با صداي جير جير در اتاق بيدار مي‌شوم، هنوز صداي چكه كردن آب شنيده مي‌شود اما ناي تكان خوردن ندارم تا صدا را با گذاشتن پارچه‌اي زير آن از بين ببرم. كنارم چند دختر دانشجو بي‌خيال صداهايي كه مي‌تواند خواب شب را به كابوس تبديل كند راحت خوابيده‌اند، آنقدر خسته هستند كه گويي گوششان دنياي امروز را نمي‌شنود. نمي‌دانم دوباره چه زماني چشم باز مي‌كنم اما اين بار نه با صداي چك‌چك آب و نه با صداي جير‌جير در، بلكه با صداي جيغ هم‌دانشگاهي‌هايم بيدار مي‌شوم!!!!
موش.... ديگر تحمل اوضاع سخت شده است به هر كسي شكايت مي‌كني قول مي‌دهد و يك مشت مصوبه نشانم مي‌دهد!! چهار سال گذشت و خوابگاه هنوز خوابگاه نشده!
اين قسمتي كوتاه از اتفاقات عجيب يك خوابگاه دخترانه در پايتخت است. تنها ساعتي در يكروز از چهار سالي كه دانشجو مي‌خواهد در خوابگاه زندگي كند. بوي ماه مهر رفته رفته به مشام مي‌رسد اما اوضاع خوابگاه‌هاي دانشجويي چه تغييراتي داشته است؟! اين سوالي است كه سعي مي‌شود در ادامه گزارش براي آن پاسخي بيابيم.
طبق آمارهای موجود ۲۵۰ هزار ظرفیت خوابگاهی در کشور وجود دارد و برای رسیدن به وضعیت مطلوب باید حدود ۳۰ هزار ظرفیت خوابگاهی جدید در دانشگاه‌های کشور ایجاد شود این درحالی است که اکنون حدود ۴۰ درصد دانشجویان روزانه مي‌توانند از ظرفیت خوابگاهی موجود بهره‌مند شوند، حال با اين مقدمه مروري داريم بر اوضاع:
برخی خوابگاه‌ها تا ۶۰ سال قدمت دارند
زمان كوتاهي نيست كه خوابگاه‌های دانشجویی مشكل دارد اما هنوز چاره‌اي براي رفع مشكلات انديشيده نشده و در ميان انبوه خواسته‌هاي بخش آموزشي در كشور گمشده است.
خوابگاه‌های دانشجویی در سال‌های گذشته با مشکلاتي مانند مسائل فرهنگی، کمبود فضای فیزیکی، قدمت بالای ساختمان‌ها و نبود استانداردهای لازم دست و پنجه نرم كرده که این مشکلات با تخصیص بودجه برطرف مي‌شود، بودجه‌اي كه هنوز آنقدر نبوده تا ردي از مشكل نخبه‌ها و آيندگان كشور را حل كند.
مهم‌ترین مشکل خوابگاه‌های دانشجویی به خصوص در دانشگاه‌های بزرگ و قدیمی کشور مانند دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، صنعتی‌شریف، خواجه نصرالدین طوسی، صنعتی امیرکبیر و... قدمت بالای ساختمان‌ها است که عمر بسیاری از آنها حدود ۳۰ سال است و این امر موجب شده تا دانشجویان ساکن در خوابگاه‌ها با مشکلات زیادی مواجه باشند و گاهی نیز خبرهایی از بروز حوادث در آنها اعلام می‌شود.
دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی دارای ۱۰ ساختمان خوابگاهی با ظرفیت ۱۸۰۰ نفر است اما به دلیل فرسودگی؛ دو ساختمان خوابگاهی این دانشگاه با بودجه‌ای بالغ بر ۴۰۰ میلیون تومان در سال گذشته بازسازی و نوسازی شد و بازسازی دیگر ساختمان‌های خوابگاهی این دانشگاه نیز طی یک سال گذشته درحال انجام است اما به گفته محمدرضا خلیلی، معاون دانشجویی این دانشگاه هزینه بازسازی ساختمان‌های خوابگاهی دانشگاه به سختی فراهم شده است اما تمام تلاش خود را انجام داده‌ایم تا روند بازسازی و به‌سازی این ساختمان‌ها در دانشگاه انجام شود.
فرهاد رهبر، رئیس سابق دانشگاه تهران نیز در نشستی خبری اعلام کرده بود برخی از خوابگاه‌های دانشگاه تهران بیش از ۶۰ سال قدمت دارد که این ساختمان‌ها نیازمند بازسازی است.
بخشی از دانشجویان به دلیل کمبود ظرفیت خوابگاهی در دانشگاه‌های کشور مجبور به سکونت در خوابگاه‌های غیر دولتی هستند که درحال حاضر ۲۳ هزار ظرفیت خوابگاهی کشور مربوط به این بخش است و مدیریت و نظارت بر این خوابگاه‌ها برعهده بخش خصوصی است که این روند از زمان دولت گذشته آغاز شد كه اين موضوع هم در جاي خود قابل بحث است و مشكلاتي داشته است.
