بی راهه ها دستاورد ناگوار و نتیجه حتمی کژراهه هایند و دارای انواع گوناگونی اند و باعث بروز و گسترش مشکلات متعدد در زندگی مردم شده اند و زندگی را بیش از گذشته بر مردم ایران دشوار کرده است. انحراف از معیار در برنامه ریزی های بلند، میان و کوتاه مدت و عدم تحقق اهداف از پیش تعیین شده آنها، عملا در طی چهار یکصد سال گذشته کنترل متغیرهای مربوط به پدیده های اجتماعی را از مدار مدیریت صحیح و کارآمد خارج کرده است. ناکارآمدی های گذشته، رفته رفته بر روی هم انباشته شده و با تشدید ناتوانی ها و مصرف بی رویه منابع، آثار زیانبار خود را نشان می دهد بطوری که حل برخی از مشکلات زندگی مردم را بسیار دشوار کرده است. در شان والای مردم شریف ایران است که در رفاه مادی و معنوی زندگی کنند از این رو کنترل و بر طرف کردن بی راهه ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است چرا که ممکن است در صورت تداوم ناکارآمدی ها به نارضایتی های صنفی، ناآرامی های اجتماعی و معضلات امنیتی منتهی شود. وجود حتی یک مورد از بی راهه ها در جامعه زیاد است زیرا وجود بی راهه در هیچ سطحی قابل پذیرش نیست. فهرست عناوین بی راهه های موجود در جامعه (مستندات، پیوست های علمی و منابع اقتباسی پیرامون بی راهه ها شامل کتاب ها، مقالات منتشر شده در نشریات معتبر، پایان نامه های دانشگاهی و گزارش های رسمی دستگاه ها و مراکز اجرایی مسوول کشور در پایگاه دانش «راه چهارم» موجود است) به شرح زیر است:
بی راهه اول- مشکلات اجتماعی و سیاسی زندگی مردم
بی راهه های اجتماعی شامل تورم قانون و قانونگذاری، ضعف ضمانت اجرای قوانین، طلاق، بزهکاری، زورگیری، تکدی گری، اعتیاد به مواد مخدر و دخانیات (سیگار و قلیان)، کودکان کار و خیابان، حاشیه نشینی، افزایش سن ازدواج، بی خانمانی و کارتن خوابی، مهاجرت مغزها، خودکشی، مهاجرت روستائیان به شهرها، ساخت و سازهای غیرمجاز، ترافیک، رشوه، سیگار، کاغذبازی اداری، بی کفایتی مدیریت بحران، پارتی (رفیق) بازی، ژن خوب، فامیل بازی، قوم و قبیله گرایی، جناح گرایی افراطی، رانت خواری، بیماری های نوپدید، فساد اداری و اقتصادی، اشتغال بکار مجدد بازنشستگان، املاک نجومی، حقوق ها و پاداش های نجومی، تعارض منافع مسوولان، اختلاف طبقاتی، پرخاشگری، تصادفات جاده ای، سطحی نگری، قضاوت های عجولانه، شایعه پراکنی، عادات غلط تغذیه، نزاع های خیابانی، افزایش بیماری های قلبی، خشونت علیه زنان، بحران سالمندی، کاهش فرزندآوری، حوادث شغلی، انزواطلبی، قانون گریزی، قانون ستیزی، باندهای تبهکار، رقابت های ناسالم اجتماعی و سیاسی، کودک آزاری، افسردگی، کودک همسری، قومیت گرایی، کمرنگی آداب و رسوم سنتی و ملی، اتلاف عمر، عدم احساس رفاه، رفتارهای پرخطر جنسی، ایدز، قاچاق مواد مخدر، مسمومیت های الکلی، چشم و هم چشمی های خانوادگی، مصرف الکل، بی تفاوتی و راحت طلبی، معضلات آپارتمان نشینی، تجمل گرایی و اشرافی گری، بحران مدیریت، رشد فزاینده پرونده های قضایی، طلاق های عاطفی، انتصابات جناحی، زنان سرپرست خانوار، سیاست زدگی امور جامعه، گورخوابی، بام فروشی، فرزندان طلاق، دختران فراری، زنان ویژه، کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، ناکارآمدی خدمات اجتماعی برای کنترل آسیب های اجتماعی، نامناسب بدون فضای شهرها برای معلولان، پناهجویان غیرقانونی، زیاده خواهی، افت وجدان کاری، بی هویتی، کاهش سرمایه اجتماعی، کاهش اعتماد عمومی، ازدواج سفید، تروریسم، استرس، ناامنی روانی، روان پریشی ها، خلط آزادی و هرج و مرج، خلط