اقتدار ایران و نفوذ منطقه‌ای این کشور به عنوان یک بازیگر اصلی و قدرت غیر قابل خدشه همه جریانات دولت‌ها و گروه‌های موثر در منطقه را موظف نموده است که اقدامات و برنامه‌های حال و آینده خود را با افغانستان در میان گذاشته و نظرات صریح و بی‌پرده آن را در موضوعات مختلف منطقه‌ای و بین المللی مد نظر قرار دهند.
دو روز پیش اعضای دفتر سیاسی طالبان برای رایزنی پیرامون روند صلح در افغانستان وارد تهران شده و با برخی مقامات سیاسی و مقامات وزارت امور خارجه کشورمان رایزنی و گفت‌وگو کردند.
پیش از این در هفته گذشته هیات سه نفره طالبان به رهبری شیرعباس استانکزی عازم روسیه شد تا او نیز روند مذاکرات و دیپلماسی گروه طالبان را در نقطه‌ای دیگر پیگیری نماید.
آنچه در این میان اهمیت دارد وقوع این دو سفر مهم و استراتژیک به کشورهای ایران و روسیه پس از لغو مذاکرات آمریکا و طالبان به دستور دونالد ترامپ است.
تصور عده‌ای در داخل افغانستان و خارج از این کشور این بود که با این دستور ترامپ کلیه فعالیت‌های مربوط به صلح به اغما خواهد رفت و این رفت‌وآمد نشان از زنده بودن روند صلح و خواست کشورهای منطقه برای رسیدن افغانستان به صلح پایدار است.
تمام طرف‌ها در افغانستان در طول یک سال گذشته همه امید خود را به آمریکا بسته بودند تا در گفت‌وگو با طالبان در نهایت بتواند گره مشکلات کشورشان را باز کند اما با گذشت هر روز از این مذاکرات و روشن شدن مواضع آمریکا و منفعت‌طلبی واشنگتن همه اطراف به این جمع‌بندی رسیدند که آمریکا تنها تقلایش بر این است تا بتواند خود را از باتلاق افغانستان بیرون بکشد و هیچ برنامه‌ای برای آینده این کشور ندارد و علاوه بر بی‌برنامگی اهمیتی نیز برای سرنوشت مردم آن قائل نیست.
گروه طالبان نیز پس از حدود یک سال مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که واشنگتن در حرف و عمل صادق نیست و در هر مرحله به نوعی به دنبال مکر است و می‌خواهد با ترفندی خود پیروز میدان مذاکره باشد.
از سوی دیگر هم طالبان و هم طرف‌های جدی صلح در افغانستان به ویژه جهادی‌ها و چهره‌های سرشناس سیاسی غیر دولتی در کابل به این موضوع واقف هستند که برای رسیدن به هم‌فکری نهایی و نشستن بر سر یک میز مذاکره نیاز به میانجی صادق و در عین حال قدرتمند هستند که بتواند حامی دولت مرکزی در کابل پس از صلح باشد.
گذشت ۱۹ سال از حضور آمریکا در افغانستان و نمایان شدن مکر و حیله آمریکایی در همه عرصه‌ها در این کشور این موضوع را حتمی جلوه می‌دهد که باید از آمریکا عبور و به سمت هم‌پیمانان قابل اعتماد و قابل اتکا رفت.
شاید برگزاری دو دور مذاکرات مستقیم میان هیات سیاسی طالبان و سران و رهبران جهادی و سیاسی افغانستان در مسکو نیز این مهم را ثابت کرد که افغان‌ها می‌توانند با هم کنار بیایند و به صلح برسند و نیازی به مکر و حیله آمریکایی‌ها برای این توافق صلح نیست و آمریکا تنها راهش خروج از افغاستان و سپردن سکان امور به خود افغان‌هاست.
اکنون به نظر می‌رسد ایران، چین و روسیه که هم همسایگان قدرتمند افغانستان هستند، هم متحدین جدی در این کشور دارند و هم منافع‌شان با منافع مردم افغانستان گره خورده و در نهایت در طول سال‌های گذشته نشان داده‌اند که حاضرند صادقانه در روند صلح افغانستان ورود پیدا کنند، می‌توانند به عنوان هم‌پیمانان جدی و قابل اتکا وارد روند صلح شده و همه اطراف را بر سر یک میز بنشانند.
این مثلث همچنین می‌تواند اجماعی جهانی برای حمایت از آینده سیاسی افغانستان را به میدان بیاورد و نیازهای مادی و سیاسی دولت پساصلح در کابل را بدون نیاز به آمریکایی‌ها تامین کند.
