مذاکراتی که در وین جریان دارد، هنوز به نتیجه نرسیده اما عباس عراقچی معاون وزیر خارجه گفته؛ «به نظر می‌رسد یک تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است و اشتراک در هدف نهایی بین همه وجود دارد و مسیری که باید طی شود مسیری است که الان مقداری شناخته شده‌تر هست.
این که تلاش تیم هسته‌ای برای لغو تحریم‌های اقتصادی آمریکا و اروپا به نتیجه رسد و ایران به‌حق خود برسد قابل درک و تقدیر است، اما با توجه به این که یک توافق به نام برجام وجود دارد و ۶ سال از امضای آن می‌گذرد و طرف مقابل هیچ یک از تعهدات خود را اجرا نکرده، جای سوال دارد.
برجام، برجام است و هیچ تغییر در ماهیت آن قابل قبول نیست، هرچند این توافق نتوانسته حقوق جمهوری اسلامی ایران را پس از شش سال محقق کند، اما تلاش برای رفع تحریم‌ها از سوی دولت تدبیر و امید ادامه دارد. مذاکراتی که در وین جریان دارد، مذاکراتی محرمانه است و از متن این نشست‌ها تاکنون خروجی قابل توجهی دیده نشده، با این وجود می‌توان گمانه‌زنی کرد تیم هسته‌ای در حالی تدوین تفاهمی است که توافق هسته‌ای نیست، بلکه توافق تازه‌ای خواهد بود که به نظر می‌رسد نظام با آن موافق نباشد. سیاست جمهوری اسلامی ایران روشن و قاطع بیان شده، رهبر معظم انقلاب در این باره فرموده‌اند: لغو همه تحریم‌ها، سپس راستی آزمایی در زمینه لغو تحریم‌ها، آنگاه بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود. چنین خواسته‌ای زیاده خواهی نیست، بلکه طلب حقوقی است که در این ۶ سال زیرپا گذاشته شده و آمریکا و اروپا ناقضان اصلی توافق هسته‌ای با ایران هستند.
چه تفاهمی شکل گرفته که آقای عراقچی از آن خبر می‌دهد؟ این خبر در حالی منتشر شده است که هیچ نشانه‌ای از سوی آمریکا برای لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران دیده نمی‌شود.
در شرایط کنونی مذاکرات وین در حالی جریان دارد که باید به این نکته توجه داشت، برجام برای لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران به امضاء رسید و دستاورد دیگری برای آن نباید متصور بود.
برجام از نظر آمریکا یک توافق و پیمان مستحکم نیست و آن را تنها یک تفاهم می‌داند و وجهه قانونی برای ایالات متحده ندارد. از نظر آمریکا هر دولتی که در این کشور بر سر کار بیاید می‌تواند آن را اجرا کند و در دولت بعدی از آن خارج شود.
چنین وضعیتی اما برای ایران وجود ندارد و اگر جمهوری اسلامی همچون آمریکا برجام را لغو کند شرایط برای ایران متفاوت خواهد بود.
زمانی که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا که کشورش از برجام خارج شده و هیچ حق قانونی در آن ندارد به غنی سازی ۶۰ درصدی ایران واکنش نشان می‌دهد و می‌گوید این اقدام ایران نقض برجام است، آیا می‌توان به بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای امیدوار بود؟
مذاکرات وین با توجه به این که به خاطر وجود برجام موضوعیتی ندارد، وقت تلف کردن است و با توجه به این که رهبر معظم انقلاب نیز نسبت به فرسایشی شدن مذاکرات وین هشدار داده‌اند، اکنون نشست‌های وین نیز در این مسیر قرار گرفته است.
پذیرفتن ادامه مذاکره از سوی ایران، با علم به این که آمریکا و اروپا انگیزه‌ای برای لغو تحریم‌ها ندارند، راهبرد درستی برای احیای برجام نیست.
نگرانی آمریکا که به خاطر وجود رژیم صهیونیستی است، مشکل اصلی آنها نیست. آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی به خوبی می‌دانند که ایران در فعالیت‌های هسته‌ای خود به سوی تولید سلاح هسته‌ای گام بر نمی‌دارد، نگرانی آنها وجود توانمندی‌های نظامی و دفاعی به‌ویژه توانمندی موشکی است که عامل بازدارنده اصلی مقابل تهدیدات آمریکا و اسرائیل است.
لغو تحریم‌های اقتصادی ایران، اکنون به‌یک رویا تبدیل شده است که برخی همچنان در این رویا به سر می‌برند، خنثی کردن تحریم‌ها است که می‌تواند تحریم‌ها را بی‌اثر کند. در غیر این صورت همچنان در این دولت باید دور باطل مذاکره ادامه داشته باشد بدون آن که دستاوردی برای ایران به ارمغان بیاورد، که البته دستاورد برجام فشارهای حداکثری بود و بایدن نیز همان سیاست فشار حداکثری دوران ترامپ را دنبال می‌کند.
نویسنده: محمد صفری