انتقاد با تخریب، تحزب شب انتخاباتی، شفافیت ناکافی امور اجرایی کشور، پاسخگویی ناکافی مسئولان، سیاست های دوربرگردانی، هزینه های گزاف تبلیغات انتخاباتی، دوقطبی سازی های کاذب سیاسی، بزرگی دولت، گرانی هزینه اداره کشور توسط دولت، خلط مدیریت با آمریت، سهم خواهی های سیاسی، خلط جوانگرایی در اندیشه و عمل با صغر سن تقویمی، بی توجهی به اسناد فرادست کشور، وجود لابی های سیاسی مخرب، روابط فراقانونی جریان های سیاسی، روش های اجرایی مبتنی بر آزمون و خطا، مشکل مدیران دو تابعیتی، تکرار و اصرار بر روش های ناکارآمد، ضعف در همکاری های بین بخشی، ناکامی در مهندسی امور اجرایی کشور و ضعف سیستم های نظارتی است.
بی راهه دوم- مشکلات فرهنگی زندگی مردم
بی راهه های فرهنگی شامل خرافه گرایی، مدرک گرایی، عرفان های نوظهور، معنویت های سکولار، پوشش ها و آرایش های نامتعارف، افت سرانه مطالعه، تهاجم فرهنگی، اوقات فراغت پرخطر، افراط گرایی مذهبی، فرقه گرایی، مسافرت های غیرضروری به مناطق شمالی کشور، افت تحصیلی، اعتیاد به اینترنت، مدپرستی، شبکه های اجتماعی مخرب، رشته ها و آموزش های غیرکاربردی نظام آموزشی، پایان نامه های غیرکاربردی دانشگاه ها، غیرنیازمحور بودن پژوهش های دانشگاهی، ترجمه محوری در آثار علمی، کپی برداری و سرقت های علمی، نگارش و انتشار مقالات غیرنیازمحور در مجلات داخلی و خارجی، بازار نشر زیرزمینی، صندلی های خالی دانشگاه ها، دوست یابی ها و دوستی های خطرناک مجازی، تحصیلکردگان بیکار، حافظه محوری کتاب های درسی آموزش و پرورش، مشکلات معیشتی معلمان، مافیای کنکور و کتاب های کمک درسی، عدم دسترسی برابر به آموزش های مجازی، اعتبارات ناکافی پژوهش ها و تحقیقات روزآمد، شکاف بین نسلی، شعارزدگی برنامه های فرهنگی، سستی کانون خانواده، بحران هویت، کسادی بازار نشر، کپی کردن غیرقانونی آثار، تبلیغات غلط رسانه ای، افت شمارگان کتب و نشریات، تعطیلی نشریات، بی توجهی به گسترش فرهنگ شهروندی، بداخلاقی های رسانه ای، دوگانه سازی نادرست تخصص و تعهد، پارتی های شبانه، شبکه های ماهواره ای مخرب، روابط ناسالم دختران و پسران، ترویج الگوهای ناسالم در جامعه، کاهش صله رحم، سبک زندگی غیرمتعارف و وارداتی، نارضایتی از بدن و رکوردداری در جراحی های زیبایی، دور دورکردن اتومبیل های لوکس در شهرها، ضعف فرهنگ استفاده از فناوری های نوین ارتباطی، برخورد دستوری با موضوعات مهم فرهنگی، افت منزلت اجتماعی مشاغل عمومی، خروج کالاها و خدمات فرهنگی از سد مصرف خانوار، گرانی محصولات و خدمات فرهنگی، بی توجهی به حفظ آثار تاریخی، بی محتوایی برنامه های فرهنگی دولتی، دین گریزی، موازی کاری دستگاه ها و متولیان امور فرهنگی، ناکارآمدی سیاست های ممنوعیتی و محدودیتی بجای مصونیتی در امور فرهنگی، بی توجهی مسئولان به مباحث روش شناختی در امور فرهنگی، ناکارآمدی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، اقناعی نبودن روش های تبلیغی در امور دینی و فرهنگی رهایی سیاست های مربوط به امور جوانان، وجود فاصله محسوس بین مجامع علمی و اجرایی در امور فرهنگی، دوگانه سازی نامطلوب اسلامی و ایرانی در برنامه های فرهنگی، عدم وجود روش های اندازه گیری اثربخشی برنامه های فرهنگی کشور، همایشی و نمایشی بودن برنامه های فرهنگی، برگزاری سمینارهای بی فایده، ناکارآمدی برنامه های بلندمدت و میان مدت کشور، اصرار بر شیوه های سنتی برنامه ریزی، تکرار اندیشه ها و نیروی انسانی ناکارآمد، بدون برنامه بودن جناح های سیاسی کشور، وجود مافیا در ورزش است.