با توجه به اتفاقات چند ماه اخیر نیز این برداشت به وجود آمده است که هم طالبان و هم سایر رهبران سیاسی و جهادی افغانستان نیز به این مثلث قدرتمند اعتماد پیدا کرده و حاضرند در روندهای صلح به میزبانی هر یک از اضلاع این مثلث حضور جدی داشته باشند.
آمریکایی‌ها نیز همانطور که در توافق عقیم‌شان با طالبان آمده بود اکنون تنها ماموریت‌شان باید خروج کامل از افغانستان باشد تا افغان‌ها خود مسائل‌شان را بدون دخالت واشنگتن حل و فصل کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن تأیید سفر هیأتی از طالبان به کشور، این سفر را در چارچوب رایزنی‌های فراگیر جمهوری اسلامی با همه طرف‌ها در افغانستان برشمرد.
سید عباس موسوی در خصوص سفر هیأتی از گروه طالبان افغانستان به ایران، ضمن تایید این خبر اظهار داشت: اخیرا و در چارچوب رایزنی‌های فراگیر جمهوری اسلامی ایران با همه طرف‌ها در افغانستان هیأتی سیاسی از گروه طالبان با سفر به کشورمان در خصوص آخرین تحولات جاری در افغانستان با مقامات ذیربط ایرانی گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
پیش از این خبری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه هیأتی از طالبان به ایران سفر کرده است.
در حالی که مذاکرات صلح افغانستان به بازیچه‌ای برای آمریکا تبدیل شده است اکنون مثلث ایران، چین و روسیه می‌توانند هم‌پیمانانی قابل اعتماد و اتکا برای پیشبرد صلح باشند.
ایران نسبت به امنیت افغانستان
بی توجه نیست
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در این خصوص گفت: با نگاهی به روند اقدامات طالبان در صحنه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی افغانستان این جریان دچار تحولات مختلفی در زمینه‌های مختلف حتی از منظر ایدئولوژیک شده است؛ این بدین مفهوم است که طالبان امروز طالبان یک دهه قبل نیست؛ اما آیا این طالبان جریانی است که همه مولفه‌های دموکراسی را می‌پذیرد؟ در پاسخ باید گفت هنوز طالبان به جایگاهی از نگاه سیاسی ایدئولوژیک نرسیده است که بتوانیم همه ظرفیت‌های یک جریان دموکرات تمام عیار را در ان مشاهده کنیم.
وی افزود: از سه سال پیش با توجه به موقعیت طالبان در افغانستان، آمریکا برای مذاکره با این گروه اقدامات اولیه را انجام داد تا در نهایت در سلسله گفت‌وگوهای خویش با این گروه به نتایجی رسیدند که هر دو طرف مذاکره به نتیاج مطلوب خویش نائل آمده و می‌توانند نتیجه مذاکراتی که محتوای ان محرمانه بود رسانه‌ای نموده و جشن پایان مذاکرات را برگزار کنند؛ اما در مذاکرات ششم اعلام نتیجه و تداوم مذاکرات برای مدت نامعلوم به بن بست رسید و طرفین مذاکره توقف آن را اعلام کردند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران با وجود ۹۰۰کیلومتر مرز مشترک با افغانستان نمی‌تواند در خصوص سرنوشت سیاسی این کشور و آینده محتمل آن بی‌تفاوت باشد؛ این مسئله در کنار ارتباط فرهنگی مذهبی و علایق دو کشور و دو ملت به موضوعات مهم مشترک باعث شد که با اطلاع دولت افغانستان گفت‌وگوهای ایرانی– طالبانی از مدتی قبل آغاز شود.
به باور صدرالحسینی؛ براین اساس سفر اخیر نمایندگان طالبان به ایران که در قالب سفر آسیایی آنها بعد از مسکو و قبل از چین برنامه ریزی شده بود از موضوعات مهم تحولات آینده منطقه شرق آسیا محسوب می‌گردد.
وی گفت: بر این اساس هیات طالبان برای ارائه گزارش از سفر روسیه و بیان دلایل توقف مذاکره با آمریکا موضوع مهم امنیت عمومی مردم افغانستان و موضوعاتی از این دست به ایران سفر نموده و طی مذاکراتی با مقامات مسئول مسائل فی مابین مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی خاطرنشان کرد: اقتدار ایران و نفوذ منطقه‌ای این کشور به عنوان یک بازیگر اصلی و قدرت غیر قابل خدشه همه جریانات دولت‌ها و گروه‌های موثر در منطقه را موظف نموده است که اقدامات و برنامه‌های حال و آینده خود را با این کشور در میان گذاشته و نظرات صریح و بی‌پرده آن را در موضوعات مختلف منطقه‌ای و بین المللی مد نظر قرار دهند.
