ا سد‌الله ا‌فشا ر: ا شا‌ره : ارتباطات همواره به‌عنوان یكی از موضوعات بسیار مهم برای بشر محسوب شده است و امروز در عصرارتباطات ودردورانی قرار داریم كه قدرت در دست جوامعی است كه از نیرومندترین شبكه‌های ارتباطی و به تبع آن، از بیشترین اطلاعات برخوردار باشند و این حقیقت انكارناپذیر تمدن كنون جهانی است. 27اردیبهشت (۱۷ ماه مه) هر سال براساس مصوبه‌ی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی جامعه اطلاعاتی انتخاب شده است و هر سال محورها و شعارهایی را برای اجرای سیاست‌ها و توسعه‌ی اهداف ارتباطی در سطح جهان مطرح می‌كند.در ایران نیز روز ۲۷ اردیبهشت‌ ماه كه پیش از این روز جهانی ارتباطات نام داشت، به روز ارتباطات و روابط عمومی تغییر نام یافته است؛ این اقدام از جمله برنامه‌های دولت برای گسترش حوزه‌ی برنامه‌های روابط عمومی‌ در كشور است واز این رو به عنوان روز ارتباطات و روابط عمومی‌ در تقویم‌ها و مناسبت‌های كشور منظور و این مناسبت به فهرست مناسبت‌های كشور افزوده شده و در تقویم رسمی‌ درج گرديد. روابط عمومی نوین، به مثابه آیینه‌ی تمام‌نمای انتظارات و مطالبات برحق جوامع انسانی، از سازمان‌ها و نهادهایی است كه برای خدمت به آن‌ها، تكوین و سامان یافته‌اند،ولذا روز ارتباطات و روابط عمومی فرصتی است مغتنم برای بازبینی انتقادی هوشمندانه و منصفانه در راه‌های طی شده، فراز و نشیب‌های فراوان آن و نیز ترسیم چشم‌اندازی روشن از آینده كه می‌باید و می‌تواند در خور شأن و منزلت انسان امروز، طراحی و تدبیر شود. نامگذاری روزی به نام “ارتباطات و روابط عمومی” را باید به فال نیک گرفت. اما ای کا ش به محتوای کار اهمیت بیشتری داده مي شد. در حال حاضر فعالیت های مرتبط با این روز حالت نمایشی و ظاهری پیدا کرده است و عمق لازم را ندارد. ارتباطات شرط بقا‌ و تکامل انسا ن وجا معه از گذشته تاکنون ارتباطات با همنوع، همواره يکي از مسايل بسيار مهم براي انسان محسوب مي‌شده و از صورتهايي مانند استخدام دوندگان براي حمل پيامهاي فرمانروايان، استفاده از دود، نور، پرچم، کبوتران نامه‌بر، اسب، به علائم الکتريکي تحت عنوان تلگراف، امواج راديويي و تصويري تا ارتباطات ماهواره‌اي و سيستمهاي پيشرفته انتقال همزمان و سريع اطلاعات، صوت و تصوير از طريق کابل فيبر نوري تکامل يافته‌است. ارتباطات شرط بقاء وتکامل انسان و کلیه سازمان ها و نهادهایی است که توسط آن به وجود‌آمده اند. انسان از زمانی که درک کرد می تواند با برقراری ارتباط بین خود،طبیعت و همنوعانش به زندگی بهتری دست پیدا کند گام در وادی توسعه و پیشرفت گذاشت و روز به روز اشکال مختلف ارتباط پیچیده ترو فنی تر شد و از آنجایی که نوع ارتباط انسان مختص اوست و ویژگی ها ‌و پیچیدگی های آن نیز اختصاص به نوع انسان دارد، از اهمیت خاصی برخوردار است . نقش و تاثيرمثبت ارتبا طات در جهان معا صر در نگرش جديد، رسانه‌هاي همگاني به‌عنوان بخشي از تماميت ارتباطات در صحنه جهاني ارزيابي شدند. ودر يک جمع‌بندي کلي آثار متفاوتي در نقش و تاثير ارتباطات در جهان معاصر محسوس است که ازجمله آثار مثبت آن ، مي‌توان به تسهيل همگرايي سياسي در داخل جوامع و بين ملتها در صحنه بين‌المللي، توسعه شهرنشيني، ارتقاي سطح سواد، افزايش درآمد سرانه و تقويت پيوندهاي اجتماعي بين جوامع که نهايتا روند دستيابي به "رفاه اقتصادي" را هموار خواهد کرد ، افزايش مناسبات و مبادلات فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و علمي ميان ملل و اقوام گوناگون و از ميان رفتن فواصل جغرافيايي و کمک به برقراري تفاهم، همبستگي، هم‌گوني و همکاري بين‌المللي ، اشاره کرد. کمک به پيشبرد سياستهاي ملي و افزايش سطح مشارکت اجتماعي و برقراري وضع مناسب براي حل و فصل بحران نفوذ، مشارکت، هويت و مشروعيت ، توانايي کمک به برقراري صلح جهاني از طريق تغيير در تصورات طرف مناقشه و ايجاد تصورات دوستانه و گسترش صلح و ثبات و امنيت، کارکرد آموزشي و دادن اطلاعات به ملتهاو آگاه ساختن ملل از سنتهاي ريشه‌دار ملي و تاريخي و کمک به‌گسترش آزادي و احترام به حقوق انساني از ديگر آثار مثبت آن است. روابط عمومي يكي از جلوه هاي مهم ارتباطات انسا ني بسياري از بزرگان و فيلسوفان در تعريف انسان گفته اند انسان موجودي است اجتماعي و از بارزترين نمادهاي شخصيت در انسان، اجتماعي بودن است. اوج اجتماعي بودن انسان در حوزه ارتباط عمومي او با ديگران شكل مي گيرد.ارتباطات انساني مايه تكامل و تعالي شخصيت انسان است و بنا بر بعضي ديدگاه ها اساس شخصيت انسان را شكل مي دهد. دامنه ارتباطات، دامنه بسيار گسترده و وسيعي است و يكي از جلوه هاي مهم ارتباطات انساني، روابط عمومي است، چه به عنوان يك فرآيند ارتباطي كه ميان سازمان ها و موسسات و جامعه پديدار مي شود، چه به عنوان يك نهادي كه بخشي از سازمان ها را تشكيل مي دهد. اهميت روابط عمومي روز 27 اردي بهشت به نام روز "ارتباطات و روابط عمومي" در واقع سنگ محکي است براي روابط عمومي ها که بدانند در هزاره سوم در چه جايگاه و موقعيتي قرار گرفته اند . در واقع پاسداشت و گرامي داشت اين روز خجسته و ميمون براي روابط عمومي چي ها که همواره مهجور قرار مي گيرند مي تواند چه دستاوردي عظيمي داشته باشد ؟! برگزاري چند مراسم در گوشه کنار کشور و سخنراني در باب اهميت و جايگاه روابط عمومي تنها کاري است که مي شود انجام داد . قدر مسلم اينکه اگر اين روز هم نبود هيچ اتفاقي براي روابط عمومي ها نمي افتاد . مشکلاتي که امروزه روابط عمومي ها وکارکنان آن با دست و پنجه نرم مي کنند هموره از ديد مسوولان بالادست آنها پنهان مانده است. هيچ کوششي ولو اندک براي ارتقاء و جايگاه روابط عمومي برداشته نمي شود . روابط عمومي در ايران همچنان در حد حرف باقي مانده است. در واقع نامگذاري اين روز نقطه عطفي در تاريخ پنجاه و اندي ساله روابط عمومي در ايران است . اين نامگذاري از اينرو واجد اهميت است که بدانيم که روابط عمومي به عنوان يک فرايند و نه يک رويداد چه نقش مهم و پر رنگي در مناسبات اجتماعي جامعه و سازمان ها ايفاد مي کند . مناسباتي که هرچند در برخي مواقع به دست فراموشي سپرده مي شود و يا اينکه مورد بي مهري قرار مي گيرد ، اما با اين حال روابط عمومي چون زورقي در