معاون ظریف در حالی از چگونی اجرای اینستکس اظهار بی اطلاعی کرده است که از آقای عراقچی باید پرسید طی ۹ماه گذشته آن هم بعد از خروج دونالد ترامپ از برجام، نشست‌های مختلف و رایزنی‌های متعدد با اروپا دقیقا بر سر چه موضوعی بود که حالا با گذشت کی ماه از رونمایی اینستکس نسبت به چگونگی این سازو کار مالی اظهار بی‌اطلاعی می‌کنید؟
سید عباس عراقچی که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و گروه ۱+۴ در وین به سر می‌برد، پیش از این نشست در گفت‌وگویی عنوان کرد: اعضای برجام (۱+۴) به دنبال ایده‌ها و ابتکارات و مکانیسم‌هایی در این مدت بودند که بتوانند خروج آمریکا از این توافق را جبران کنند و راه‌حل هایی را برای ادامه همکاری اقتصادی با ایران ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه ابتکاراتی انجام شده که یکی از مهمترین آنها اینستکس و مکانیسم مالی اروپاست، یادآور شد: البته در ابتدای راه خودش است و هنوز نمی‌دانیم چگونه می‌تواند مشکل گشا باشد و چگونه کار کند، نیاز است بحث‌های کارشناسی مفصلی داشته باشیم.
بعد از خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای، اروپایی‌ها با ادعای ناخرسندی از آمریکا برای خروج از برجام، بارها بر حمایت همه جانبه از برنامه جامع اقدام مشترک تاکید داشتند و خواستار ماندن جمهوری اسلامی ایران در برجام شدند و در ازای آن وعده ارائه تضمین‌های لازم نسبت به تعهدات برجام سر دادند و قرار شد شرایطی را برای مقابله با تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران فراهم آورند که پس از ۹ ماه وقت کشی، بالاخره از سازوکاری مالی با عنوان اینستکس در ۱۱بهمن ماه سال جاری رونمایی شد که البته این سازو کار با شرط و شروط همراه بود! در یکی از بندهای آن از جمهوری اسلامی ایران در خواست شده هرچه سریعتر به اف.ای.تی.اف بپیوندد و در گام اول این سازوکار مالی نیازهای دارویی و غذایی را تامین می‌کند.
حالا آقای عراقچی با بیان اینکه از جزئیات اینستکس بی‌اطلاع هستند، از اروپا درخواست کرده که جدی تر وارد این عرصه شود! جزئیات این سازوکار مالی آنطور که معاون آقای ظریف مطرح کردند در حالی نامشخص است که از وی باید پرسید طی ۹ماه گذشته آن هم بعد از خروج دونالد ترامپ از برجام، نشست‌های مختلف و رایزنی‌های متعددی را با اروپا بر سر ارائه تضمین‌های لازم برگزار کردید، آن وقت چطور از محتوا و جزئیات آن بی‌خبرید؟ چرا هم اکنون آن هم با گذشت یک ماه از رونمایی ابنستکس اعلام می‌کنید که از محتوا و چگونگی اجرای آن اطلاع دقیقی ندارید؟ چرا جمهوری اسلامی ایران در قبال اجرای تعهداتش باید همه جزئیاتش را شفاف به اروپا ارائه کند اما طرف مقابل تنها در یک صفحه و به نوشتن چند پاراگراف از سازوکاری رونمایی می‌کند که حتی نسبت به نامشخص بودن محتوای آن واکنشی نشان نمی‌دهید؟ وقتی از محتوای و چگونگی اجرای بی اطلاع هستید پس چطور از اروپا می‌خواهید که جدی تر وارد عرصه شود؟
آقای عراقچی ۳۰آبان ماه بود که در توییتی از طراحی ابتکارات جدید در خصوص سازوکار ویژه مالی اروپا خبر دادید و گفتید: مذاکرات کارشناسی ما با اروپایی‌ها ادامه دارد.
نوشتید: با مدیران سیاسی و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای انگلستان و فرانسه دیدارهای خوبی در تهران داشتم. اراده سیاسی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی برای حفظ برجام همچنان جدی است. ابتکارات جدیدی در خصوص اس.پی.وی در حال طراحی است و مذاکرات کارشناسی ما با آنها ادامه دارد.
آقای عراقچی یعنی شما بر سر آنچه دقیق نمی‌دانستید بارها پای میز گفت‌وگو با اروپا نشسته‌اید؟
در مورخ ۱۳آذرماه سال جاری معاون سیاسی ظریف پس از پایان سفر خود به اسلام آباد و دیدار با مسئولان وزارت خارجه پاکستان، در خصوص ساز و کار مالی جدید اتحادیه اروپا در برجام و پس از خروج آمریکا از این توافقنامه، از این ساز و کار به عنوان شیوه مالی اروپا یاد کرد که بتوانند بدون مواجهه با تحریم‌های آمریکا، دریافت و پرداخت های مالی ایران در خارج از کشور انجام شود.
