دوشنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۸ - ۰۰:۱۶
کد مطلب : 109231
روزنامه سیاست روز در «چالش قانون» از شاهکارهای قانونگذاری ایران (۶) رونمایی می‌کند:

۱۹ قانون دارای چهار بار تغییرات

۱۹ قانون دارای چهار بار تغییرات

اشاره: تغییرات مکرر قوانین یکی آسیب های مهم نظام قانونگرایی در ایران است که طی مراحل تدوین، تصویب، تایید، اجرا، نظارت و تفسیر قوانین ایجاد می شوند و تاثیرات منفی خود را بصورت بروز مشکلات متعدد در زندگی مردم نشان می دهد. پس از ارائه رکوردداران تغییرات مکرر (با ۵ بار تغییر) در شماره پیشین، در این شماره ۱۹ قانون دارای ۴ بار تغییرات ارائه می شود که هم اکنون از نظر خوانندگان گرامی می گذرد:
مقدمه
بررسی میدانی تغییرات مکرر قوانین موید این حقیقت است که قوانینی که تاکنون ۴ بار تغییر کرده اند از نظر ماهیت موضوعی از جمله مهم ترین امور در اداره امور کشورند که همواره مشکلات متعددی را برای زندگی مردم به همراه داشته اند. قانون تامین اجتماعی، نه تنها در ۵ بار تغییرات دارای رکورد است که ۱۲ قانون از مجموع ۱۹ قانون که دارای ۴ بار تغییرات است مربوط به قانون تامین اجتماعی است. تغییرات مکرر این قوانین مهم از یک سو نشانه درک نادرست تقسیم کار ملی از موضوعات مورد نیاز جامعه است و از سوی دیگر این بی ثباتی با نقض حاکمیت قانون به ناامنی در حقوق و تکالیف اجتماعی منجر می شود. واقعه ای که هم اینک در جامعه شاهد ظهور و بروز آن هستیم. روش تقسیم کار ملی با ۴ بار تغییر قوانین، مبتنی بر روش آزمون و خطا و انجام محاسبات نادرست در فرآیند تدوین، تصویب، تایید، ابلاغ، اجرا، نظارت و تفسیر قانون است.
پراکندگی موضوعی
- قانون تأمین اجتماعی (۱۲ مورد)
- قانون ثبت اسناد و املاک (۲ مورد)
- قانون اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستائی (۱ مورد)
- لایحه قانونی نحوه احیاء و واگذاری اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران (۱ مورد)
- قانون خدمت وظیفه عمومی (۱ مورد)
- لایحه قانونی اصلاح سازمان اداری وزارت دادگستری (۱ مورد)
- قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱ مورد)
بیشترین پراکندگی موضوعی قوانین دارای ۴ بار تغییرات مربوط به قانون تأمین اجتماعی با ۱۲ مورد و سپس قانون ثبت اسناد و املاک با ۲ مورد است.
پراکندگی تغییرات
- اصلاح: (۳۸ مورد)
- حذف: (۳ مورد)
- الحاق: (۲۵ مورد)
- ابطال: (۷ مورد)
- لغو: (۲ مورد)
- تغییر: (۱ مورد)
بیشترین پراکندگی تغییرات در قوانین دارای ۴ بار تغییرات شامل اصلاح با ۳۸ مورد، الحاق با ۲۵ مورد، ابطال با ۷ مورد است.
پراکندگی مراکز و مراجع تصویب کننده
- مجلس شورای اسلامی
- هیأت وزیران
- دیوان عدالت اداری
بیشترین مرجع تصویب کننده قوانین دارای ۴ بار تغییرات شامل مجلس شورای اسلامی و سپس هیات وزیران است.
فهرست قوانین دارای ۴ تغییر
تذکر اینکه منبع اخذ فهرست زیر سامانه قوانین و مقررات درگاه الکترونیک مرکز پژو.هش های مجلس شورای اسلامی است.