درياي طوفاني و مواج ناملايمتي ها به راه خود ادامه مي دهد . بحث پيرامون اهميت روابط عمومي به کرار از سوي متخصصان و دلسوزان اين رشته بيان شد ، ليکن باز هم نمي توان از کنار تعاريف ارائه شده از روابط عمومي به سادگي گذشت . در عصري که ما در آن بسر مي بريم ، روابط عمومي به عنوان يک جريان هميشه پويا در عرصه جهاني ، ملي و منطقه اي مي تواند نگاه جامعه و به ويژه مسوولان را به خود معطوف نمايد . نگاهي که بعضاً نيازمند توجه است و چشم پوشي از آن قابل اغماض نيست چرا که به حاشيه بردن‌ روابط عمومي در سازمان مي تواند براي يک سازمان تبعات ناگواري داشته باشد . بايد قبول کنيم که روابط عمومي در کشور ما آن گونه که بايسته و شايسته است به جايگاه واقعي خود دست نيافته است هر چند که در اين رابطه پيشرفت هاي محسوسي صورت گرفت اما نسبت به ساير کشورهاي جهان مي توان گفت که ما هنوز در ابتداي راه هستيم ، در ابتداي همين راه بايد گفت اين روزها درا کثر سازمان ها و نهادها ، روابط عمومي با بي مهري روبرو شده اند واين نکته را هم مي توان گفت که بي مهري به روابط عمومي زماني براي مديران وسازمان ها مکشل آفرين خواهد شد .امروزه نقش روابط عمومي و حيطه فعاليت آن بر هيچکس پوشبده نيست . تمامي فعالان جامعه در بخش هاي مختلف فرهنگي ،سياسي ،اقتثادي و ... جوياي روابط عمومي هايي هستند که آنان را در طراحي روش هاي معقول و تعيين خط مشي هاي مرتبط با آينده ياري دهند . تعريف روابط عمومي روابط عمومي به عنوان عاملي براي پيوند فرهنگ‌ها، اخلاق، سنن ، آرا و نظرات در جامعه است. اين مجموعه در نظام‌هاي سياسي فراز و نشيب‌هاي فراواني را در طول تاريخ پشت سر گذاشته است. تاكنون ازروابط عمومي تعريف جامعي ارايه نشده است. برخي صاحب‌نظران آن را علم، برخي دگير آن را هنر قلمداد مي‌كنند. عده‌اي نيز آن را مديريت ارتباطات بين سازمان و گروه‌هاي استراتژيك مي‌دانند. اما انجمن بين‌المللي روابط عمومي آن را چنين تعريف مي‌كند: « روابط عمومي بخشي از وظايف مديريت سازمان است و علمي ممتد، مداوم و طرح ريزي شده است كه از طريق آن افراد و سازمان‌ها مي‌كوشند تا تفاهم وپشتيباني كساني را كه براي سازمان يا مؤسسه اهميت دارند، به دست آورند.»‌هر روابط عمومي در نظام‌هاي سياسي معاصر « گذشته و حال»، داراي شرايط خاصي بوده است. با انقراض سلسله قاجار در سال 1925 و آغاز حاكميت سياسي پهلوي، اين نظام به منظور فشار بر افكار عمومي، رسانه‌هاي گروهي و مطبوعات را به انحصار خود در آورد. روابط عمومي و ابزارهاي اطلاع رساني به طور تمام عيار در خدمت فرهنگ اشرافيت، تبليغ گزاف گويي، چاپلوسي و دفاع از نظام سياسي وقت قرار گرفت. به علت نبود فضاي باز سياسي و بي‌توجهي به مطالبات مردم، روابط عمومي دراين دوره جداي از مردم فعاليت مي‌كرد. جريان ملي شدن صنعت نفت و افزايش نارضايتي افكار عمومي زمينه را براي تشكيل روابط عمومي به طور رسمي در اين صنعت فراهم كرد . همين طور گسترش دوره آموزشي تحقق پيدا كرد. مؤسسه آموزشي در روابط عمومي در سال 1336 تأسيس و در سال 1350 به دانشكده علوم ارتباطات ارتقا يافت.