طی روزهای گذشته وزیر صنعت ، معدن و تجارت با تاکید براین موضوع که ثبت سفارش واردات برنج از آخر مردادماه ممنوع شده است سعی کرد تا باردیگر این اطمینان خاطر را به تولیدکنندگان برنج بدهد که خطری تولیدات آنها را تهدید نمی‌کند اما در کنار این تاکید با گفتن این جمله که وارداتی که پیش از آن ثبت سفارش شده است، اجازه ورود دارد؛ به تمام نگرانی‌هاي تولیدکنندگان برنج وسعت بخشید.
نکته جالب‌تر در این اظهارات آن بود که نعمت‌زاده مدعی شد موجودی استراتژیک برنج خیلی کمتر است که نشان می‌دهد دولت حداکثر تلاش را کرده است که در فصل تولید برنج از برنج‌كاران داخلی حمایت کند.
مجوز قبلی
اما این ادعا در حالی مطرح مي‌شود که طبق آمار موجود میزان برنج وارد شده به مراتب بیش از ثبت سفارش‌هایی است که قبل از ممنوعیت واردات برنج صورت گرفته است.
طی ۹ ماهه امسال ۹۱۰ هزار و ۹۰۰ تن برنج به ارزش هزار و ۱۱۸ میلیون و ۸۰۰ دلار به کشور وارد شده است که این میزان به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت ۸۳۰ هزار تن بوده که آن هم با توجه به نیاز کشور توسط بخش خصوصی وارد کشور شده است.
هرچند آمار‌هاي منتشر شده از سوی گمرک نشان از کاهش این حجم واردات مي‌دهد اما نکته قابل توجه در این بین آمار‌هاي وزارت جهاد و کشاورزی است که نشان مي‌دهد طی دو ماهه آبان و آذر ۹۳ که واردات برنج از سوی وزیر جهاد کشاورزی به گمرک ممنوع اعلام شده بود؛ ۱۷۳ هزار و ۸۰۰ تن برنج به ارزش ۱۹۳ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار به کشور وارد شده است. گفته مي‌شود وزارت جهاد کشاورزی با توجه به میزان نیاز سه میلیون و ۱۵۷ هزار تنی برنج براساس سرانه مصرف ۴۱ کیلوگرمی و تولید یک میلیون و ۸۰۰ هزار تنی این محصول در داخل کشور، به دستور وزیر جهاد و کشاورزی در یازدهم آبان‌ماه ممنوعیت ثبت سفارش برنج را به گمرک اعلام شده است.
نیاز ۷۰۰تنی به واردات
هرچند آمارهای گمرک از کاهش حجم واردات برنج در این ایام خبر مي‌دهد و مي‌گوید حجم واردات نسبت به ۹ ماهه سال گذشته ۳۹.۷۱ درصد از نظر وزنی و ۳۶.۷۲ درصد از نظر ارزشی کاهش یافته اما نکته قابل توجه دراین اتفاق آن است که با وجود ممنوعیت واردات و به بهانه تامین نیاز داخل دروازه‌هاي وارداتی برای محصول استراتژیکی مانند برنج باز است.
البته ناگفته نماند که طبق آمار گمرک با وجود این اظهار‌نظر کارشناسان سال گذشته یک میلیون ۹۵۵ هزار و ۴۰۰ تن برنج به ارزش ۲۳۰۰ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار به کشور وارد شد که نسبت به سال ۹۱ از نظر وزنی ۵۰.۷۸ درصد و از نظر ارزشی ۷۴.۵۵ درصد رشد نشان مي‌دهد.
طبق اظهار‌نظر کارشناسان و فعالان این بازار با توجه به تولید سالانه حدود ۲ میلیون تن برنج در کشور معتقدند با وجود واردات سالانه حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن برنج؛ کشور سالانه حداکثر به ۷۰۰ هزار تن برنج وارداتی نیاز دارد و برنامه‌ریزی فقط باید براي واردات این مقدار باشد.
علیزاده‌شایق دبیر انجمن برنج از جمله این کارشناسان است و در شهریور‌ماه سال‌جاری نیز این نکته را به متولیان گوشزد و عنوان کرده بود که به دلیل واردات برنج، بیش از حد نیاز داخل در سال‌های قبل، برای امسال نیازی به واردات نداریم و نخواهیم داشت.
طرح‌هاي حمایتی
آنچه مسلم است متولیان جهاد کشاورزی نظری کاملا متفاوت از تولیدکنندگان دارند و معتقدند کشور سالانه به ۳ میلیون تن برنج نیاز داریم که حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن آن در داخل تولید و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن آن از طریق واردات تأمین می‌شود و با اجرایی شدن برخی طرح‌ها از جمله طرح ویژه حمایت از تولید برنج در یک بازه زمانی ۷ تا ۸ ساله از خودکفایی ۴۵ درصدی به ۶۰ درصدی در تولید برنج خواهیم رسید.
نکته جالب‌تر در این میان مهر تایید متولیان وزارت صنعت، معدن و تجارت بر یافته‌هاي وزارت جهاد و کشاورزی است که با وجود چنین صحه‌گذاشتنی باز هم اعتقادی بر ممنوعیت کامل واردات برنج با توجه به ذخایر موجود برنج در کشور ندارند.
بی‌تفاوتی به عرضه و تقاضا
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با این نگاه که برنج به عنوان یکی از کالاهای اساسی و نیازهای ضروری محسوب مي‌شود، مدعی است که نمي‌توان نسبت به این محصول مهم و استراتژیک که بخش اعظمی از نیاز جامعه را شامل مي‌شود بی‌تفاوت بود.
وی با اشاره به گزارشات وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف برنج هر نفر ایرانی در سال را حدود ۴۱ کیلوگرم اعلام کرده و مي‌گوید: با این وجود سه میلیون و ۲۰۰ تا سه میلیون و ۳۰۰ هزار تن کل برنج مورد نیاز کشور است که از این مقدار بین یک میلیون و ۷۰۰ تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن توسط تولید داخل تامین مي‌شود.
هرچند خسروتاج معتقد است در‌خصوص تصمیم‌گیری برای واردات هر کالایی از جمله برنج عوامل مختلفی مورد توجه قرار مي‌گیرد و علاوه بر حمایت از تولید، حمایت جامعه مصرف‌کننده را مي‌طلبد اما آنچه از شواهد موجود بر می‌آید آن است متولیان وزارت صنعت، معدن و تجارت در کنار این حمایت‌ها، حمایت‌هاي قابل قبولی برای وارد‌کنندگان و دلالان این بازار اختصاص داده‌اند که همچنان دروازه‌های واردات برنج را باز گذاشته و به اسم ثبت سفارش‌هاي قبلی راه را برای آنها هموار می‌کند.