بی راهه سوم- مشکلات اقتصادی زندگی مردم
بی راهه های اقتصادی شامل گرانی و تورم، افزایش قیمت طلا و ارز، بیکاری، واسطه گری و دلالی، فقر نسبی و فقر مطلق، شکست کسب و کارهای کوچک، گرانی زمین و مسکن، معضل واحدهای مسکونی خالی، اجاره نشینی، تعطیلی کارگاه ها و کارخانه ها، واردات بی رویه کالا، صادرات فله ای محصولات، قاچاق کالا و ارز، ورشکستگی موسسات مالی و اعتباری، مصرف گرایی، بی ثباتی اقتصادی، معضل امضاهای طلایی مدیران، ناکافی بودن وام ازدواج و مراحل طاقت فرسای آن، خرید یا فروش خدمت سربازی، پول پاشی هلی کوپتری در اقتصاد، نابرابری توزیع درآمدهای خانوار، ناچیز بودن ارزش دلاری متوسط درآمد در ایران، افت بهره وری، رفیت های خالی کارخانه ها و کارگاه های تولیدی و خدماتی، چندشغله بودن کارمندان، افزایش هزینه های زندگی، احتکار، رباخواری، سفته بازی، ناکارآمدی نظام بانکی، دخالت های ناموفق دولت در تنظیم بازار، ناکارآمدی نظارت بر امور اقتصادی، نوسانات بازار سرمایه و بورس، کم فروشی، اسراف و زیاده خواهی، غیرشفاف بودن مناسبات اقتصادی دولت، پاسخگو نبودن دولت ها پیرامون اقدامات نامناسب اقتصادی، افزایش لجام گسیخته پایه پولی و نقدینگی کشور، تحمیل فشارهای اقتصادی به جامعه، اتلاف منابع ملی، واردات محوری تولید، فرار سرمایه از کشور، بی مخاطبی مراکز فرهنگی، نیمه عمر پایین مدیریت های اقتصادی، عدم تطبیق تقویم سیاسی کشور با برنامه های اقتصادی دولت ها، قراردادهای سه ماهه و سفید امضای کارگران، مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم ها، جناحی بودن مصوبات اقتصادی در دولت و مجلس شورای اسلامی، گردش ناکافی نخبگان در امور اقتصادی، ساخت کالاهای بی کیفیت داخلی، وجود انحصارهای غیرقانونی، نقص در سیستم توزیع خدمات عمومی، ضعف در خدمات پس از فروش کالاهای داخلی، نارضایتی های صنفی و شغلی، صادرات بی کیفیت، از دست دادن بازارهای صادراتی، ضعف صنعت بسته بندی، ناتوانی در بازاریابی جهانی، کولبری در نقاط مرزی، کشاورزی خرده مالکی و سنتی، ضعف صنایع واسطه ای، صادرات نفت و میعات گازی و مواد معدنی خام، اقتصاد رانتی و نفتی، ناکامی بخش غیردولتی در فعالیت های اقتصادی، پیروی از الگوهای اقتصادی سرمایه داری، تخصیص ارز دولتی به شرکت های کاغذی، ضعف تعامل اقتصادی با کشورهای همسایه، ناامنی اقتصادی، کلاهبرداری های اینترنتی، مدیریت غلط در ساماندهی کسب و کارهای خانگی و خانوادگی، ریسک بالای سرمایه گذاری، بی توجهی به حسابداری اجتماعی منابع انسانی، واگذاری صید دریایی