روز گذشته مرکز آمار ایران اعلام کرد، نرخ بیکاری تابستان امسال به ۱۲.۷ درصد رسید. روند تغییرات این نرخ حاکی از آن است که این شاخص نسبت به تابستان گذشته ۱.۸ درصد و نسبت به بهار ۱۳۹۵ معادل ۰.۵ درصد افزایش داشته است. این اتفاق در حالی رخ داده که تا پیش از این کارشناسان نسبت به بحرانی شدن این مساله مکررا هشدار داده‌اند.
در کنار هشدارهای تحلیلگران این حوزه روند رو به رشد این مساله به حدی بوده که طی روزهای گذشته رئیس‌جمهور هم نسبت به این مساله موضع‌گیری کرده است. کارشناسان اقتصادی در تحلیل این نوع نگاه متولیان و موضع‌گیری آنها اعلام می‌کنند که شکل بیکاری و چشم‌انداز پیش‌روی بازار کار کشور چنان نگران‌کننده شده که دست‌اندرکاران امر را به چنین اظهاراتی وا داشته است.
آیینه آمار
از نتایج طرح آمارگیری نیروی کار تابستان ۱۳۹۵ که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافته است، تعداد شاغلان کشور در تابستان ۱۳۹۵ برابر با ۲۳ میلیون و ۳۱ هزار و ۴۶۴ نفر بوده که نسبت به تابستان سال قبل (۱۳۹۴)۶۲۸ هزار و ۱۶ نفر افزایش یافته است.
همچنین در فاصله یاد شده، نسبت اشتغال (نسبت تعداد شاغلان به جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر) با ۰.۶ درصد افزایش از ۳۴.۷ درصد به ۳۵.۳ درصد رسیده است. براساس گزارش منتشر شده؛ در تابستان امسال ۴۰.۴ درصد جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.
بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۳۹۴) ۱.۵ درصد و نسبت به فصل قبل (بهار ۱۳۹۵)،۰.۹ درصد افزایش داشته است. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله حاکی از آن است که ۲۶.۷ درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ۱۳۹۵ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۳۹۴)۳.۳ درصد و نسبت به فصل قبل (بهار ۱۳۹۵)، ۱.۸ درصد افزایش یافته است.
بررسی سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد در تابستان امسال ۹.۵ درصد جمعیت شاغل به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر) کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ۴۰.۸ درصد از شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر، ۴۹ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد در تابستان امسال بخش خدمات با ۴۹.۱ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۱.۵ درصد و کشاورزی با۱۹.۴ درصد قرار دارند.
نگرانی از جنس رئیس‌جمهور
بررسی اخبار منتشر شده از این نکته پرده بر می‌دارد که مساله بیکاری به یک معضل جدی تبدیل شده است چراکه در هفته‌های اخیر بارها و بارها رئیس‌جمهور آن را مورد توجه قرار داده و اعلام کردند که با امکانات موجود نمی‌توان به تقاضای اشتغال پاسخ داد و همه باید دست به دست هم داده و با جذب سرمایه داخلی و خارجی و ایجاد رونق، حرکت بزرگی را در این زمینه آغاز کنیم. وی اذعان داشت: امروز همه باید به فکر معضل اصلی کشور، یعنی عدم اشتغال و بیکاری نسل جوان تحصیلکرده و بویژه زنان و دختران باشیم. اشتغال مشکل اصلی است و باید پیشنهاد و راه‌حل ارائه دهیم.
هرچند وی اعلام کرد امسال برای اولین‌بار بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، متقاضی شغل وارد صحنه اشتغال شده‌اند اما آنچه در برنامه‌های توسعه‌ای و چشم‌انداز پیش‌رو دیده می‌شود بسیار متفاوت‌تر از گفته‌های موجود است.