۱. شماره قانون: ۹۱۹۴۱
- عنوان قانون: قانون اصلاح مواد ۱ و ۲ و ۳ قانون اصلاح و حذف موادی از قانون ثبت اسناد و املاک مصوب ۱۳۶۵/۴/۳۱ و الحاق موادی به آن
- تاریخ تصویب: ۲۱/۰۶/۱۳۷۰
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ حذف: ۱ مورد؛ الحاق: ۱ مورد)
۲. شماره قانون: ۱۰۱۹۱۵
- عنوان قانون: رأی وحدت رویه دیوان عدالت اداری در مورد ابطال قسمتی از ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی قانون اصلاح مواد ۱ و ۲ و ۳ قانون اصلاح و حذف موادی از قانون ثبت
- تاریخ تصویب: ۳۱/۰۱/۱۳۷۲
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ حذف: ۱ مورد؛ ابطال: ۱ مورد)
۳. شماره قانون: ۱۰۳۷۳۷
- عنوان قانون: ابطال مصوبه شماره ۱۵۸۶/ت۲۴۲۴۶ هـ مورخ ۲۱/۱/۸۱ هیأت وزیران درخصوص سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران و حذف آن از فهرست شماره یک مصوبه (اسامی شرکت های مادر تخصصی) و اعلام ابطال تغییر قانون اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستائی)
- تاریخ تصویب: ۲۰/۰۲/۱۳۸۳
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (تغییر: ۱ مورد؛ حذف: ۱ مورد؛ ابطال: ۲ مورد)
۴. شماره قانون: ۱۰۹۰۲۷
- عنوان قانون: لغو مصوبات مربوط به الحاق تبصره ای به بند ۲ ماده ۲۰ و اصلاح مواد ۳۱ و ۳۲ آیین نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی نحوه احیاء و واگذاری اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران
- تاریخ تصویب: ۱۴/۰۷/۱۳۶۴
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ لغو: ۱ مورد؛ الحاق: ۱ مورد)
۵. شماره قانون: ۱۲۸۹۴۲
- عنوان قانون: ابطال آیین‎نامه اجرائی بند ۵ جزء ب ماده واحد قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی به ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ مصوب ۱۳۷۱ مصوب ۱۳۸۰ موضوع تصویب‎نامه شماره ۵۸۳۵۲/ت۲۵۹۶۰ ه‍ مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۰ هیأت وزیران
- تاریخ تصویب: ۱۷/۰۴/۱۳۸۶
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۱ مورد؛ ابطال: ۱ مورد)
۶. شماره قانون: ۹۱۷۳۹
- عنوان قانون: قانون اصلاح ماده ۶۰ و الحاق دو تبصره به آن و اصلاح ماده ۶۱ قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب سال ۱۳۶۳ و الحاق یک تبصره به آن
- تاریخ تصویب: ۰۸/۰۹/۱۳۶۸
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۷. شماره قانون: ۹۳۶۴۴
- عنوان قانون: قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱
- تاریخ تصویب: ۱۰/۰۷/۱۳۸۰
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۱ مورد)
۸. شماره قانون: ۹۸۳۴۳
- عنوان قانون: لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی اصلاح سازمان اداری وزارت دادگستری و لغو لایحه قانونی اصلاح قانون استخدام قضات
- تاریخ تصویب: ۲۹/۰۸/۱۳۵۸
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۳ مورد؛ لغو: ۱ مورد)
۹. شماره قانون: ۹۹۶۷۵
- عنوان قانون: قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱
- تاریخ تصویب: ۱۴/۰۷/۱۳۸۰
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۰. شماره قانون: ۱۰۳۵۹۵
- عنوان قانون: ابطال بند ۵ ماده ۱۴ آیین نامه اجرائی بند ۵ جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی موضوع تصویب نامه شماره ۵۸۳۵۲/ت ۲۵۹۶۰ هـ مورخ ۲۷/۱۲/۸۰ هیأت وزیران
- تاریخ تصویب: ۲۹/۰۶/۱۳۸۳
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۱ مورد؛ ابطال: ۱ مورد)
۱۱. شماره قانون: ۱۰۴۲۳۴
- عنوان قانون: ابطال مواد ۱۱ و ۱۵ آیین نامه اجرئی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی
- تاریخ تصویب: ۲۹/۰۹/۱۳۸۳
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۱ مورد؛ ابطال: ۱ مورد)
۱۲. شماره قانون: ۱۲۱۳۶۸
- عنوان قانون: آیین نامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و(۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ - مصوب۱۳۸۰
- تاریخ تصویب: ۲۲/۱۲/۱۳۸۰
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۳. شماره قانون: ۱۲۵۶۶۴
- عنوان قانون: اصلاح آیین نامه اجرایی بند ۵ جزء ب ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد ۷۲ و ۷۷ و تبصره ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده ۷۶ مصوب ۱۳۷۱ ـ مصوب ۱۳۸۰
- تاریخ تصویب: ۲۶/۰۱/۱۳۸۲
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۱ مورد)
۱۴. شماره قانون: ۱۲۶۷۶۰
- عنوان قانون: هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۹/۶/۱۳۸۵ به استناد بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶ ) قانون اصلاح مواد (۷۲ ) و (۷۷ ) و تبصره ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ – مصوب ۱۳۸۰ – تصویب نمود.
