‌تواند اجازه بازدید از تاسیسات نظامی را صادر کند، خاطرنشان کرد: تمامی مسئولان و مردمی که دغدغه نظام را دارند هرگز به کسی اجازه نخواهند داد دستاوردهای هسته‌ای کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد.
زمانیان خاطرنشان کرد: مطرح کردن بازدید از سوی آژانس انرژی هسته‌ای از مراکز نظامی از سوی آمریکایی‌ها به این دلیل است که اکنون به زمانی رسیده‌ایم که آمریکایی‌ها باید در مورد لغو تحریم‌ها در مورد ایران تصمیم‌گیری کنند و می‌خواهند که مذاکرات را با چالش مواجه کنند.
بازرسی از مراکز نظامی ایران امنیت ملی کشور را به خطر می‌اندازد
کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه آمریکایی‌ها با سناریوها و گام‌های جدید به دنبال نظارت‌های فراتر از پروتکل الحاقی درباره ایران هستند، گفت: بازدید از مراکز نظامی و حساس ایران امنیت ملی کشورمان را به خطر می‌اندازد.
سیامک باقری کارشناس مسائل بین‌الملل درباره بازرسی از مراکز نظامی ایران توسط غربی‌ها گفت: درباره بازرسی‌ها دو نوع نظارت در دنیا وجود دارد که نظارت در چارچوب پادمان‌ها بخشی از این نظارت‌هاست. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران از زمانی که عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد پادمان را نیز امضا کرد و در چارچوب تعریف و تدوین شده نیز بازرسی‌ها را در حوزه سایت‌های هسته‌ای به صورت عمومی پذیرفت.
باقری اظهار داشت: از سال ۱۹۹۳ به بعد که بحث پروتکل الحاقی مطرح شد، آژانس و غربی‌ها پادمان را برای نظارت بر کشورها کافی ندانستند و آمریکایی‌ها تأکید بر تدوین نظارت‌های فراتر از پادمان را برای نظارت گسترده‌تر بر کشورهای جهان اعمال کردند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: بیش از ۱۴۰ کشور پروتکل الحاقی را امضا کرده‌اند و ۱۲۵ کشور نیز این پروتکل را تصویب و به مرحله اجرا رسانده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را در سال‌های ۸۳ و ۸۴ اجرا کرد و از آنجایی که کشورهای غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی‌شان را با ایران درباره مباحث هسته‌ای تداوم ندادند تهران نیز برای مقابله به مثل اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را ملغی کرد.
باقری گفت: جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را جزء نظارت‌های متعارف می‌داند ولی بحث‌های فراتر از پروتکل الحاقی و دسترسی به سایت‌ها و مراکز نظامی خارج از پروتکل را غیرقابل قبول مي‌داند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: هیچ کشوری امنیت ملی‌اش را با بازرسی و بازدید خارجی‌ها از مراکز مهم نظامی و حساس به خطر نمی‌اندازد لذا نباید این شرایط تحمیلی را بپذیریم. این عضو هیأت علمی دانشگاه افزود: درخواست یوکیا آمانو مدیرکل آژانس و آمریکایی‌ها مبنی بر بازرسی از مراکز نظامی ایران در راستای تحمیل موضوعاتی فراتر از پروتکل الحاقی است لذا به نظر می‌رسد که آنها مایل هستند که تمام برنامه‌های نظامی ایران را تحت نظارت خود قرار دهند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به برخی بازرسی‌ها در پروتکل الحاقی گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال نظارت ذیل پروتکل الحاقی بر تأسیسات هسته‌ای و مراکز نظامی ایران است، اما بر طبق همین پروتکل این نوع بازرسی‌ها باز و رها نخواهد بود و چارچوب خاصی برای بازرسان وجود خواهد داشت.
سناریوی غرب برای سرک کشیدن به همه نقاط ایران
کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است که در صورت بازرسی فراتر از پروتکل الحاقی از تاسیسات نظامی کشور، سناریوی طراحی شده غرب برای سرک کشیدن به همه نقاط ایران عملیاتی می‌شود. ابوالفضل صدقی کارشناس مسائل بین‌الملل درباره بازرسی از مراکز نظامی ایران توسط آژانس گفت: با اینکه جمهوی اسلامی ایران اعتمادی به غرب ندارد ولی تهران به دنبال اعتمادسازی بوده است. وی تصریح کرد: ایالات متحده به هیچ عنوان به دنبال رفع مشکل پرونده هسته‌ای ایران نیست و به همین دلیل تمام تلاش خود را انجام داده تا برنامه‌های اعتمادسازی ایران اجرایی نشود.
صدقی اظهار داشت: در عرصه بین‌الملل برای اعتمادسازی راهکارهایی وجود دارد که یکی از آنها NPT است که جمهوری اسلامی ایران عضو آن می‌باشد. صدقی گفت: وقتی بازدیدها و بازرسی‌ها فراتر از NPT و پروتکل الحاقی از سوی آمریکایی‌ها و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح می‌شود، کاملا مشخص است که آنها به دنبال اعتمادسازی با ایران نیستند. وی اضافه کرد: اگر غرب نسبت به برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران نگرانی و حساسیتی دارد رفع آن تنها از طریق راهکارهای نظارت NPT و پروتکل الحاقی است.
صدقی اظهار داشت: در صورت اجرای بازدید و بازرسی فراتر از پروتکل الحاقی از تاسیسات هسته‌ای و مراکز نظامی کشورمان وارد بازی خواهیم شد که سناریوی آن توسط غربی‌ها برای سرک کشیدن به همه نقاط ایران طراحی شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: بازدید فراتر از پروتکل الحاقی و NPT و بازدید از مراکز نظامی به هیچ وجه با استقلال کشورمان تناسبی ندارد. وی با اشاره به عدم اعتماد به غرب گفت: آمریکایی‌ها با بازرسی از مراکز نظامی ایران به دنبال تکمیل اطلاعاتشان از ایران هستند و می‌کوشند اطلاعات ناقص جمع‌آوری شده از ماهواره‌های خود را از طریق ماموران اطلاعاتی در قالب بازدیدها به دست آورند تا در زمان مناسب ضربه نهایی را به جمهوری اسلامی وارد کنند.
صدقی در پایان تصریح کرد: بازدید و بازرسی از مراکز نظامی با منافع ملی کشورمان منافات دارد ضمن اینکه هیچ کشوری خدشه به حاکمیتش را با بازرسی‌های بین‌المللی نمی‌پذیرد، همچنین این موضوع با قانون اساسی کشورمان در تناقض است و مقام معظم رهبری نیز بارها این موضوع را به عنوان خط قرمز ایران عنوان کردند.
