اولین آسمان‌خراش ایران به نام پلاسکو که با ۱۷ طبقه و اسکلتی فلزی در سال ۱۳۴۱ ساخته شده بود، در تاریخ ۳۰ دی‌ماه ۹۵ پس از تحمل چندین ساعت آتش‌سوزی فروریخت.
فرو ریختن ساختمان پلاسکو منجر به تخریب حدود ۶۰۰ واحد تجاری و اداری فعال و بیکاری حدود ۳ هزار کارگر شد. با روی کار آمدن مدیریت شهری جدید در سال ۹۶ و انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان شهردار جدید، وی در ۴ آذر ۹۶ با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود پیگیری وضعیت کسبه ساختمان پلاسکو را یکی از دغدغه‌های خود عنوان کرد و نوشت: در جلسه‌ای که با مهندس سعیدی‌کیا، رئیس بنیاد مستضعفان داشتم، در این خصوص به توافق نهایی و عملیاتی دست یافتیم. بنیاد مستضعفان در ضلع شرقی ساختمان پلاسکو زمینی به متراژ ۴ هزار و ۳۰۰ متر را تملک کرده است.
بنیاد مستضعفان در تاریخ ۱۱ دی ۹۶ مسابقه‌ای تحت عنوان ایده‌های برتر بازتعریف پلاسکو برگزار کرد که در این مسابقه سعیدی‌کیا رئیس گفت: این اقدام ضمن همکاری با همه سازمان‌ها و نهاد‌های مرتبط هر چه زودتر منجر به ایجاد جایگزینی مناسب برای ارزش از دست رفته ساختمان پلاسکو می‌شود و الگویی شایان توجه در همدلی و همکاری برای پروژه‌های کلانشهر‌ها محسوب می‌شود.
مهدی حجت معاون وقت شهرسازی شهردار تهران هم در ۱۸ دی ۹۶ در نشست خبری گفت: بنیاد مستضعفان زمینی را که در زیر ساختمان بود، به علاوه پارکینگ اکبر واقع در شرق ساختمان پلاسکو به مساحت ۴۲۰۰ متر و ساختمان پنج طبقه پشتی را خریداری کرده تا بتواند مجتمع جدید را بسازد.
وی با تأکید بر اینکه ما از سویی تراکم قانونی طرح تفصیلی را به رسمیت می‌شناسیم و از سوی دیگر هم باید حقوق مکتسبه کسبه را هم در نظر بگیریم، اظهار کرد: با جمع‌بندی‌های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که در ۲۹ دی‌ماه سال‌جاری کلنگ ساختمان جدید پلاسکو زده شود و ساخت پلاسکوی جدید با ۵ طبقه پارکینگ و ۱۰ طبقه روی زمین آغاز شود که این روند حدود سه سال به طول خواهد انجامید.
اما سعدی‌کیا همزمان با اولین سالگرد حادثه پلاسکو در ۳۰ دی ۹۶ اعلام کرد که کار ساخت پلاسکو جدید از دهه فجر آغاز خواهد شد.
اگرچه همزمان با دهه فجر برخی اقدامات عمرانی در محل ساختمان پلاسکو آغاز شد، اما با گذشت کمتر از یک ماه عوامل مسئول شهری با نصب بلوک‌های بتنی و پلمپ کارگاه مانع اجرای عملیات خاکبرداری و جابه‌جایی نخاله‌ها شدند.
بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، این وضعیت را به گردن کسبه ساختمان ۵ طبقه شمالی پلاسکو انداخت و طی اطلایه‌ای اعلام کرد: درپی عدم همکاری و کارشکنی گروهی از کسبه ساختمان ۵ طبقه، عوامل مسئول شهری با نصب بلوک‌های بتنی و پلمب کارگاه مانع اجرای عملیات خاکبرداری و جابه‌جایی نخاله‌ها شدند.
با گذشت چندین ماه از این وضعیت رئیس بنیاد مستضعفان در ۱۳ تیر ۹۷ با برگزاری یک نشست خبری اعلام کرد که ساختمان ۵ طبقه سمت شمالی با مسئولیت و هزینه صاحبان سرقفلی تحت نظر شهرداری تهران و سازمان نظام مهندسی ساخته و تحویل داده خواهد شد.