- تاریخ تصویب: ۲۹/۰۶/۱۳۸۵
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۵. شماره قانون: ۱۲۶۷۶۸
- عنوان قانون: هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۹/۶/۱۳۸۵ به استناد بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶ ) قانون اصلاح مواد (۷۲ ) و (۷۷ ) و تبصره ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ – مصوب ۱۳۸۰ – تصویب نمود.
- تاریخ تصویب: ۲۹/۰۶/۱۳۸۵
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۶. شماره قانون: ۱۲۷۰۴۰
- عنوان قانون: هیئت وزیران در جلسه مورخ ۴/۱۱/۱۳۸۵ به استناد بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶ ) قانون اصلاح مواد (۷۲ ) و (۷۷ ) و تبصره ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ – مصوب ۱۳۸۰ – تصویب نمود.
- تاریخ تصویب: ۰۴/۱۱/۱۳۸۵
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۷. شماره قانون: ۱۲۷۴۴۸
- عنوان قانون: هیئت وزیران در جلسه مورخ ۴/۸/۱۳۸۴ به استناد بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ – مصوب ۱۳۸۰ـ تصویب نمود.
- تاریخ تصویب: ۰۴/۰۸/۱۳۸۴
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۸. شماره قانون: ۱۲۷۹۶۹
- عنوان قانون: آیین نامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶)
- تاریخ تصویب: ۲۶/۱۲/۱۳۸۵
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۲ مورد؛ الحاق: ۲ مورد)
۱۹. شماره قانون: ۱۲۹۲۴۲
- عنوان قانون: ابطال تبصره ۲ بند (ب) ماده ۶ آیین‎نامه اجرائی تبصره یک ماده ۶ قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تبصره بند (ب) ماده ۶ اصلاح آیین‎نامه اجرائی مذکور موضوع تصویب‎نامه شماره ۱۳۴۱۸/ت۲۸۶۴۸هـ مورخ ۹/۴/۱۳۸۲ و اصلاحیه آن به شماره ۴۹۲۴۸/ت۳۱۷۲۱هـ مورخ ۲/۹/۸۳ هیأت وزیران
- تاریخ تصویب: ۰۲/۰۵/۱۳۸۶
- تعداد تغییرات: ۴ مورد (اصلاح: ۳ مورد؛ ابطال: ۱ مورد)
تحلیل و بررسی
وجود ۱۹ قانون با ۴ بار تغییرات، گزارش مطلوبی از عملکرد تقسیم کار ملی در نظام قانونگرایی کشور نیست و احتمال وجود تغییرات بعدی در همین قوانین را نیز منتفی نمی سازد. تحلیل نیاز و شناخت دقیق موضوع قانون، اصلی ترین رکن در قانونگرایی کشور محسوب می شود که معمولا با اطلاعات ناقص و دانش محدودی که از پدیده های اجتماعی در دستگاه های اجرایی وجود دارد می توان ادعا کرد که تقریبا در همه قوانین به نوعی مشکل شناخت ناقص در اثر داده کاوی محدود داده های مورد نیاز وجود دارد که دستاورد نامطلوب آن قوانین ناقصی است که در مقام اجرا نمی توانند اهداف از پیش تعیین شده خود را محقق سازند. نتیجه قطعی این نوع قانونگذاری در جامعه، بروز یا تشدید مشکلات در زندگی مردم است. مشکل موضوع شناسی ناقص نه تنها در دستگاه های اجرایی یعنی دولت ها به عنوان تدوین کننده پیش نویس و مجری قانون که در شورای محترم نگهبان به عنوان تاییدکننده قانون، دستگاه های نظارتی به عنوان ناظر بر حسن اجرای قانون و نهایتا در مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان هماهنگ کننده قوانین کشور در اسناد فرادستی چون سند چشم انداز بیست ساله و سیاست های کلی نظام وجود دارد. مجددا تاکید می نماید که مشکل یاد شده به دلیل روش نادرست بکار گرفته شده در نظام قانونگرایی، ایجاد شده است و همواره بر حسن نیت و دلسوزی مسئولان محترم تقسیم کار ملی در قانونگرایی تردیدی وجود ندارد. بررسی این مهم جز با پرسشگری از تقسیم کار ملی در نظام قانونگرایی کشور میسر نیست. امیدواریم که با حضور فعال آنها در گفتمان اجتماعی «چالش قانون» به سرانجام مفیدی بیانجامد. ارائه گزارش کار هر یک از اعضای تقسیم کار ملی در قانونگرایی پیرامون این قوانین می تواند راهگشای طراحی آینده ای روشن برای نظام قانونگرایی کشور باشد. بسیاری از مشکلات موجود در زندگی مردم ناشی از چالش قانون و قانونگرایی در کشور است که در پرسشگری از تقسیم کار ملی باید جویای راهکار بر طرف کردن آن بود.