وی اضافه کرد: بر اساس این ساز و کار، اروپا در حال طراحی شیوه‌ای است که در آن ایران بتواند، کالاهایی که می‌خواهد خریداری کند و پرداخت‌های آن نیز انجام شده و ایران نیز بتواند صادرات خود را انجام داده و پرداخت‌های مالی آن نیز صورت بگیرد.
اینها تنها بخشی از اظهارات آقای عراقچی در حمایت از سازو کاری است که هم اکنون از چگونگی اجرای آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند!
به هرحال آنچه اهمیت دارد اینکه همانطور که مقام معظم رهبری نیز فرمودند نباید به اروپا نیز دلخوش کرد چنانچه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظّم انقلاب در تیر ماه ۱۳۹۷ در دیدار هیئت دولت، با انتقاد از گره‌زدن مشکلات اقتصادی کشور به اموری که خارج از اختیار کشور خودمان است -مانند برجام و بسته اروپایی- چنین کاری را خلاف منافع کشور دانستند.
ایشان فرمودند: ما مشکل اقتصادی کشور را به برجام موکول کردیم و برجام نتوانست کمک قابل توجهی کند. نتیجه این شد که مردم نسبت به برجام شرطی شدند.
همچنین معظم له بیان داشتند؛ در روزنامه خواندم که ترامپ گفته من می‌خواستم به ترزا مِی سفارش کنم راجع به سخت‌گیری نسبت به ایران،امّا او به من سفارش کرد درباره‌ی سخت‌گیری راجع به ایران! اینها این جور هستند دیگر. آن وقت تلفن می‌زند به آقای دکتر روحانی و اظهار ارادت و اخلاص هم به ایشان می‌کند. اینها را بایستی این جوری و با این چشم نگاه کرد؛ اینها بدند، اینها خیلی بدند. بنده یک سینه حرف دارم در زمینه اروپایی‌ها ــ نه به خاطر سیاست‌های امروزشان به خاطر ذات خبیثی که حکومت‌های اروپایی در طول این چند قرن از خودشان نشان داده‌اند؛ امروز نیز نشست کمیسیون مشترک برجام در وین برگزار می‌شود؛ به نظر می‌رسد با توجه به تحولات صورت گرفته پیرامون برجامِ در کما و بسته کم جانِ اروپایی و همچنین شدید شدن لحن انتقادی دولتمردان ایرانی علیه اروپا، نشست امروز کمیسیون مشترک برجام، آبستن حوادث و اتخاذ تصمیمات جدیدی باشد. به هر حال همانطورکه رهبر عالی قدر انقلاب نیز بارها تاکید کردند اروپایی‌ها قابل اعتماد نیستند و آنها نیز سیاست‌های آمریکا را پیاده می‌کنند.
در ادامه این مصاحبه، عراقچی ادامه داد: مباحث کارشناسی که در حاشیه کمیسیون مشترک داشتیم و جلسات متعددی که در سطح کارشناسی و در سطح خود بنده به صورت دوجانبه و چندجانبه برگزار شده است برای این است که تعهداتی که کشورهای عضو برجام برای تامین خواسته‌های ایران در برجام دارند و انجام همکاری‌های اقتصادی با ایران، اینها باید تامین شود و راهش پیدا شود.
نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور مدیران سیاسی ایران و گروه ۱+۴ دیروز در وین به ریاست عراقچی و هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد. از روز دوشنبه مذاکرات کارشناسی دوجانبه و چند جانبه بین هیأت‌های کارشناسی ایران و سایر طرف‌ها در خصوص موضوع مقابله با اثرات خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های این کشور و نحوه عملیاتی کردن تعهدات اعضای باقی مانده در برجام در این ارتباط برگزار شد. عراقچی ملاقات‌های دوجانبه‌ای با همتایان خود از جمله هلگا اشمید دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا داشت.
وی دوشنبه ۱۳ اسفند ماه هم در تهران با فلیپ اکرمان مدیرکل منطقه‌ای وزارت امور خارجه آلمان دیدار کرد و در این دیدار با اشاره به مواضع سیاسی کشورهای اروپایی برای حفظ برجام و همچنین اقدام اخیر سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در ایجاد اینستکس، از طولانی شدن فرآیند تشکیل سازوکار انتقاد کرده و خاطرنشان کرد: گام اخیر تنها بخشی از تعهدات طرف مقابل در اجرای برجام بوده و انتظار می‌رود طرف اروپایی برای نتایج عملی و ملموس برجام و عملیاتی شدن هر چه سریعتر اینستکس تلاش جد‌‌تری به عمل آورد. معاون سیاسی وزارت خارجه افزود: تنها وجود اراده سیاسی برای حفظ برجام کافی نیست و اروپا باید برای حفظ آن اقدامات عملی انجام دهد و هزینه بپردازد.
