رقابت کالاهای چینی با کالاهای ایرانی داستان جدیدی نیست؛ این زخم هر روز بازتر و بازتر می‌شود و گریزی بر آن نیست، اما جالب نوع برخوردی است که نهادهای دولتی با تولیدکنندگانی دارند که از جان، مایه گذاشته‌اند.
سومین نمایشگاه نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی با عنوان ایران‌نوشت کار خود را از روزهای پایانی مردادماه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرده است. این نمایشگاه که با حضور ۴۰ برند داخلی راه‌اندازی شده، سعی دارد تا محفلی برای معرفی و راهی برای دسترسی آسان‌تر خانواده‌ها به این دست از محصولات باشد.
نمایشگاه در فضای مناسب در دو طبقه در خیابان حجاب برپا شده است؛ نمایشگاهی که سعی دارد در سومین سال از حضور خود علاوه بر ارائه دفترهای مشق، با ایجاد تنوع در طرح و نوع محصولات بتواند رضایت بیشتری از مخاطبان را برآورده کند. از این جهت، نمایشگاه امسال در یک نگاه کلی و با یک حساب سر انگشتی، علاوه بر دفتر مشق، به ارائه کیف، لوازم‌التحریر مانند خط‌کش، پاک‌کن، کلاسور و... نیز پرداخته است.
امسال علاوه بر حضور برندهای قدیمی‌تر، تولیدکنندگان نوپایی نیز وارد میدان شده و شروع به طراحی نوشت‌افزارهای ایرانی - اسلامی کرده‌اند. تولیدکنندگانی عمدتاً از شهرستان‌ها همت خود را صرف تولید این دسته از اقلام کرده‌اند و صد البته که در این راه با مشکلات متعددی مواجه‌اند. هرچند گفته می‌شود که بازار نوشت‌افزارهای اسلامی ایرانی گرفته، اما گویا تنور بازار چینیها همچنان گرم‌تر است. با وجود این، برخی از تولیدکنندگان بر این باورند که نمی‌توان دست روی دست گذاشت و مانند برخی از نهادهای متولی سکوتی چند ساله در این زمینه اختیار کرد.
توسعه فعالیت در حوزه نوشت‌افزارهای ایرانی - اسلامی از تهران به سمت شهرستان‌ها، یکی از موفقیت‌هایی است که در این سه سال بارز است و نمی‌توان به راحتی از آن گذشت. تولیدکنندگان شهرستانی که گفته می‌شود عمده هدف خود را ترویج فرهنگ اصیل ایرانی - اسلامی و انجام اقدامی در جهت تأکیدات رهبر معظم انقلاب قرار داده‌اند، گاه با دست خالی وارد میدان شده و کار را به دست گرفته‌اند.
گروه طرفه یکی از این گروه‌هاست که امسال برای اولین‌بار در این دوره از نمایشگاه حاضر شده، سابقه فعالیت دو ساله دارد. طرفه حاصل تلاش سه دانشجوی گنابادی است که به طراحی دفتر مشق‌هایی با نمادها و شخصیت‌های بومی شهرستان گناباد پرداخته‌اند. گروه طرفه در این دوره از نمایشگاه ۱۲ طرح ارائه کرده است.
وکیلی، یکی از دانشجویان این گروه، درباره چگونگی شکل‌گیری گروه طرفه و هدف از راه‌اندازی آن گفت: ما چند نفر از دانشجویان شهر گناباد هستیم که به سمت نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی رفتیم تا با طراحی شخصیت‌های بومی، دانش‌آموزان را به سمت استفاده از این نوشت‌افزارها ترغیب کرده و آنها را از استفاده برندها و نمادهای خارجی منصرف کنیم.
وی با اشاره به تأمین هزینه‌ها برای فعالیت در این زمینه ادامه می‌دهد: مشکلات متعددی در زمینه‌های مختلف این کار؛ اعم از طراحی تا تولید داریم، چرا که مسئولان توجهی نمی‌کنند و علاوه بر این ما از نظر مالی هم با چالش‌هایی مواجهیم. در حال حاضر مجبوریم که بخشی از هزینه‌هایمان را از طریق خانواده تأمین کنیم. تاکنون نیز تسهیلاتی از سوی نهادهای دولتی برای کارهای ما در نظر گرفته نشده است.