به کشورهای خارجی، عقد قراردادهای بدون مطالعه با افراد و شرکت های خارجی، کاهش ارزش پول ملی، بی توجهی به صنایع دستی و بومی، بازار سیاه کالاها، ضعف تصدی گری های دولتی، بالابودن بهای تمام شده کالاها و خدمات، تصمیمات خلق الساعه اقتصادی، بی کفایتی سیاست های حمایت اقتصادی، عدم تخصیص منابع اعتباری هدفمندی یارانه ها به بخش تولید، ناکامی خصوصی سازی ها، پروژه های ناتمام دولتی، کوچک شدن تدریجی سفره مردم، تشدید فاصله فقیر و غنی، وعده های عمل نشده مسوولان در امور معیشتی جامعه، گرسنگی و سوء تغذیه ناشی از فقر، دوگانه سازی غیرمنطقی نان و جان یا نان و آموزش و ناتوانی تامین اجتماعی در حمایت اقتصادی خانواده ها است.
بی راهه چهارم- مشکلات محیط زیستی زندگی مردم
بی راهه های محیط زیستی شامل خشکسالی، ریزگردها، بافت فرسوده شهری و روستایی، فرسایش خاک، نابودی مراتع، قطع بی رویه درختان جنگلی، زمین خواری، کوه خواری، بیابان زایی، سیل و سیلاب های فصلی، زلزله، آلودگی هوای کلانشهرها و شهرهای بزرگ، آبگرفتگی معابر، زباله های خطرناک بیمارستانی، افزایش میزان زباله های شهری، دفن زباله های شهری، ضعف فرهنگ بازیافت پسماندهای خشک، آتش سوزی جنگل ها، فرونشست سالانه زمین، فرسودگی ناوگان حمل و نقل شهری و بین شهری، بارش شدید برف و برف گرفتگی معابر، ساخت و ساز غیرمجاز در حریم رودخانه ها، آلودگی آب ها به پساب های صنعتی، خشکی تالاب ها، آلودگی سواحل کشور، مرگ پرندگان مهاجر، فراوانی حیوانات موذی در شهرها (موش)، آلودگی خاک، تغییر کاربری زمین های کشاورزی، برداشت بی رویه چاه ها از منابع زیرزمینی آب، واردات و گسترش محصولات تراریخته، فاصله کشاورزی سنتی با آبیاری مکانیزه، نابودی گونه های نادر گیاهی، استفاده از سموم گیاهی غیرمتعارف در کشاورزی، وابستگی صنایع به سوخت های فسیلی، انقراض حیات وحش، بی توجهی به صنایع سبز و انرژی های تجدیدپذیر، توجه دیرهنگام به حذف صنایع آلاینده، ناامنی غذایی، دورریز فراوان مواد غذایی، زباله گردی در شهرها، آلودگی های صوتی، حیوان آزاری، اغتشاشات بصری شهرها، مسمومیت با مونواکسید کربن، بر هم خوردن اکوسیستم های گیاهی و جانوری، شکار حیوانات در معرض خطر انقراض، تجارت غیرقانونی حیوانات یا محصولات آنها، نگهداری حیوانات وحشی در باغ وحش های خانگی، بهره وری پایین کشاورزی، اتلاف منابع آبی، تغییرات اقلیمی، تولید گازهای گلخانه ای، صید بی رویه و صنعتی محصولات دریایی، حوادث طبیعی، باران های اسیدی، مرگ ماهی ها و مرجان های دریایی و آلودگی نفتی دریاهاست.
