عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق برای سفری هفت روزه راهی چین شده است تا زمینه ساز آغاز دوران جدیدی از روابط میان پکن و بغداد باشد. حال این سوال مطرح می‌شود که دو کشور از توسعه مناسبات چه اهدافی را دنبال می‌کند و چه تاثیراتی بر آینده معادلات منطقه خواهد داشت.؟
بخشی از اهداف این سفر را در چارچوب منافع و دیدگاه‌های عراق می‌توان جستجو کرد. عراق که سالها جنگ و ویرانی را تجربه کرده به دنبال خروج از بحران‌های اقتصادی و رسیدن به پیشرفت پایدار است و در این چارچوب نگاه ویژه‌ای به چین خواهد داشت چنانکه المهدی در سفر به شهر شانگهای چین گفت که است چین در صدر کشورهایی است که رشد و پیشرفت را در شرق رهبری می‌کند و عراق به دنبال همکاری و شراکت با آن و همچنین ایجاد روابط عمیق و ادامه‌دار است. عبدالمهدی تصریح کرده است که دلیل حضور اعضای قوه مجریه در این سفر اهمیت دادن دولت بغداد به این سفر است. نکته مهم آن است که چین به دنبال احیای طرح جاده ابریشم است که مولفه‌ای اقتصادی و تاثیرگذار بر جایگاه آسیا در معادلات جهانی خواهد داشت.
عراق که از ظرفیت‌های نفتی برخوردار است تلاش دارد تا از ظرفیت‌های موجود برای حضور در این طرح بهره گیرد چنانکه عبدالمهدی تاکید کرده است که عراق به آسیا تعلق دارد و ما می‌خواهیم بخشی از رشد، پیشرفت و آگاهی آن باشیم. در این میان عراق از سوی کشورهای غربی بویژه آمریکا و انگلیس تحت فشار است حال آنکه بغداد به دنبال تنوع روابطی در صحنه جهانی است. گسترش مناسبات با چین را می‌توان از ابعاد این رفتارها دانست که برای کاهش فشارهای آمریکا و انگلیس صورت می‌دهد در حالی که عراق دیپلماسی مستقل خود را نیز به نمایش گذاشته و از میزان فشارهای داخلی بر دولت می‌کاهد. اما در باب اهداف چین مانند بسیاری از روابط پکن با کشورهای غرب آسیا، منابع نفتی عراق نقشی مهم ایفا می‌کند بویژه اینکه کشورهایی مانند عربستان و امارات نشان داده‌اند که شرکای نفتی قابل اعتمادی نیستند. چین همچنین نگاه ویژه‌ای بر اصل بازسازی عراق داشته و تلاش می‌کند تا از سایر کشورها عقب نمانده و جایگاهی در این عرصه کسب نماید. این مسئله می‌تواند مولفه‌ای برای ارتقا جایگاه چین در معادلات اقتصادی و در آینده معادلات سیاسی و امنیتی غرب آسیا باشد.
به هر تقدیر سفر المهدی را می‌توان گامی دو جانبه از سوی عراق و چین برای توسعه مناسبات دانست هر چند که استمرار بحران امنیتی در عراق و کارشکنی‌های آمریکا و انگلیس ابهاماتی را در تحقق این اهداف به همراه خواهد داشت.
نویسنده: علی تتماج