گلایه تولیدکنندگان نوشت‌افزارها از عدم حمایت‌های مادی و حتی معنوی مسئولان امر به اینجا ختم نمی‌شود. بسیاری از فعالان فرهنگی که کار خود را به صورت خودجوش آغاز کرده‌اند، با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. به گفته برخی از آنها کمکی که نهادهای دولتی در قبال گروه‌های خودجوش انجام می‌دهند، در حد نمکی بر دیگ است. گروه پرسام از دیگر گروه‌های شرکت‌کننده در این دوره از نمایشگاه است. پرسام با دید هنری‌تر به سمت تولید دفاتر رفته و از این نظر محصولات این غرفه بیشتر مخصوص دانشجویان است. کبریایی، مسئول غرفه پرسام، در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به نحوه فعالیت پرسام و مشکلاتی که پیش روی این گروه است، می‌گوید: تمام بچه‌‌هایی که در گروه پرسام کار می‌کنند، تحصیل‌کرده‌اند و تحصیلات و سرمایه شخصی‌شان را برای این کار گذاشته‌اند. تمام این موارد از دغدغه‌مندی آنها نشأت می‌گیرد.
وی ادامه می‌دهد: ما از مسئولان انتظار حمایت‌های مادی نداریم، فقط از آنها می‌خواهیم که خریدهایشان را از کالاهای خارجی کاهش دهند. نهادهایی هستند که به جای استفاده از کالاهای ایرانی این‌‌چنینی از اقلام خارجی در بازار استفاده می‌کنند، این در حالی است که ما در این گروه افرادی را داریم که مایملک شخصی‌شان را فروخته‌اند و تمام توان خود را برای این کار گذاشته‌اند.
سوی دیگر نوشت‌افزارهای تولید شده، خانواده‌ها هستند. خانواده‌هایی که اساساً تولید این محصولات در جهت رفع نیازهای فرزندانشان شکل گرفته است. از نظر کارشناسان علم ارتباطات، کودکان ساعت‌های بسیاری از طول روز خود را با این اقلام همراه هستند و همین همراهی دل‌بستگی و انس برای آنها ایجاد می‌کند، از این رو تصاویر به کار رفته و یا نمادهای عرضه شده، می‌تواند در مخاطبان آنها تأثیرگذار باشند. از سوی دیگر، روانشناسان و کارشناسان حوزه تربیتی کودکان نیز بر این امر تأکید دارند که نوشت‌افزارهای مورد استفاده از سوی کودکان باید با نمادهای دینی و اجتماعی فرد سازگاری داشته باشد.
علی بکیان، از روانشناسان، با اشاره به این موضوع می‌گوید: خرید لوازمی با طرح‌هاي متناقض با فرهنگ و آداب و رسوم خانواده مي‌تواند مشکلات تربیتی فراوانی را برای خانواده‌ها و فرزندانشان بوجود آورد، چرا که استفاده از وسایلی که با فرهنگ ما سنخیت ندارد، سبب می‌شود تا پذیرش هنجارهای جامعه برای دانش آموز سخت‌تر باشد و همین مسئله والدین را در چالش با فرزندانشان قرار خواهد داد.
هرچند نوشت‌افزارهای ایرانی - اسلامی توانسته در این سه سال گذشته جای خود را در میان مصرف‌کنندگان پیدا کند، اما داشتن سهم ۱۰ درصدی از کل بازار مصرف این نوع اقلام نقطه مطلوبی نیست که بتوان به آن رضایت داد. حقیقت آن است که تولیدکنندگان این حوزه در سومین سال خود با مشکلات متعددی مواجه‌اند که از جمله این موارد می‌توان به مشکلات مالی و نبود هماهنگی‌های لازم میان دستگاه‌های ذی‌ربط اشاره کرد.
زمزمه‌هایی برای حمایت از نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی در سال گذشته از سوی مجلس شورای اسلامی شنیده شد. بحث حمایت از تولیدکنندگان این حوزه با محوریت شناخت نقاط ضعف موجود و خلأهای قانونی، در کمیسیون اصل ۹۰ مطرح شد و پس از آن پیگیری این موضوع به کمیسیون فرهنگی سپرده شد، اما با وجود این هنوز اقدامی اجرایی در این رابطه صورت نگرفته است. به گمان برخی از تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی اگر این حمایت‌ها از بخش‌های خصوصی که با ریسک وارد این کار شده‌اند، انجام نشود، آینده نوشت‌افزارها و مهمتر از آن سرنوشت کاری که با هزار دغدغه آغاز شده، به کجا خواهد رسید؟
رقابت کالاهای چینی با کالاهای ایرانی داستان جدیدی نیست؛ این زخم هر روز بازتر و بازتر می‌شود و گریزی بر آن نیست، اما جالب نوع برخوردی است که نهادهای دولتی با تولیدکنندگانی دارند که از جان مایه گذاشته‌اند.