همزمان با فرارسیدن عید سعید فطر محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان در مراسم کلنگ‌زنی ساختمان جدید پلاسکو که در تاریخ ۲۵ خرداد ۹۷ انجام شد، اظهار کرد: قرار شد ساختمان ۵ طبقه ضلع شمالی برج پلاسکو با شرایط بنیاد مستضعفان به کسبه ساکن واگذار شود و بنیاد مستضعفان ساختمانی در ۱۵ طبقه و ۵ طبقه منفی با کاربری پارکینگ در محل برج سابق احداث کند. وی افزود: ساختمان ۵ طبقه شمالی توسط کسبه و با هزینه خودشان و مجوز‌هایی که کسب می‌کنند، بازسازی خواهد شد.
چند روز بعد از مراسم کلنگ‌زنی علی اعطا سخنگوی شورای شهر تهران به این اقدام واکنش نشان داد و طی تذکری در صحن شورای شهر گفت: کلنگ‌زنی فعلی بر خلاف ضوابط و مقررات است و براساس ماده صد شهرداری، این اقدام باید بعد از گرفتن پروانه انجام شود، لذا نباید اجازه داد موضوعی که تا امروز پرونده آن باز بوده است، در این شرایط به یک مشکل بزرگتر تبدیل شود.
وی افزود: اگر اقدامات لازم جهت صدور پروانه به سرعت انجام نشود و عملیات کلنگ‌زنی و گودبرداری پلاسکو به صورت غیرقانونی شروع شود، این بیم وجود دارد که گودبرداری پلاسکو به موضوعی از جنس گودبرداری کنار برج میلاد تبدیل شود. مقیمی با تأکید بر اینکه میراث فرهنگی درخصوص باغ اکبر، کاملا حقوقی و قانونی نظر داده است، اظهار کرد: علاوه بر آن شهرداری هم بدون هماهنگی و تأیید میراث فرهنگی قادر به صدور پروانه نیست و بنیاد مستضعفان هم بدون پروانه امکان ساخت ندارد. استاندار تهران افزود: بنیاد مستضعفان فرصت دارد طی دو ماه با رعایت مسائل فنی و ایمنی و با دستور شهرداری کار گودبرداری را آغاز و پروانه ساخت را اخذ کند و طرح خود را به تأیید نظام مهندسی و شهرداری برساند.
اعطا سخنگوی شورای شهر تهران نیز که در این جلسه حضور داشت، پیشنهاد داد: اگر مجوز ساخت از سوی بنیاد دریافت نشده است، مصوبه‌ای از کمیسیون ماده ۵ دریافت شود تا تراکم، طبقات و زیربنا مشخص شده و خاکبرداری طبق این طرح اجرا شود.
این عضو شورای شهر تهران به موضوع معافیت دریافت عوارض از سوی شهرداری برای نوسازی پلاسکو اشاره کرد و افزود: این موضوع نیازمند نظر جمعی اعضای شورا است، اما شورا هر اقدامی برای تسریع در اجرای این پروژه انجام می‌دهد و با نگاه مثبت وارد شده است.دو هفته بعد سیدمحمدعلی افشانی شهردار وقت تهران با بیان اینکه مقرر شده بنیاد مستضعفان به عنوان مالک نقشه‌های اجرایی را تهیه کرده و به شهرداری تحویل دهد، گفت: شهرداری پس از تطبیق نقشه‌های تهیه شده با ضوابط و مقررات، پروانه را صادر می‌کند و ساخت ساختمان پلاسکو به سرعت آغاز می‌شود.وی با اشاره به زمان‌بر بودن بررسی نقشه‌های تأسیسات، سازه و معماری، گفت: طبق پیش‌بینی استاندار، ۲ سال برای ساخت پلاسکو زمان لازم است، در حالی که پیش‌بینی من سال ۱۴۰۰ یعنی ۳ سال بعد است.
