کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: ۲۱ کشور در جهان هستند که تحریم شده‌اند اما آنها می‌توانند با همکاری تحریم‌ها را مدیریت کنند.
محسن پاک‌آیین کارشناس با اشاره به راه‌هایی که کشورهای تحریم شده می‌توانند از طریق آن با یکدیگر مراوداتشان را حفظ کنند، گفت: اصل مهمی که پس از تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه کشورهای مختلف اعمال شده، این است که تحریم‌ها دیگر کارایی سابق را ندارند. او با اشاره به کاهش تاثیرات تحریم‌ها افزود: اگرچه امروزه تحریم‌ها می‌تواند تاثیرات اندکی روی اقتصاد کشور‌ها بگذارد، ولی نمی‌تواند به گونه‌ای عمل کند که اهداف کشور تحریم کننده تامین شود؛ حدود ۲۱ کشور در جهان هستند که از طرف آمریکا یا اروپا تحریم شده‌اند اما آنها می‌توانند با همکاری یکدیگر تحریم‌ها را مدیریت کنند.
پاک آیین با اشاره به محور‌های مراودات کشورهای تحت تحریم بیان کرد: محور اصلی همکاری‌ها هم می‌تواند با کشورهای همسایه‌ای و از طریق مرز زمینی باشد، زیرا در مراوده با این کشور‌ها راحت‌تر می‌توانند تحریم خود را مدیریت کنند، همچنین کشورهای تحریم شده از سوی آمریکا می‌توانند با استفاده از پول ملی تبادلات خود را انجام دهند؛ برای مثال ایران و کشور‌هایی مانند ترکیه، روسیه، آذربایجان، ارمنستان و افغانستان راحت‌تر می‌تواند با پول ملی مبادله انجام دهد که البته تا حدودی هم انجام شده است.
دیپلمات اسبق کشورمان اضافه کرد: برای مثال زمانی که بنده در جمهوری آذربایجان سفیر بودم، تجارت با ریال و منات انجام می‌شد؛ مثلا اگر تاجر آذربایجانی قصد داشت کالا و یا مصالح ساختمانی از ایران خریداری کند، وجه خود را به ریال پرداخت می‌کرد و بالعکس اگر از ایران کسی قصد خرید از آذربایجان را داشت، وجه کالا را به منات، پول ملی این کشور پرداخت می‌کرد؛ هدف ایجاد ارتباط کارگزاری میان بانک‌هاست، می‌توانیم با برخی بانک‌های کوچک و متوسط که پیرامون ما هستند ارتباط برقرار کرده تا از این طریق در مبادله پول و کالا به ما کمک کنند.
پاک آیین با بیان اینکه مهم‌ترین بحث تبادل و ارتباطات کشورهای تحت تحریم با یکدیگر است، اظهار کرد: این موضوع مهم است که کشورهای تحت تحریم تجربه کسب کرده و راهکار‌های مختلف را بررسی کنند تا در نهایت بتوانند تحریم‌هایی که اعمال شده را مدیریت کنند؛ مسئله مهم این است که اتحاد کشورهای چند جانبه گرا در مقطع فعلی بسیار مهم است تا بتوانند در مقابل یکجانبه گرایی آمریکا مقابله کنند؛ البته باید در نظر داشته باشیم که شواهد افول یکجانبه گرایی امروزه مشخص است. این کارشناس مسائل بین الملل در پایان تاکید کرد: آمریکا که بزرگترین اقتصاد جهان بود با مشکلات جدی در جهان و در کشور خود مواجه است.