رديف بودجه حلقه مفقوده خوابگاه ها
در گذشته ردیف بودجه مستقلی برای تعمیر و تجهیز خوابگاه‌ها وجود داشت اما این ردیف بودجه‌ای حذف شده است و در ردیف بودجه تعمیر و تجهیز دانشگاه‌ها ادغام شده که مبلغ آن به اندازه ای نیست تا دانشگاه‌ها بتوانند مشکلات ساختمان‌های خوابگاهی خود را به طور کامل برطرف کنند این درحالی است که مسئولان دانشگاه‌ها معتقدند ساختمان‌های خوابگاهی نیازمند بازسازی و به‌سازی هرساله هستند و تنها با یک بار اختصاص بودجه مشکل آنها برطرف نمی شود.
اما اين همه ماجرا نيست از كمي آن طرف‌تر صداي وعده مي‌آيد وعده‌اي كه اگر محقق شود مي‌تواند اوضاع را سامان دهد. البته اگر محقق شود... اگر.
خبرهای خوش خوابگاهی برای دانشجویان
اما در همين راستا محمدرضا فراهانی معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت با ارائه خبرهايی از احداث خوابگاه‌های جدید بر لزوم استفاده از خیرین برای جبران کمبود خوابگاه‌های دانشجویی تاکید کرده و به تسنيم گفته كه اکثر خوابگاه‌های دانشجویان غیر‌بومی قدیمی و فرسوده است و یکی از راهکارهای مناسب برای ارتقای سطح کیفیت خوابگاه‌های دانشجویی را توانمند‌سازی و مشارکت دانشجویان در اداره و مدیریت خوابگاه عنوان کرده است.
وي اين را هم گفته كه به همین منظور نخستین روز از هفته خوابگاه‌های دانشجویی که سه‌شنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه است، "خوابگاه؛ مشارکت و مدیریت دانشجو محور" نامگذاری شده است.
همچنين فراهاني خوابگاه؛ "سلامت روان و سبک زندگی دانشجویی" را عنوان دومین روز از هفته خوابگاه‌هاي دانشجویی بیان کرد و افزود: به دلیل مشکلاتی که در خوابگاه‌های دانشجویی وجود دارد متاسفانه آمار آسیب‌های اجتماعی در میان دانشجویان رو به افزایش است.
وي ضمن اشاره به تشکیل کانون‌هاي سلامت روان و رفتار در کانون‌هاي دانشجویی، افزود: همچنین دانشجویانی که علاقه مند به همکاری با مشاوران دانشجویی و خوابگاهی هستند مي‌توانند در قالب همتایاران دانشجویی در زمینه پیشگیری از آسیب‌هاي اجتماعی به مشاوران کمک کنند.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت "خوابگاه؛ حرکت و تندرستی" را عنوان سومین روز از هفته خوابگاه‌های دانشجویی بیان کرد و افزود: رونمایی ار "تخته تندرستی" که وسیله‌ای ورزشی برای خوابگاه‌های دانشجویی است و رونمایی از رشته‌های ورزشی المپیاد ورزش‌هاي همگانی از برنامه‌های این روز است.
وی همچنین، ضمن اشاره به نامگذاری روز چهارم با عنوان "خوابگاه؛ خانواده و سنت‌ها"، افزود: از آنجا که در خوابگاه‌های دانشجویی افراد از شهرها و نقاط مختلف کشور در کنار یکدیگر زندگی مي‌کنند، به منظور رفع غربت در میان دانشجویان، لازم است تا سنت‌ها و آيین‌های شهرهای دانشجویان معرفی و به نوعی در میان دانشجویان تبادل فرهنگی صورت پذیرد.
فراهانی در ادامه، با اشاره به افزایش میزان افسردگی در میان دانشجویان و افت تحصیلی دانشجویان به دلیل افسردگی، گفت: به منظور ایجاد نشاط در میان دانشجویان خوابگاه‌ها، پنجمین روز از هفته خوابگاه‌هاي دانشجویی با عنوان خوابگاه؛ "فرهنگ، امید و نشاط" نامگذاری شده است.
وی در ادامه، با اشاره به حذف مبحث خوابگاه سازی در برنامه پنجم توسعه به عنوان یک اشتباه راهبردی، گفت: به همین دلیل،" خوابگاه سازی، ارزش معنوی و ضرورت ملی" عنوان آخرین روز از هفته خوابگاه‌هاي دانشجویی است تا اهمیت این موضوع نشان داده شود.
فراهانی با بیان اینکه دانشگاه‌های علوم پزشکی ۷۰۰ هزار متر خوابگاه دارند، افزود: از این ۷۰۰ هزار متر مربع۴۰۰ هزار متر مربع آن قابل استفاده نیست و ۳۰۰ هزار متر باقی مانده قابل قبول است ولی مطلوب نیست. حال بايد اميد داشت اين هفته و نام‌هاي هفته خوابگاه دانشجويي كورسوي اميدي را در دل دانشجويان روشن كند كه از ابتداي سال تحصيلي با صحنه‌هايي نظير آنچه در ابتداي گزارش عنوان شد روبرو نشوند... البته اگر وعده‌ها محقق شود...اگر.
مائده شيرپور