پیروز حناچی معاون وقت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در ۱۵ تیر ۹۷ گفت: براساس قانون، بنیاد مستعفان برای اخذ پروانه ساخت باید اسناد مالکیت و نقشه‌های ساختمان را ارائه دهد که هنوز این امر محقق نشده است و طبق روال، بخشی از این فرآیند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک پیگیری می‌شود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران با اشاره به تغییرات و محدودیت‌های جدید برای ساخت بنای پلاسکو گفت: در حال حاضر زمینی که قرار است پلاسکوی جدید در آن ساخته شود بسیار محدود شده است، چراکه قرار است بخش شمالی ساختمان مقاوم‌سازی شود و در عین حال به دلیل برخی از مشکلات احتمال حذف زمین شرقی که قبلاً برای توسعه زمین پلاسکو تملک شده بود، وجود دارد.
در حالی که جمیع شرایط نشان می‌داد، مراحل ساخت پلاسکوی جدید روی ریل افتاده و همه اقدامات طبق برنامه جلو خواهد رفت، ناگهان محمدرضا رضایی‌کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس خبر از توقف دوباره این پروژه داد و آب پاکی را بر روی دست همه ریخت.
نژادبهرام با بیان اینکه براساس ضوابط میراث فرهنگی نمی‌توانیم ارتفاع ساختمان را از یک میزان مشخص بیشتر کنیم، گفت: زیرا چهارراه استانبول منطقه حفاظت شده میراث فرهنگی است، ساخت بنای ۱۵ طبقه در آن امکان‌پذیر نیست.
وی با بیان اینکه شهرداری اعلام کرده بود که به خاطر اهمیت موضوع آمادگی دارد خارج از نوبت خدمات لازم را به سازندگان پلاسکو ارائه دهد، گفت: شهرداری این کار را منوط به کسب مجوز سازندگان از میراث فرهنگی کرده بود که بنیاد هم نمی‌توانست مجوز میراث را کسب کند.عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با بیان اینکه آن‌ها ۷ ماه پیش به استانداری رفتند تا از آنجا مشکل‌شان را حل کنند، اظهار کرد:، چون رویکرد استانداری حل مشکل کسانی بود که در پلاسکو دچار حادثه شده بودند، از شهرداری خواست که همکاری کند تا کار این افراد هم انجام شود که در نهایت پرونده به کمیسیون ماده ۵ رفت. وی با بیان اینکه شورای عالی شهرسازی از شهرداری درخواست مدارک کرد، گفت: با توجه به اینکه وضع موجود برخلاف ضوابط بود و هنوز هیچ مدرکی هم به شهرداری داده نشده بود، شهرداری باید تنها در چارچوب ضوابط اقدام می‌کرد و چون می‌خواست خارج از ضوابط کار کند، حتما باید دستور مراجع بالادستی را هم کسب می‌کرد، لذا تاکنون هم هیچ دستوری صادر نشده است.وی با بیان اینکه محدوده خیابان جمهوری دارای بنا‌های ارزشمند میراثی است، تصریح کرد: چند ماه پیش که بنیاد با هماهنگی استانداری اقدام به کلنگ‌زنی کرد، این کار از سوی شهرداری متوقف شد و علت هم این بود که مجوز شهرداری را نداشتند.
۳ شهردار رفتند و فروریختگی پلاسکو هم وارد سال سوم خود می‌شود، اما مسئولان مربوطه هنوز اندر خم کسب مجوز از سازمان‌های مربوطه هستند.از آنجایی که علت توقف این پروژه تعداد طبقات بالا و مخالفت میراث فرهنگی اعلام شده، اکنون مسئولان باید پاسخگو باشند که چرا در این مدت عملیات نقشه‌کشی را در مسیری هزینه کرده‌اند که عملا اجرای آن غیر قانونی است.باید شفاف‌سازی شود که چرا در دو سال گذشته، مسئله ارتفاع ساختمان با میراث فرهنگی حل نشده که حالا پس از انجام این همه هزینه بابت طراحی و نقشه و برگزاری مسابقه، دوباره باید به خانه اول بازگشت و از نو هزینه شود. باشگاه خبرنگاران
