?>?>
از زمانی که ترامپ اعلام کرد از برجام خارج میشود یک سری اتفاقات روی داده است از جمله اینکه اروپا تاکنون اقدام خاصی برای اجرای تعهداتش صورت نداده. تا چه زمانی میخواهیم منتظر وعدههای اروپا بمانیم و خوشبین باشیم که بخواهد ما را در برابر آمریکا انتخاب کند و در مقابل آن قرار گیرد؟
به نظر من خروج ترامپ از برجام در ادامه سلسله اشتباهاتی بود که آمریکا در دوران وی صورت داده است برای اثبات این ماجرا کافی است نگاهی کنید به آمریکای بعد از برجام، حداقل من شواهدی نمیبینم که نشان دهد خروج از برجام به نفع آمریکا شده باشد.
ببینید بحث اختلافات اروپا و آمریکا صرفاً فقط بر سر برجام نیست و این طور نباید تلقی کرد که فقط ایران در تشدید اختلافات اروپا و با آمریکا تأثیر داشته است. واقعیت این است که ترامپ از وقتی به قدرت رسیده اشتباهاتی سریالی را رقم زده که همین امر باعث شد تا اختلافات آمریکا و اروپا تشدید شود.
هدف اصلی ترامپ بعد از به قدرت رسیدن این بود که هژمونی آمریکا را تثبیت کند. در واقع هدفی که بر مبنای تکقطبی شدن جهان استوار بود، دولتمردان آمریکا پس از فروپاشی شوروی علاقهمند بودند که این ماجرا را دنبال کنند اما تلاش برای قدرت برتر شدن در دوره ترامپ تشدید شد. در واقع از زمان انتخابات ریاست جمهوری که ترامپ به قدرت رسید دولت آمریکا و ترامپ و دستاندرکاران سیاست خارجی و تفکر نومحافظهکاری در آمریکا فکر کردند که بهترین فرصت برای احیای نظام تکقطبی فراهم شده است و براساس آن بنا گذاشتند که هژمونی آمریکایی را تقویت کنند.
در واقعیت هم با مشکلاتی که آمریکا در داخل کشور داشت آیا فرصت برای این کار مناسب بود؟!
نه، این تفکر در مسئولان آمریکایی به وجود آمد در حالی که حقیقت این است که پس از فروپاشی شوروی کشورهای دنیا به طرف چندجانبهگرایی رفتند و حتی متحدان آمریکا هم علاقهمند به حلول مجدد نظام تکقطبی نبوده و یک قدرت برتر را در جهان بر نمیتابیدند.
اما ترامپ از ابتدا با این هدف وارد صحنه شد که همین هدف بود که زمینهساز اختلافاتی میان آمریکا و اروپا شد بعد از آن خروج آمریکا از پیمانهای مختلف از جمله خروج از پیمان محیط زیست و یا یونسکو که یک نهاد فرهنگی جهانی است؛ انتقال سفارت آمریکا به قدس اشتباه دیگری بود که ترامپ رقم زد که فاصله او با متحدانش را افزایش داد در نهایت نیز خروج از برجام رقم خورد. این مجموعه اتفاقات موجب شد تا اروپا امروز در مقابل آمریکا باشد. در واقع اختلافات دو طرف تشدید شود البته این به این معنا نیست که این اختلافات میان آنها حل نشود. اما شواهد تاریخی و کارشناسان روابط بینالملل تایید میکنند که در طول ۵۰ سال گذشته اختلافات طرفین به این شدت نبوده است.
اینکه خانم مرکل یا آقای ماکرون و یا آقای جانسون به آمریکا سفر میکنند تا بخواهند در برجام بماند اما چنین نمیشود خود گواه همین امر است که اختلافات آمریکا و اروپا ایجاد شده بود چون چنین رویکردی چندان سابقه نداشته است. به جز برجام هم رفتارهای صدراعظم آلمان و نطقهای تندی که خانم مرکل علیه ترامپ انجام میدهد در طول تاریخ روابط آلمان و آمریکا سابقه ندارد. یا در واقع گرایشی که در کشورهای اروپایی در میان مردم برای مقابله با زیادهطلبی آمریکا وجود دارد نیز در چند سال گذشته حلول کرده و بیسابقه بوده است.
یعنی میخواهید نتیجه بگیرید که در برجام تنها نیستیم و آمریکا تنهاست؟
به نظر من به هر حال همه این مسائل کمک میکند که بدانیم ما در قضیه برجام همراهانی داریم. البته چین و روسیه دارای منافع راهبردی با ایران هستند و بارها نیز اعلام کردهاند که تحت تأثیر القاهای آمریکا علیه ایران قرار نمیگیرند و تحریمها را نیز اجرا نمیکنند. اروپا نیز در حد صحبت این مسائل را مطرح کرده و بیانیههایی هم در این چارچوب صادر کرده و تاکنون نیز خلاف این گفتارها رفتار خاصی صورت نداده است.
اما در عمل این اتفاق افتاده است؛ چنانکه تاکنون توتال و رنو و پژو از ایران خارج شدهاند و یا اینکه برای شرکتها اختیار ماندن یا خروج از ایران را مطرح