پرسشگری از مجمع تشخیص مصلحت نظام
- مجمع تشخیص مصلحت نظام اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص مصلحت نظام را از کجا و چگونه تهیه می کند؟
- چرا مجمع تشخیص مصلحت نظام با استفاده از اختیارات مقام معظم رهبری برای پیشگیری از تغییرات مکرر قوانین و آثار سوء آن در اداره امور کشور، مصلحت اندیشی نمی کند؟
- چرا چشم انداز بیست ساله و سیاست های کلی نظام همانند سایر قوانین کشور دستخوش تغییرات مکرر نمی شوند؟
- آیا تغییرات زمینه و زمانه اجتماعی در مصلحت اندیشی مجمع تشخیص مصلحت نظام جایی دارد؟
- آیا در قوانینی که طی مدت کوتاه چندین بار تغییر می کنند قابلیت تحقق چشم انداز بیست ساله و سیاست های کلی نظام و تغییرات آن اندازه گیری و محاسبه می شود؟
پرسشگری از دولت
- آیا دولت نمی تواند با طراحی قواره یا الگوی لوایح نمونه از تغییرات مکرر قوانین جلوگیری نماید؟
- آیا تغییرات مکرر قوانین در حاکمیت قانون در جامعه اختلال ایجاد می کند؟
- تاثیر تغییرات مکرر قوانین در میزان قانونگرایی در دولت چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در اتلاف وقت و انرژی دولت چیست؟
- چند درصد لوایح دولت مربوط به تغییرات مکرر قوانین قبلی است؟
پرسشگری از مجلس شورای اسلامی
- نقش تغییرات مکرر قوانین در روابط مجلس شورای اسلامی و شورای محترم نگهبان چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در روابط مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کل کشور چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در بلاتکلیفی دستگاه های مجری قانون در ارائه خدمات به مردم چیست؟
- تاثیرات تغییر مکرر قوانین در کاهش منزلت اجتماعی قانون و اعتماد مردم به نظام قانونگرایی چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در اتلاف وقت و انرژی مجلس شورای اسلامی و نمایندگان مردم چیست؟
پرسشگری از شورای محترم نگهبان
- آیا علم فقاهت و حقوق برای جلوگیری از تغییرات مکرر قوانین کافی است؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در اتلاف وقت و انرژی شورای محترم نگهبان چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در روابط شورای محترم نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در روابط شورای محترم نگهبان و دولت چیست؟
- نقش تغییرات مکرر قوانین در روابط شورای محترم نگهبان و مجلس شورای اسلامی چیست؟
پرسشگری از قوه قضاییه
- آیا مفهوم نظارت بر حسن اجرای قوانین در گذز زمان خود دستخوش تغییرات مکرر شده است؟
- نظارت سازمان بازرسی کل کشور بر کدامیک از مراحل کنترل حسن اجرای قوانین اعمال می شود؟
- آیا نظارت پیشینی (قبل از تدوین لایحه یا طرح) بر قوانین در دستور کار سازمان بازرسی کل کشور قرار دارد؟
- آیا نظارت همزمان با اجرای قوانین برای جلوگیری از تضییع بیت المال در سیستم نظارت سازمان بازرسی کل کشور قرار دارد؟
- آیا سیستم نظارتی سازمان بازرسی کل کشور قابلیت تحلیل تغییرات مکرر قوانین در گذر زمان را در روش نظارتی خود دارد؟ 

نویسنده: دکتر محمدرضا ناری ابیانه

https://siasatrooz.ir/vdcdsn0ffyt0zx6.2a2y.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی